Vraag
Afgelopen zondag heb ik enkele gedeelten gelezen over de tucht. Daarbij heb ik verschillende vragen die ik graag beargumenteerd beantwoord zie. Ik hoop dat u me daarbij kunt helpen.
Mattheus 18:15-20: “Maar als uw broeder tegen u gezondigd heeft, ga naar hem toe en wijs hem terecht tussen u en hem alleen; als hij naar u luistert, hebt u uw broeder gewonnen. Maar als hij niet naar u luistert, neem er dan nog een of twee met u mee, opdat in de mond van twee of drie getuigen elk woord vaststaat. Als hij niet naar hen luistert, zeg het dan tegen de gemeente. En als hij ook niet naar de gemeente luistert, laat hij dan voor u als de heiden en de tollenaar zijn. Voorwaar, Ik zeg u: Alles wat u op de aarde bindt, zal in de hemel gebonden zijn; en alles wat u op de aarde ontbindt, zal in de hemel ontbonden zijn. Verder zeg Ik u dat, als twee van u op de aarde iets, wat dan ook, eenstemmig verlangen, het hun ten deel zal vallen van Mijn Vader, Die in de hemelen is. Want waar twee of drie in Mijn Naam bijeengekomen zijn, daar ben Ik in hun midden” (HSV).
Mattheus 16:19: “En ik zal u (Petrus) de sleutels van het Koninkrijk der hemelen geven; en wat u bindt op de aarde, zal in de hemelen gebonden zijn; en wat u ontbindt op de aarde, zal in de hemelen ontbonden zijn.”
Johannes 20:23: “Als u iemands zonden vergeeft, worden ze vergeven, als u ze hem toerekent, blijven ze hem toegerekend.”
HC vraag en antwoord 84: “Hoe wordt het hemelrijk toegesloten en ontsloten door den Christelijken ban? Alzo, als, volgens het bevel van Christus, degenen, die onder den Christelijken naam onchristelijke leer of leven voeren, nadat zij, ettelijke malen broederlijk vermaand zijnde, van hun dwalingen of hun schandelijk leven niet willen aflaten, der gemeente, of degenen die van de gemeente daartoe verordineerd zijn, aangebracht worden, en, zo zij aan de vermaning zich niet storen, --> van hen lieden door het verbieden der Sacramenten uit de Christelijke gemeente, en van God zelf uit het Rijk van Christus gesloten worden; <-- en wederom als lidmaten van Christus en van zijn gemeente aangenomen, zo wanneer zij waarachtige verbetering beloven en bewijzen.”
Formulier van ban en afsnijden: “Uitgesloten wordt van de gemeente des Heeren en vreemd is aan de gemeenschap van Christus, van de heilige sacramenten en alle geestelijke zegeningen en weldaden van God, die Hij aan Zijn gemeente belooft en bewijst.”
Formulier van opneming: “Wanneer iemand van zijne kerk afgesneden is, hem alsdan alle hope der zaligheid niet ontnomen is, maar dat hij van de banden der verdoemenis weder ontslagen kan worden.”
Vragen:
1. Wat betekent het dat wij mensen hun zonden kunnen laten houden? Of blijkbaar kunnen ‘zorgen’ dat God hun zonden vergeeft?
2. In de Rooms Katholieke kerk wordt de biecht en daaraan gekoppeld vergeving toegepast. Moeten wij dat, aan de hand van deze verzen, ook doen? Zo nee, waarom niet?
3. A.d.h.v. vraag 84 van de catechismus: Kunnen wedergeboren (waargelovigen) christenen in de ban gezet worden als hier staat dat ze dan ook uit Christus Koninkrijk worden uitgesloten? Is dat niet in conflict met de leer dat er geen afval der heiligen is?
4. Doorgaand op vraag 3: Als waar gelovigen niet in de ban gezet kunnen worden, kunnen ze dan wel onder censuur worden gezet?
5. In de kerk worden drie trappen van censuur toegepast. In Mattheus 18 staat “Zegt het de gemeente”. Waarom worden daar drie trappen van gemaakt en waar komen die drie trappen vandaan? (stille censuur, mededeling van censuur zonder noemen van de naam, meedelen van censuur inclusief naam).
6. Controleert een kerkraad altijd of men eerst alleen, en daarna met één of twee getuigen, de zondaar heeft opgezocht?
7. Kan de (stille) censuur alleen over de tien geboden gaan, of ook over ander zaken (zoals broek dragen door een vrouw, tv in huis, overdoop, onderlinge onenigheid)? Waar ligt de grens?
8. Is er, buiten de ban, vanuit de kerk nog een manier om iemand zijn lidmaatschap op te zeggen? Hoe? En aan de hand van welke redenen?
9. In het formulier van wederopneming staat of “de zondaar” oprecht gelooft dat de Heere zijn zonden om Christus wil vergeven heeft en vergeeft. Wordt er dan van die persoon ook verwacht dat hij de volgende keer aan het Heilig Avondmaal deelneemt? En wat gebeurt er als iemand wel berouw heeft maar niet ‘waar-zaligmakend’ gelooft? Kan die persoon dan wel weer wederopgenomen worden?
