Argumenten voor Statenvertaling

Ik heb een vraag aan een tegenstander van de Herziene Statenvertaling. Volgende maand komt deze vertaling uit. Ik was van plan hem te kopen. Nu hoor ik dat verschillende mensen hier op tegen zijn. Het vertaalwerk heeft zelfs de naam van een “aanval van de vorst der duisternis” gekregen. Ik vraag me sterk af of er grondige argumenten zijn tegen HSV? Mijns inziens hebben alleen diegene die de grondtaal kennen recht van spreken. De grondtaal is door de Heilige Geest geïnspireerd. Ik kan zelf goed de SV lezen met kanttekeningen en bijbelverklaring van Matthew Henry. Prachtige vertaling! Maar dit kan geen reden zijn om tegen een nieuwe vertaling te zijn. Als ik de SV begrijp wil dat niet zeggen dat anderen het begrijpen. Ik denk aan gebruik bij evangelisatie, mensen die vreemd zijn van 17e eeuws taalgebruik. Voorbeeld: Gal. 3:24: “Zo dan, de wet is onze tuchtmeester geweest tot Christus, opdat wij uit het geloof zouden gerechtvaardigd worden” (SV). “Zo is dan de wet onze leermeester geweest tot Christus, opdat wij uit het geloof gerechtvaardigd zouden worden” (HSV). Veel onkerkelijke mensen kennen het woord tuchtmeester niet. De Engelse vertaling (King James) noemt dit “schoolmaster”. Tegenstanders van de HSV moeten in dit geval dus ook tegen de Engelse vertaling zijn? Ik heb weleens gehoord dat de King James dichter bij de grondtekst zit dan de SV. De tegenstanders die ik tot nu toe heb gesproken hadden geen steekhoudende argumenten. Misschien is er iemand die ze wel heeft? Bij voorkeur een antwoord van een tegenstander die de grondtaal kent? Ik hoor het graag!

Je vraag bestaat eigenlijk uit meerdere delen. In de eerste plaats vraag je of er goede argumenten zijn tegen de Herziene Statenvertaling (HSV)? Vervolgens spreek je over het 17e-eeuws spraakgebruik. Ten slotte noem je een voorbeeld, namelijk het woord "tuchtmeester" in Galaten 3:24. Ik wil kort op deze drie delen van je vraag ingaan.

Er zijn diverse argumenten tégen de HSV. In de eerste plaats is het zo dat de Stichting HSV suggereert dat de Herziene Statenvertaling nog steeds de Statenvertaling is. Dat is niet het geval. In de HSV is niet alleen verouderd Nederlands vervangen, maar zijn heel veel teksten anders vertaald. De HSV is dus inderdaad een nieuwe vertaling (zoals je zelf al zegt). De wijzigingen in de HSV zijn ingrijpend. Onder meer is afgeweken van de methode die de Dordtse Synode had voorgeschreven om zoveel mogelijk bij de spreekwijzen van de oorspronkelijke talen te blijven. Ook is de betekenis van veel woorden en teksten in de herziening onnodig gewijzigd. Regelmatig zijn vertalingen gekozen die de statenvertalers ook kenden, maar die (om goede redenen) hun voorkeur niet hadden. Verder zijn er teksten waarin de betekenis door hertaling is afgevlakt. Door dit alles is de HSV een minder betrouwbare vertaling geworden dan de Statenvertaling. Tot zover enkele belangrijke argumenten tégen de HSV.

Dan ga je in op het 17e eeuwse taalgebruik in de Statenvertaling. In de loop van de tijd zijn al veel oude woorden vervangen, we lezen de Statenvertaling nu dus echt niet meer in de taal van de 17e eeuw. Met enige moeite kunnen we ons de taal van de Statenvertaling ook in deze tijd nog goed eigen maken. Daar hoeven we ook niet intelligent voor te zijn, ook de eenvoudigen kunnen deze taal heel goed verstaan. De Herziene Statenvertaling is veel verder gegaan dan het vervangen van oud-Nederlands, was men daar maar bij gebleven, dan was het probleem met deze herziening lang niet zo groot geweest! Maar men heeft veel meer gedaan, zoals hierboven kort is aangegeven.

Dan het laatste punt in je vraag, het woord "tuchtmeester" in Galaten 3:24. Het woord is minder gebruikelijk, maar niet heel moeilijk. We kennen toch nog wel de woorden tucht en tuchthuis? Van Dale geeft als betekenis van "tuchtmeester" een "dwingend optredend leermeester". In het Grieks staat een woord waarvan ons woord pedagoog afkomstig is. Maar de pedagoog uit de tijd van Paulus was een heel andere dan de pedagogen van tegenwoordig. Heb je ook de kanttekening in de Statenvertaling gelezen? Hier staat een heel goede verklaring van dit woord, namelijk: "één die de kinderen ter school leidt, onderwijst en tuchtigt." Een eigentijdse verklaring, namelijk de "Studiebijbel in perspectief" (uitgaande van de NBV) zegt hetzelfde: "...hield toezicht, niet zoals een opvoeder dat doet in de moderne betekenis van het woord, maar zoals een slaaf die de taak had op de kinderen te passen, ze te corrigeren en ze naar hun meester op school te leiden, hier Christus."

Het woord "tuchtmeester" past in deze tekst het beste. Hiermee wordt het opvoedende, tuchtigende element en de strengheid van de wet tot uitdrukking gebracht. Dat sluit ook aan bij het vorige vers: "Doch eer het geloof kwam, waren wij onder de wet in bewaring gesteld", enzovoort. Met het woord "leermeester" komt deze strengheid en tucht minder goed tot uitdrukking. Ook de vertaling NBG 1951 heeft het woord "tuchtmeester". Hetzelfde geldt voor de laatste versie van de Luthervertaling ("Zuchtmeister"), hoewel dit woord ook in het Duits minder gebruikelijk is.

Ik heb geprobeerd je vragen te beantwoorden en ben nog niet echt toegekomen aan de betekenis van deze tekst. Daar vroeg je ook niet naar. Wel is het goed om je in dit verband te wijzen op de goede verklaringen die we van dit tekstgedeelte in de kanttekeningen vinden! De Herziene Statenvertaling kent deze kanttekeningen niet meer en sluit er ook niet op aan. Ook dát is een groot nadeel van deze nieuwe vertaling!

Jaap de Koning,
Gereformeerde Bijbelstichting

Dit artikel is beantwoord door

Gereformeerde Bijbelstichting

• Kerkelijke gezindte:
  Divers
• Woon/standplaats:
  Leerdam
• Status:
  Actief

42 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven