Vraag
Onze zoon van vier kan heel lastig gedrag vertonen. Een harde aanpak werkt bij hem averechts en zorgt er alleen maar voor dat wij in een negatieve spiraal terechtkomen. Samen met een psycholoog hebben wij een manier gevonden om hiermee om te gaan, waardoor het negatieve gedrag veel minder is geworden, hoewel het nog steeds wel eens lastig is. Het komt erop neer dat het negatieve gedrag van onze zoon vooral een vragen is om positiviteit en veiligheid.
Nu zitten wij met het volgende: Wij krijgen vanuit onze omgeving veel kritiek dat wij te slap zijn en dat het negatieve gedrag vooral wordt veroorzaakt door onze slappe houding. Zij vinden dat wij onze zoon vooral hard moeten aanpakken en af en toe een flink pak rammel moeten geven. Als wij dan tegenwerpen dat dit averechts werkt, wordt daar heel schamper over gedaan. En als wij zeggen dat bovendien een pak slaag door de overheid verboden is, wordt er gezegd dat we God meer gehoorzaam moeten zijn dan de mensen, op grond van de bekende teksten in Spreuken.
Vooral dit laatste vinden wij lastig. Je kunt de teksten natuurlijk uitleggen als een aansporing om je kinderen niet te verwaarlozen (zoals op Refoweb op verschillende plekken al is uitgelegd), maar als er dan zo stellig wordt gezegd dat je God meer gehoorzaam moet zijn dan de mensen, dan denken we, “tja, het staat er wel letterlijk zo...” Hoe moeten wij dit zien?
Antwoord
Beste vragenstelster,
Ik ben geen pedagoog, maar als psycholoog, theoloog en bovenal vader van vijf kinderen meen ik wel iets over jouw vraag te mogen zeggen. En laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: het lijkt me een lastig dilemma en niet alleen voor jou/jullie. Wanneer ik eerlijk ben, verbaas ik mij heel veel over opvoedingen en situaties in de opvoeding waar ik mee te maken krijg. Ik verbaas mij over de grote ruimte die kinderen krijgen en hoe ouders zich uit de naad lijken te werken om het de kids maar naar de zin te maken. En ja... eerlijk gezegd erger ik mij dan ook wel eens. En gaat soms het spreekwoordelijke licht uit bij mij, wanneer ik dan ook nog hoor welke opvoedkundige tips en trucs ouders meekrijgen. Iemand heeft wel eens de term prinsen en prinsesjes gebruikt en eerlijk gezegd denk ik wel eens: wauw, hoeveel ruimte krijgt dit kind in dit huis... Een prinsje of een prinsesje... En waarom? Er wordt hier een kleine koning of koningin opgevoed.
Nu ik dit geschreven heb, realiseer ik mij heel goed dat jij met een andere vraag zit. Zo lees ik hem althans. Een harde aanpak werkt niet, schrijf je. En dat is terecht! Je kind benaderen met: “Het mag niet, doe niet, zeg niet”, benadert het opvoeden van een Farizeeërtje. Raak niet, smaak niet, roer niet aan... Kinderen leren daarvan niets. Ze weten alleen wat niet mag, maar kunnen niet uitleggen wat wel mag. Ze passen zich aan of ze raken gefrustreerd. Voed uw kinderen niet op tot toorn. Een harde aanpak werkt niet. Zeker niet, wanneer deze gepaard gaat met lichamelijk geweld. Dat is heel erg en vaak een uiting van drift en emotie van de opvoeder in kwestie. De Heere pakt ons ook niet altijd hard aan. Soms hebben we dat wel nodig, maar gelukkig worden we zo niet altijd door Hem opgevoed.
Ik begrijp dat jullie dat wel hebben geprobeerd en daar min of meer van terug gekomen zijn. Gelukkig maar. Ik denk dat kinderen gebaat zijn bij een duidelijke opvoeding, waarin de grenzen wel duidelijk zijn en duidelijk worden aangegeven en gedrag wordt gereguleerd en gezond en liefdevol wordt gecorrigeerd. Duidelijkheid geeft veiligheid en daar heeft je zoontje behoefte aan, schrijf je zelf. Duidelijk zijn is iets anders dan hard zijn. Dat mag duidelijk zijn.
Dat we God in ons leven en in de opvoeding meer gehoorzaam moeten zijn dan de overheid, is een waarheid als een koe. Maar met waarheden voeden we geen kinderen op. Wel voeden we hen op IN de Waarheid. Dat is weer wat anders. Dat gaat om relatie, geborgenheid en veiligheid, waardering en het brengen bij Jezus. Dat de overheid de pedagogische tik verboden heeft, lijkt me alleszins redelijk. Er is vroeger -wat is dat eigenlijk- misschien wel teveel geslagen. Tegelijk leven we nu in een anti-autoritaire tijd en komen we er samen wel uit, is de nieuwe slogan. Polderen en onderhandelen. We zien in de samenleving waar dat toe leidt. Alle onderhandelingshuishoudens ten spijt, wordt het er op straat, in het leslokaal en bij de catechese niet gezelliger op.
Laten we de Bijbelse lijn volgen in navolging van de Heere Jezus. Hij is met ontferming bewogen wanneer Hij de gebutste mensen, gewond en onderdrukt door de harde religieuze opvoeding van de verkeerde leiders ziet. Arme schapen. Ze hebben een herder nodig. Die met zijn knots de vijanden de kop inslaat en met zijn staf af en toe een duwtje geeft en een tikje uitdeelt (psalm 23). Zo komen ze door het dal van de schaduw van de dood in de grazige weiden bij de stille wateren. Onze kinderen hebben liefde nodig in deze liefdeloze en kille wereld. En liefde corrigeert. Liefdevol.
Opvoeding is een kwestie waar je met andere ouders slaande ruzie over kan krijgen. Wanneer mensen zich met onze opvoeding gaan bemoeien en dat zeker op een hooghartige en veroordelende wijze, dan zijn de rapen gaar. Ik wil ook niet dat mensen zich met onze opvoeding bemoeien. Ze zullen er een mening over hebben, maar die heb ik ook over hen en hun opvoeding. En daar begint de ellende. Misschien moet je eens vragen waarom ze geen vragen stellen. Over hoe jullie het doen en waarom. Over de moeiten die je tegenkomt en waar je als opvoeders behoefte aan zou hebben. Ik weet wel, dit klinkt heel soft. Maar we hebben twee oren gekregen om te luisteren (naar de vraag die we uit belangstelling en medeleven stelden) en één mond. Wanneer we die in die mate ook zouden gebruiken in het sociale verkeer, gaat het een beetje de goede kant op. En niet veroordelen: zij niet en jij en jullie niet. Want het oordeel waarmee je een ander oordeelt, daarmee zal je zelf geoordeeld worden, zegt Jezus Zelf.
Anderzijds: schuif niet alle feedback die je krijgt, onder de vloermat. Wanneer ze echt bezorgd zijn over jullie opvoeding (wie weet), kan je er iets van leren. Ik weet, dat kost moeite. Maar we zijn elkaar gegeven. Bespreek het in ieder geval ook met diegenen, die jullie adviezen hebben gegeven en geven in de opvoeding. Of in de opvoedkring van kerk of school. Als je echt heel veel kritiek krijgt, zit er misschien wel een kern van waarheid in. Dat onder ogen zien, is niet makkelijk en niet fijn. Maar het allemaal terzijde schuiven, kan ook eigenwijs zijn. En dat wil je ook niet. Je hebt tenslotte het beste met je kinderen voor en je krijgt in de opvoeding geen herkansing. Je mag wel iedere dag opnieuw met God beginnen en vragen om Zijn wijsheid en weg.
Tenslotte dit: kijk eens in de Bijbel hoe de Heere met Zijn volk omgaat. Soms is Hij hard en streng. Dan gaan ze de ballingschap in, bijvoorbeeld. Maar dat gebeurt niet van het ene op het andere moment. Daar gaan jaren van liefdevolle waarschuwingen aan vooraf. De Heere is duidelijk in Zijn ‘gedragsregels’ en straft de schuldigen, maar Hij straft ons ook naar onze zonden niet (Psalm 103). Door alles heen klinkt Zijn stem vol bewogenheid en liefde en zoekt Hij ons eeuwige behoud. Laat dat ons inspireren. Die liefdevolle Vader, Die slaat en redt, Die omarmt en Zich terugtrekt, Die uit Vaderlijk mededogen Zich liefdevol ontfermt. Hij wordt in die opvoeding ook lang niet altijd begrepen. Maar Hij weet en doet dat het beste voor ons is. Dat navolgen is genade. Daar hebben we Zijn Geest voor nodig en Die wil Hij geven. Daar hebben we een dagtaak aan. Dagelijkse genade. Van harte toegewenst.
Ds. J. R. van Vugt
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.R. van Vugt
- Geboortedatum:22-10-1970
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Waddinxveen
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Bekijk ook:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Wij zitten hier ook met 4 kinderen, de oudste begint lekker te puberen, jongste is net 6 maanden. Daarnaast doen we ook een deel pleegzorg waarbij je allemaal verschillende leeftijden te gast krijgt en ook de opvoeding erbij.
En soms loop je tegen muren onwil en dovemansoren aan!! Soms vaker dan je wenst!
Mij werd heel snel duidelijk dat slaan en schreeuwen averechts werkt en dat soort machtvertoon heel erg duidelijk maakt dat je zelf niet mans genoeg bent om t anders op te lossen.
Zoals de dominee ook zegt, misschien is er vroeger teveel rondgemept. Hoeveel zijn wel niet huiverig of angstig voor hun eigen ouders? Of als ze eenmaal onder het juk van hun ouders weg waren niet volledig los geslagen omdat de meppende hand er niet meer?