Antwoord
1. Wat betekent het dat wij mensen hun zonden kunnen laten houden? Of blijkbaar kunnen ‘zorgen’ dat God hun zonden vergeeft?
In verschillende catechismusverklaringen wordt er uitvoerig stilgestaan bij de achtergronden van genoemde vragen en antwoorden die u vraagt. Om te beginnen verwijs ik u daartoe. Zeer leerzaam. U stelt een aantal suggestieve vragen over deze problematiek in de gemeenten. Persoonlijk heb ik hier in 45 jaar ambtelijk werk nooit mee te maken gehad. Dat komt waarschijnlijk dat ik Hervormd ben. In de afgescheiden kerken komt het regelmatig voor dat mensen onder de tucht terecht komen met uiteindelijk de ban of verwijdering uit de gemeente. Wij kunnen de mensen hun zonden niet vergeven en kunnen ze ook niet laten houden. Maar in de weg van de schuldbelijdenis wijzen we hen de weg naar God, Die de zonden kan vergeven om Christus wil.
2. In de Rooms Katholieke kerk wordt de biecht en daaraan gekoppeld vergeving toegepast. Moeten wij dat, aan de hand van deze verzen, ook doen? Zo nee, waarom niet?
Wij kennen het woord biecht niet in de praktijk zoals Rome, maar wel de inhoud en betekenis komt voor. Mensen zijn bij ons welkom om te spreken over hun bedreven kwaad om met het te bidden om vergeving van hun zonden. Maar de vergeving komt ons niet toe. Daar verschillen we duidelijk van mening met Rome.
3. A.d.h.v. vraag 84 van de catechismus: Kunnen wedergeboren (waargelovigen) christenen in de ban gezet worden als hier staat dat ze dan ook uit Christus Koninkrijk worden uitgesloten? Is dat niet in conflict met de leer dat er geen afval der heiligen is?
Nee, natuurlijk niet. Dan ontneem je ook de mogelijkheid indien iemand zich bekeert tot God en wederkeer tot de Heere en de Kerk. Er is hier dus van geen conflict sprake. De kerk zoekt immers geen juridische oplossingen voor problemen, maar medische oplossingen. Die hebben genezing ten doel en niet verwijdering.
4. Doorgaand op vraag 3: Als waar gelovigen niet in de ban gezet kunnen worden, kunnen ze dan wel onder censuur worden gezet?
Jazeker, indien zij publiekelijk zondigen en weigeren zich te bekeren tot God.
5. In de kerk worden drie trappen van censuur toegepast. In Mattheus 18 staat “Zegt het de gemeente”. Waarom worden daar drie trappen van gemaakt en waar komen die drie trappen vandaan? (stille censuur, mededeling van censuur zonder noemen van de naam, meedelen van censuur inclusief naam).
Ik heb altijd begrepen dat kerkelijke vergaderingen met grote voorzichtigheid besluiten hebben genomen om het te doen zoals het geschiedt. Beter een trap teveel dan iemand een trap te geven. Ofschoon in de praktijk iemand die dit overkomt het soms wel zo ervaart of de familie van betrokkene.
6. Controleert een kerkraad altijd of men eerst alleen, en daarna met één of twee getuigen, de zondaar heeft opgezocht?
Daar ga ik wel van uit dat dit zo plaats vindt.
7. Kan de (stille) censuur alleen over de tien geboden gaan, of ook over ander zaken (zoals broek dragen door een vrouw, tv in huis, overdoop, onderlinge onenigheid)? Waar ligt de grens?
De laatste opmerking is terecht, waar is de grens? Ambtelijk vind ik dat moeilijk om die te trekken. Toch heeft de kerkenraad toezicht te houden op leer en leven in de gemeente. In liefdevolle vermaningen valt soms veel te bereiken. Helaas, niet altijd. U noemt verschillende zaken die er kunnen spelen. Hoe hier mee om te gaan in het licht van hetgeen u aanhaalt uit Gods Woord en de H.C.? Zie antwoord bij 3.
8. Is er, buiten de ban, vanuit de kerk nog een manier om iemand zijn lidmaatschap op te zeggen? Hoe? En aan de hand van welke redenen?
Is mij niet bekend.
9. In het formulier van wederopneming staat of “de zondaar” oprecht gelooft dat de Heere zijn zonden om Christus wil vergeven heeft en vergeeft. Wordt er dan van die persoon ook verwacht dat hij de volgende keer aan het Heilig Avondmaal deelneemt?
Wees eerlijk. Toch wil ik opmerken dat een kerkenraad verblijd is wanneer iemand heeft beleefd wat u opmerkt. In ieder geval is er dan geen tucht om iemand te weren van het Heilige Avondmaal.
10. En wat gebeurt er als iemand wel berouw heeft maar niet ‘waar-zaligmakend’ gelooft? Kan die persoon dan wel weer wederopgenomen worden?
De kerk mag oordelen over leer en leven, maar niet over het hart. Wij sluiten een zondaar die berouw heeft over zijn zonden in de armen en zijn verblijd met de engelen in de hemel over de zondaar die zich heeft bekeerd.
Hartelijke groeten,
Ds. J. D. Heikamp
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.D. Heikamp
- Geboortedatum:09-11-1939
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Staphorst
- Status:Actief
