Waarom hebben wij hier geen papa?

Mijn vraag is bedoeld voor een opvoedingsdeskundige of kinderpsycholoog. Hoe geef ik mijn kleuterdochter antwoord op haar vraag: Waarom woont onze papa niet thuis? Zij was anderhalf jaar toen haar vader plotseling van mij wilde scheiden en met een ander ging samenwonen. Voor mij was dit heel onverwachts en heftig, en zijn (hun) beslissing was al genomen, dus er was ook geen herstel meer mogelijk. Vanaf het begin heeft mijn dochtertje één dag in de week contact met hem gehouden, maar van de tijd dat wij met zijn drieën waren weet ze niks. Voor haar is het niet anders dan dat haar papa ergens anders woont, waar ze elke week een dag naar toe gaat. Maar inmiddels is ze een kleuter en ziet ze van alles om zich heen en begint dus vragen te stellen. Zoals: Waarom hebben wij hier geen papa? En waarom woont mijn papa niet thuis? Ik heb dit altijd met een eenvoudig antwoord kunnen afleiden, maar het is een echt denkertje en de laatste tijd lukt dit niet meer zo makkelijk. En komt bij mij de vraag naar boven: Moet ik het niet gewoon eerlijk en eenvoudig uitleggen? Ze ziet om zich heen mensen die gaan trouwen en broertjes of zusjes krijgen en wil dat ook wel. Voor de kinderen wil ik, ondanks alles, hun vader hoog houden, maar daar komt bij dat ik wel eerlijk wil zijn en niet de antwoorden wil verdraaien om hem te sparen, want dat gaat tegen mijn eigen gevoel in. Heeft u tips hoe ik dit kan aanpakken, ik loop hier al heel lang mee en weet niet wat verstandig is. Ik merk gewoon dat mijn dochtertje over de dingen nadenkt en er niet goed raad mee weet. Ze is hierdoor onrustig, slaapt slecht en kan dwingerig gedrag vertonen. Ze zit gewoon niet lekker in haar vel. Maar kan dit echt hierdoor komen? Sorry voor al mijn vragen, maar ik hoop dat iemand me kan helpen. Groeten, een jonge moeder.

Beste moeder,

Dank u wel voor uw  indringende vraag. Zoals  u verteld is, zal deze vraag ook op de site worden gepubliceerd.

Wat een schok en pijn als een relatie zo onverwacht en ongewild verbroken wordt. U kent hierin uw eigen verdriet en het doet u ook verdriet dat uw kinderen in een gebroken gezinssituatie opgroeien. U bent met elkaar een bezoekregeling gestart. Dit geeft al aan dat u als partners gescheiden bent, maar ook beiden opvoeder blijft van uw kinderen. Dat is vaak een enorme opgave voor ouders en zorgt voor spanningen tussen ex-partners en in de ouder-kindrelaties. Tegelijk weten we dat het heel belangrijk is dat beide ouders hun ouderschap mogen en kunnen blijven uitvoeren. Kinderen zullen namelijk loyaal willen zijn aan beide ouders.
 
De moeilijkheid is dat met een scheiding dit zeer onder druk komt te staan. Als ouders uit elkaar gaan, heeft het kind vaak het gevoel partij te moeten kiezen (en dit niet te kunnen). Vaak gebeurt dit subtiel, omdat er nog zoveel pijn is waar je nooit genoegdoening voor kunt krijgen. Het is belangrijk dat u dit doordenkt nog voor u afweegt wat u precies zegt. Het is bezinning op een moeilijk vraagstuk waarin er zowel praktische als emotionele consequenties zijn. U bent daar volop mee bezig als u zegt dat u de vader hoog wilt houden, maar de waarheid niet wil verdraaien.

U benoemt dat u er niet om heen wil draaien, eerlijk en eenvoudig wil uitleggen. Terecht, want het kan zeer kwalijk en schadelijk zijn voor kinderen als ze opgroeien met halve waarheden of hele leugens. Geheimen van dergelijke grootte kunnen voor emotionele schade zorgen bij kinderen, hoe jong ze ook zijn. Tegelijk hoeft u niet alles in detail, en met alle gevoelens die u heeft, te vertellen. Dit zal juist uw kinderen in de knel kunnen brengen (vanuit hun blijvende loyaliteit) en hun innerlijke spanning vergroten. 
 
Mocht het mogelijk zijn dan kunt u met de vader van uw dochters doorspreken welk verhaal u hen wilt vertellen. Het is het meest optimaal als uw kinderen van beide ouders hetzelfde verhaal horen.  U kunt het beste met uw dochtertje spreken vanuit haar geschiedenis, bijvoorbeeld aan de hand van foto’s. U kunt zo zeggen wie zij is en wie haar papa en mama. Bijv. dat papa en mama getrouwd waren toen ze nog een baby’tje was. Dat er toen een dag was dat papa bij mama is weggegaan en bij iemand anders is gaan wonen. U kunt vertellen dat u daar heel verdrietig over bent. Daarop kunt u ook zeggen dat u veel van uw dochtertje  houdt en dat haar papa ook altijd haar papa blijft. Papa en mama maken samen afspraken waar ze woont. Zo komt het dat ze in mama’s huis slaapt en elke week ook een dagje bij papa is (zo concreet mogelijk benoemen).  U kunt zeggen dat het voor kinderen vaak verdrietig is als papa en mama niet meer bij elkaar wonen en dat sommige kinderen er eigenlijk boos om zijn.  Zo biedt u de mogelijkheid om haar eigen gevoelens te laten ontdekken en hierover nu of later te kunnen praten. Kinderen zien zichzelf vaak als middelpunt van het gezin. Ze kunnen denken dat de scheiding hun schuld is, omdat ze niet lief genoeg waren of iets fouts hebben gedaan. Het is belangrijk daar alert op te zijn.
 
Het kan zijn dat uw dochter vanwege dit doordenken en er geen raad mee weten onrustig is, drammerig is en minder goed slaapt. Dit gedrag kan voort komen uit spanningen. Ook is het goed te realiseren dat niet al het gedrag van je kind samenhangt met de scheiding, als is dat onderscheid soms lastig te maken. Mocht dit zo blijven dan is het van belang om verdere ondersteuning te zoeken. Voor jonge kinderen kan deze hulp op u als ouder gericht zijn om uw kind verder te ondersteunen. Mocht u nog vragen hebben dan hoor ik het graag. Veel sterkte en Gods nabijheid gewenst!

Hartelijke groet,
Drs. Anja van der Marel

Dit artikel is beantwoord door

drs. A. Diepeveen- van der Marel

• Geboortedatum:
  19-10-1976
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

52 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven