Vraag
Ik vind dat de QR-pas discrimineert en zorgt voor tweedeling in de samenleving. Ik ken een restaurant waar je kan eten zonder QR-pas. Mag ik daar op bijbelse gronden gaan eten?
Ik worstel met gehoorzamen aan de overheid en met de tweedeling die de overheid veroorzaakt in de samenleving. Die tweedeling lijkt me echt volstrekt niet bijbels als ik kijk hoe wij moeten omgaan met onze medemens en de taak die de Bijbel aanwijst voor de overheid.
Ik merk dat ik er zelf niet uit kom. Is er iemand uit de Gereformeerde Gemeenten die hier (bijbels) licht over kan laten schijnen?
Antwoord
Beste vraagsteller,
Je vraagt of de Bijbel je toestaat om te gaan eten in een restaurant dat zich niet houdt aan de regels van de overheid en gasten zonder QR-pas welkom heet. Spoedig zal dit probleem zich hopelijk niet meer voordoen, nu ik dit schrijf. Maar de achterliggende vraag blijft staan: waar liggen de grenzen van onze gehoorzaamheid aan de overheid? Moet je je overheid nog gehoorzamen als ze zich buiten de Bijbelse opdracht begeeft? Moet je de overheid gehoorzamen als er onverstandige of zelfs onbijbelse besluiten worden genomen?
Wij gaan voor een antwoord op deze vragen meestal terug naar het vijfde gebod en naar Romeinen 13. Het vijfde gebod gebiedt ons letterlijk om onze vader en moeder te eren. In lijn met de uitleg van dit gebod in het boek Deuteronomium geldt dit gebod voor alle gezagsdragers. De Heidelbergse Catechismus zegt dat we hen moeten eren omdat het God belieft ons door hen te regeren. We worden vermaand om met hun zwakheden geduld te hebben. Wij mogen onze ouders alleen ongehoorzaam zijn als ze ons gebieden om te stelen, overspel te plegen, etc. Dus directe overtredingen van Gods geboden.
Toen ik op het zendingsveld werkte, liep ik op tegen het probleem dat ouders hun kinderen verboden om naar de kerk te gaan. Ik bezocht de ouders om hun kinderen toestemming te geven, maar bereikte niets. De kinderen aanzetten tot ongehoorzaamheid zou de hele positie van de jonge kerk op het spel hebben gezet. Ik vroeg de kinderen om geduld te hebben tot God het hart van hun ouders zou neigen of tot ze volwassen zouden worden. De ouders vroegen hun kinderen om een zonde van nalatigheid te doen, niet een dadelijke zonde. Ik geloofde dat de verantwoordelijkheid hiervoor op de ouders lag en niet op de kinderen.
De vraagsteller verwijst naar hoe we moeten omgaan met onze medemens. Het is inderdaad treurig dat overheidsmaatregelen soms het bezoeken van ouders en ouderen onmogelijk maakten. Daar kun je je schuldig door voelen. Deze verantwoordelijkheid ligt dan niet bij u. Je hoeft je gelukkig nooit schuldig te voelen voor het niet eten in een restaurant. De Schrift wijst echter nergens de weg van ongehoorzaamheid.
Tijdelijke overheidsmaatregelen ten behoeve van de volksgezondheid moeten ook door de kerk gerespecteerd worden en niet gezien worden als vijandschap tegen de kerk. Het is zeker niet de taak van een individu om demonstratief deze maatregelen in de wind te slaan.
Romeinen 13 noemt de overheid Gods dienares, ons ten goede. De Romeinse overheid zorgde niet alleen voor goede wegen, waar Paulus gebruik van maakte, maar bood aan Paulus als Romeins staatsburger ook een mate van bescherming (Handelingen). Het Nieuwe Testament laat zien dat het meer de joden dan de Romeinen waren die vijandig tegenover het Evangelie stonden. Tegelijk weten we dat Paulus en waarschijnlijk ook Petrus door de Romeinse overheid zijn gedood.
Petrus sluit zich in 1 Petrus 2:11-18 naadloos bij Paulus’ woorden aan. Terwijl toen de christenen allerlei vervolging en uitsluiting moesten verduren, zegt hij: Zijt dan alle menselijke ordening onderdanig, om des Heeren wil. We herinneren ook aan Jezus’ woorden om aan de keizer te geven wat van de keizer is, Marcus 12:13-17. In het boek Openbaring komen we karakteriseringen tegen van de Romeinse overheid als Babylon, de vijand van Gods volk, waaruit de Antichrist voortgekomen is.
Ook het boek Daniël is heel leerzaam in dit verband. Daniël leefde in Babel en diende de koning trouw. Als een wet het gebed verbiedt, dan gehoorzaamt hij God meer dan de mensen. Tegelijk verwacht hij dat de machtige rijken waaronder Gods volk leeft -die als verscheurende beesten worden getekend- door Gods koninkrijk zullen worden vermalen; door de Zoon des mensen zullen worden geoordeeld (Daniel 7).
Het is duidelijk dat de boodschap van Jezus wel degelijk politieke gevolgen had. Hoewel Jezus Zijn volgelingen nooit heeft opgeroepen tot geweld tegen het gezag, verwachtte Hij wel de komst van Gods koninkrijk op aarde. Dat zou het einde betekenen van alle overheden, die met geweld en macht regeren. Die godloos zijn in hun zoeken van aardse rijkdom en vrede. De Messias zal zijn als een goede herder-koning, die voor Zijn volk zorgt, voor veiligheid zorgt, en hen leidt. (Ezechiël 34). Hij keek op niemand neer, maar voor Hem telde elk mens als Gods schepsel. Gods rijk komt echter niet vanuit menselijke inspanning, maar van Boven, bij God vandaan. Paulus erkende uiteindelijk alleen Christus als de Heere en niet de keizer.
Christus’ wederkomst zal de onttroning van de machten betekenen, de overheden waardoor de machthebbers regeren. Maar tot dat moment moeten gelovigen zich houden aan de wetten van de overheden, door wie het God behaagt hen te regeren. Christenen zijn onderdeel van de structuren van deze wereld en moeten ook bidden voor allen die in hoogheid gezeten zijn. Tegelijk blijven ze vurig bidden om en verwachten de komst van Gods koninkrijk, waarin gerechtigheid wonen zal.
Mijn antwoord op je vraag is dat ongehoorzaamheid niet de weg is waarop Gods koninkrijk komen zal. Je mag bidden om de komst van Gods koninkrijk. Je mag alle wettige politieke middelen gebruiken om verkeerde overheidsbesluiten te bestrijden, maar niet het recht in eigen handen nemen. Leef gericht op de toekomst, Gods toekomst!
Drs. Nico van Steensel
Dit artikel is beantwoord door
N. (Nico) van Steensel
- Geboortedatum:19-12-1955
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Dordrecht
- Status:Actief
