Amen als einde van gebed

Moet je elk gebed eindigen met “amen”? Of hoeft dat niet als je bijvoorbeeld een schietgebedje doet?

Ons woord amen komt letterlijk van het Hebreeuwse ameen, dat “vast, zeker” betekent. Wie het uitspreekt bedoelt: Zo is het! En ook: zo zij het! Moge het zo worden erkend! “Amen” wordt in het Oude Testament gebruikt als antwoord op Gods openbaring. Het volk zegt bijv. “amen” na Gods waarschuwing om de wet niet te vergeten (Deut. 27: 15v.). Men stemt in met het gehoorde en neemt het dus over. Ook bij lofprijzingen in de Psalmen vinden we dat (bijv. Ps. 41:4; 72:19;  89:53; 106:48). Paulus sluit zijn brief aan de Romeinen af met een  lofprijzing en dan het woord Amen. Andere brieven met een zegenbede en ook het Amen. We vinden het ook aan het slot van het Onze Vader in Matt. 6: 13. In Zondag 52 van de Heid. Catechismus wordt het woord vooral uitgelegd richting de bidder, dus dat hij er steun aan vindt.

Om op de vraag in te gaan: het is een gewoonte die we in de Bijbel vinden en die dan ook altijd in de kerk is gebruikt. Ook voor het persoonlijk gebed. Het is een voorbeeld van eerbied en betrokkenheid bij het bidden. Dat het een slotwoord is geworden, is dus aan de gewoonte te danken. Maar ons gebed krijgt er geen extra betekenis door. Wie bij een ‘schietgebed’ niet aan het afsluitende “amen” toekomt moet niet denken dat er zo minder klem aan zijn woorden is gegeven. We lezen bijv. dat, wanneer Nehemia als schenker voor de koning staat en hij een verzoek mag doen, hij eerst een heel kort schietgebed doet (“toen bad ik tot de God van de hemel”), al zijn de woorden daarvan niet opgeschreven (Neh. 2: 4). Dat daar een “amen” aan zou zijn toegevoegd is niet na te gaan. En Nehemia’s gebed is wel verhoord!

Ds. H. D. Rietveld