(...) "Laat ieder één reformatorische kerk in Nederland voor altijd vergeten&rdq...

Geachte dominee Van der Sluijs. Ik weet dat dit geen forum is, maar het antwoord van 11-06-07 is mij niet helemaal duidelijk. Eerst zegt u dat je de NGB moet lezen in het licht van de reformatie. U noemt de hervormde kerk als de openbaring van de ware kerk toen. Dan zegt u over de kerk: “Alleen door het geloof kan ik haar belijden. Dit laatste is iets anders dan zien.” Dat ben ik met u eens, maar dan blijft toch de oproep om die ene ware kerk, niet alleen geestelijk, maar ook “institutioneel” te vormen. U zegt: “En zo ook één uit genade en door het geloof. Onze Nederlandse Geloofsbelijdenis belijdt daarom een geestelijke eenheid.” Paulus zei: Eén geloof, één doop, etc. Maar die eenheid ligt er alleen in dat het dezelfde doop, hetzelfde geloof is. Maar ondertussen wordt de gemeenschap der heiligen wel verstoord. Ik zie mijn Christelijk Gereformeerde broeder uit dezelfde straat niet samen met mij naar één kerk gaan. Moeten we dan niet strijden voor eenheid? Kanselruil is dan geen probleem als dat tot eenheid (in waarheid) leidt. “Laat ieder één reformatorische kerk in Nederland voor altijd vergeten”. Dat snap ik niet. Dat is toch Gods goed recht: Eén kerk? Christus' opdracht aan ons? Ik schaar mij nog even bij de kerkelijke romantici...

Zeer gewaardeerde Chr. Ger. broeder,

Al te lang is uw vraag door omstandigheden blijven liggen. Mijn excuus! Hoewel ik eigenlijk niets toe te voegen heb aan mijn eerste antwoord. Het verschil in waardering van een en ander tussen ons heeft uiteraard alles van doen met onze verschillende kerkelijke positie. Grosso modo wordt de mijne vooral bepaald door het denken vanuit de Reformatie, die naar mijn inzicht geen kerkelijke afscheiding toelaat en de uwe vanuit uw eigen afgescheiden positie waar u evenmin om gevraagd hebt. Ik verlang bij u te komen en u bij mij, als ik het goed inschat. Dit positieve element verbindt ons, maar dan vanuit een tegenovergestelde beweging.

U zegt: wij moeten strijden voor eenheid, en dit heeft dan ook alles van doen met een institutionele vorm. Probeert u zich eens in te denken in hoeverre dit onbewust te maken kan hebben met een vorm van compensatie vanuit een gemeenschappelijk onbewust kerkelijk schuldcomplex. Simpel gezegd: Wie brokken maakt, moet betalen. Dit komt daarin tot uitdrukking dat u wilt strijden voor de eenheid. Zelf leef ik ook dienaangaande liever uit het Woord des Heeren: “Ik zal voor u strijden en gij zult stil zijn”. Toen Kuyper tegen Kohlbrügge zei: We moeten wat doen! Toen antwoordde Kohlbrügge met: U moet niets doen, God zal het doen! Deze schijnbare lijdelijkheid rust volledig in de activiteit of de daden van God.

Nu pragmatisch benaderd: U weet toch ook wel dat iedere kerkelijke hereniging een nieuwe afscheiding met zich meebrengt. Altijd zijn er weer mensen die zich daarmee niet kunnen verenigen. Toen Ds. G. H. Kersten de “gemeenten onder het kruis” verenigde tot Gereformeerde Gemeenten, was dit tegelijk het geboorte-uur van de Oud Gereformeeerde Gemeenten. Enz. Enz.

En dan nog wat: kerkelijke romantici vergeten doorgaans dat er nooit één reformatorische kerk in Nederland is geweest in de geestelijke zin van het woord. Vanaf het begin zijn er dwaalgeesten geweest en was er het verschil tussen de rekkelijken en de preciesen. Ook de Synode van Dordt heeft de institutionele vorm van de Hervormde Kerk niet kunnen redden. Ook na wegzending van de remonstranten bleven er nog evenzo vele verkapte remonstranten binnen haar kerkmuren. Het zou vandaag niet anders gaan. De volmaaktheid van de kerk ligt elders!

Daarom ga ik uit van één Kerk van de Reformatie in een gebroken gestalte en wat daar hier en daar aan heling is, dat is genade. En laten we wel wezen: God zal straks niet vragen of we hervormd waren of christelijk gereformeerd, maar of er de gemeenschap was met Zijn Zoon en met allen die de Naam van Jezus Christus lief hebben gekregen in onverderfelijkheid.

Een hartelijke groet vanuit het ongedeelde verdeelde kamp,
Ds. C. A. van der Sluijs

Ps. Als u bij nader inzien misschien toch niet zelf Chr. Ger. bent, dan hebt u zich in ieder geval treffend vereenzelvigd met uw Chr. Ger. broeder en mag u mijn antwoord in dat perspectief lezen.