Ik ben er van overtuigd dat een andere manier beter is dan meppen en gillen. Lerend in het begin naar steeds meer warm coachend naar mate ze ouder worden. Fouten laten maken, eigen verantwoording durven geven.
Dat is een lastige weg vond ik, vooral omdat dat heel anders was dan ik had meegekregen. Mijn vader had harde grote handen en werd gauw boos weet ik nog, daardoor ben ik wel veel leuke dingen vergeten en herinner mij die handen beter dan leuke dingen die we deden... Ik denk niet dat hij er veel aan kon doen. Zelfde manier als hij opgevoed is en andere tijd.
Ik heb met mijn vrouw bewust een andere manier gekozen. Dat vereist(e) wel studie, geduld (heel veel), gebed (ook heel veel).
Wij hopen dat onze kids later op een fijne jeugd terugkijken waar ze veel hebben geleerd. We bidden en mogen dan ook aannemen dat de Heilige Geest ons influister wat verstandig is.
Liefde kun je er niet inmeppen.
Laat je niet aan het twijfelen brengen door andere stemmen, sta erboven!
Jullie hebben al professionele hulp gezocht waar je de vruchten al van ziet en dus werkt. Twijfel niet aan je eigen manier, twijfel aan hun (en naar waarschijnlijkheid snelle handen en harde woorden).
Daarnaast kun je hun wijzen op Romeinen 13. En dat gaat echt over burgerlijke overheid!
Ik wens jullie veel wijsheid en sterke, ook plezier(!) en zal ook voor jullie bidden.
Oh wat is het moeilijk om op te voeden, het resultaat zie je achteraf, omstanders weten het allemaal heel goed, een stoute kleuter kun je tot het uiterste te drijven, goed dat jullie hulp gezocht hebben, ik sta er nu achter, maar heb niet het superieure gevoel dat ik het fantast gedaan heb... laat je iig niet opjutten door omstanders die het zo goed weten.
Heet veel zegen en wijsheid.
Het lijkt me dat de vraag op dit punt door de vraagsteller zélf is beantwoord. De aanpakt wérkt! Dat anderen een mening hebben, joh, iedereen heeft over alles een mening, zéker als zij de gevolgen niet hoeven te dragen. In dit geval is het meer een zaak van die mensen in je omgeving opvoeden. Gewoon een grens stellen "en nu wil ik nooit meer iets horen over hoe wij ONS kind opvoeden!" en daarmee uit.
Trouwens, hoe geef je een kind van vier "een pak rammel"? Ik haat al die eufemismen echt grondig. Een "corrigerende tik", een "pak billenkoek", het is allemaal gewoon kindermishandeling. Vraag jezelf af, hoe zou je reageren als een ander dit bij JOUW kind zou doen? Onacceptabel? Waarom mag JIJ het dan wel?
Nogmaals de vraag, hoe doe je dat dan precies? Met een stok op de handen of voetzolen slaan? Handig, want dat laat nauwelijks sporen achter en doet enorm zeer, kan ik je vertellen. Met een houten lepel tegen het hoofd slaan? Hoe hard dan precies? Tot de oortjes beginnen te bloeden? Wanneer houd je precies op met slaan? Ik ken verhalen van gezinnen waarin dat slaan doorging zelfs nadat de kinderen volwassen waren. Ik kan je vertellen, toen die ouders op leeftijd kwamen en hulpbehoevend werden, hadden ze behoorlijk spijt.
En negatief gedrag buitenshuis is natuurlijk heel vervelend. Als je kind de boel sloopt terwijl je bij iemand op visite bent, dan is dat genant en dan is de kans natuurlijk groot dat die ander daar wat van zegt - het is immers HUN huis. Maar je kunt een kind van 4 nog steeds oppakken en in de auto zetten. Dan duurt het bezoek maar wat korter dan gehoopt.
Kinderen mogen niet geslagen worden, maar in reformatorische hoek is mij van lieverlede duidelijk geworden dat het nog regelmatig voorkomt.
Toen paar jaren terug onze zoon op lagere school zat , kwamen meestal kinderen mee. Ik zal nooit vergeten dat een klasgenootje boos en scheldend binnen kwam. Deur hard dicht. Ik Zei alleen: raas maar uit en dan praten we verder. Hij zei dus: bij jullie mag ik mezelf zijn! Als hij thuis boos of kwaad was op wat er op school of na school gebeurd was, was het zonder eten naar bed.
Geef kinderen ruimte, het moet geen copy van vader of moeder worden. Als ze niet voldoende ruimte krijgen tijdens lagere school , nemen ze veel ruimte met puberen.
Hoe veel spijt ga je dan hebben als je dat kind regelmatig "flinke pakken rammel" geeft en dan later blijkt dat hij er echt niets aan kon doen omdat er een aandoening in het spel was? Alleen al daarom zou je dat dus niet moeten willen en kun je tegen de mensen die kritieke hebben zeggen dat ze de boom in kunnen.
