Liegen van dochter

Onze dochter is nu 16 jaar en we worden al jaren geconfronteerd met het liegen van haar. Vroeg of laat komen we achter dingen waar ze dus echt glashard over liegt tegen ons. Iedere keer worden mijn man en ik daar ontzettend verdrietig van en lijkt het wel of we steeds dieper in een kuil zinken. We krabbelen dan weer iets op, maar niet van lange duur. Als het dan weer een tijdje goed gaat, lijkt het wel of we ons weer aan het voorbereiden zijn op de volgende confrontatie en die komt vroeg of laat. Het is een leuke meid en we houden ook echt van haar, maar haar gedrag moeten we toch echt afkeuren. Iedere keer confronteren we haar dus met haar leugens en we praten lang en intens met elkaar. Ook hebben we veel met haar gebeden, vooral ook omdat wij God als Vader hebben mogen leren kennen en onze dochter niet voor de duivel over hebben! Het doet dus zo ontzettend pijn voor ons. De afgelopen dagen vond er weer een behoorlijke confrontatie plaats en nu zei onze dochter: “Het wordt steeds makkelijker om te liegen, je krijgt er steeds minder last van!” We vonden dit zeer heftig, dat zult u begrijpen. Wij vragen ons af of dit wel normaal is, of dat wij toch hulp moeten gaan zoeken, omdat ik dit verder echt niet meer kan dragen. En we zijn helemaal niet extreem in opvoeding o.i.d., want wij houden ervan om openlijk de dingen te bespreken met de Bijbel open. Helaas is er niet altijd een pasklaar antwoord op de vragen te vinden, maar dan kan het een bepaald gevoel zijn en moet je dus toch "nee" zeggen. We stellen dan ook de vraag: wat zou Jezus doen? Ook wij zijn als ouders niet volmaakt, maar wij vragen vergeving als wij foute dingen hebben gezegd, of gedaan en dat is echt heel bevrijdend. Van onze dochter zullen wij dat nooit horen, dat zei ze van de week nog: “Ik kan wel vragen om vergeving, maar dan meen ik het toch niet, dus doe ik het niet.” U begrijpt dat dit een zeer moeilijke situatie is in ons gezin. Wij vinden dat je huis/gezin een fijne plek moet zijn om je echt thuis te voelen, maar voor mij voelt dat niet meer zo en dat is echt niet prettig. Misschien kunt u ons wat handvatten geven hoe wij hier toch mee om moeten en met Gods hulp mogen gaan?

Beste ouder. Uw dochter van 16… Wat een geluk om een tiener in huis te hebben van wie je veel houdt, en van wie je ook nog kunt zeggen dat ze een leuke meid is! En wat een voorrecht en ook uitdaging om met Gods hulp een ouder van, maar ook vóór haar te zijn. Om een leefklimaat te zoeken waarin het fijn is voor haar om te zijn, waar ze zich echt thuis kan voelen, waar er openheid is naar elkaar om bij het geopende Woord van God raad en antwoorden te ontvangen om samen de smalle weg van het geloof te gaan.

In uw vraag verwoordt u dit hoge ideaal. Maar ach, de weerbarstige werkelijkheid. Met al je goede en oprechte bedoelingen breekt ook de opvoeding je vaak bij de handen af, en staat de praktijk van de dag nogal eens op gespannen voet met wat je zo graag zou zien. Uw vraag spitst zich vooral toe op het liegen van uw dochter. U wilt graag, dat uw kind altijd de waarheid spreekt, maar wat blijkt: ze kan glashard liegen, en dat niet zo nu en dan, maar ze doet dat al jaren. Wat moet u daarmee? U wordt er verdrietig van, en u laat dat ook steeds weer merken aan uw kind. Maar in plaats van dat uw kind u begrijpt in uw verdriet, is telkens een nare confrontatie het gevolg. U tracht met lange en intense gesprekken haar duidelijk te maken dat haar gedrag echt niet kan, u brengt het samen ook in gebed bij de Heere, maar… in plaats van het gewenste resultaat bij haar te bewerken, wordt het van kwaad tot erger en komt uw dochter nu al tot de uitroep: "Het wordt steeds makkelijker om te liegen, je krijgt er steeds minder last van!"

U vraagt of ik u handvatten kan geven hoe u hier met Gods hulp mee om mag en moet gaan. Dat wil ik proberen, met de kanttekening dat ik u en uw specifieke situatie niet ken, en dus algemeen moet blijven.

Allereerst is het van belang, dat wij in het benaderen van onze kinderen steeds voor ogen houden, dat zij in een ándere levensfase verkeren dan wij, en dat wij daarom hebben rekening te houden met hun eigen denk- en belevingsniveau. Een valkuil van ouders is vaak, dat zij bij het corrigeren van ongewenst gedrag dit doen op basis van redelijke argumenten en inzichten, en uiteraard ook bijbelse normen, terwijl het kind op een ander niveau denkt en voelt, en/of nog niet zelf(standig) tot die inzichten is gekomen. Bij onze pubers ligt hier veelal ook de uitdaging: enerzijds willen zij voor 100 procent serieus genomen worden, aan de andere kant mag je dat nog niet van hen verwachten.

Natuurlijk moeten zij op hun verkeerde gedrag worden aangesproken, maar effectiever dan hen te confronteren met lange en intense gesprekken is jezelf de vraag te stellen: waarom gedraagt mijn kind zich zoals zij zich gedraagt. Heeft het een reden, dat zij bij voortduring liegt. Een puber is nogal bezig zichzelf te ‘spiegelen’ aan zijn/haar omgeving: wie ben ik en wil ik zijn. Zij wil een eigen mening hebben, en daarin ook gewaardeerd worden, terwijl ze aan de andere kant eigenlijk helemaal niet zo goed weet wat haar mening is. Zo kan ze de confrontatie aangaan en zelfs zoeken: zeggen vader en moeder A, dan zeg ik B. Wat erachter zit, is veelal onzekerheid, een wisselend zelfbeeld, een stoeien met zichzelf en de omgeving. Er is al veel gewonnen als ouders in plaats van daarvan te schrikken en in de paniek schieten, het als een uitdaging gaan zien hoe ze hier het beste mee om kunnen gaan in het belang van hun kind en de sfeer in huis. Dat kan je als ouders weleens het gevoel van onmacht, zelfs radeloosheid geven (dat moet dan allereerst en allermeest bij de Heere worden gebracht!), maar als zij in hun behoefte naar grip krampachtig autoritair reageren, kan het gevolg zijn dat de tiener zich juist nog meer zal gaan afzetten. Veelal ervaren pubers een dergelijke confrontatie als afwijzing.

Het tegenovergestelde is wat een puber zoekt: hij/zij hunkert naar bevestiging. Stel jezelf als ouder de vraag: reageer ik wel genoeg in positieve en bevestigende zin op wat ze wél goed doet? Het is ook belangrijk, dat het duidelijk is dat het bij het corrigeren door de ouder niet om de persoon (persoonlijke gevoelens van afwijzing), maar om het gedrag van ons kind gaat. Voelt uw kind, dat u van haar houdt ondanks wat ze doet, en is dat steeds de grond- en boventoon van alles wat u met haar deelt? De gelovige kunst, in afhankelijkheid van de Heere, is: hoe leer ik mijn kind respect, gehoorzaamheid, eerlijkheid etc. zonder dat het zich afgewezen voelt, maar juist aanvaard en geliefd. De eerste spiegel waarin zij kijken zijn de ouders zelf. Geven wij in al deze dingen (respect, oprechtheid etc) aan hen het goede voorbeeld?

In Hebreeën 12: 5-13 staan heilzame zaken genoemd. Wij worden als het goed is nog dagelijks zelf opgevoed door de Heere! Waar wij onze kinderen opvoeden in tucht en terechtwijzing, zullen wij daarin beelddragers hebben te zijn. "Want dien de Heere liefheeft, kastijdt Hij, en Hij geselt een iegelijken zoon, dien Hij aanneemt (…). Deze kastijdt ons tot ons nut, opdat wij Zijner heiligheid zouden deelachtig worden." Bevraag jezelf als ouder eens eerlijk: tot welk doel en op welke wijze bestraf ik mijn kind? Is het opdat de eer van God wordt beoogd, en staat het steeds weer in de liefde tot Hem en uit Hem? Als er iets is wat onze kinderen voelen, is het dat. En ook: waar dat ontbreekt, prikken zij er zomaar doorheen. Ook opvoeden vraagt om een tere wandel met de Heere.

Hopelijk heeft u iets aan mijn antwoord. Het blijkt voor ouders vaak nuttig te zijn om ervaringen met andere ouders te kunnen delen. Wellicht is er binnen uw gemeente ook een kring over geloofsopvoeding, of huwelijkscatechese. Tot slot wil ik u wijzen op een artikel van de stichting Schuilplaats van deze maand (juni 2011, nummer 2) onder de titel: Jij en je puber. Daarin krijgt u ook enkele praktische handreikingen.

Van harte wens ik u Gods zegen toe, opdat ook onze kinderen mogen opwassen in de genade en de kennis van de Heere en Zaligmaker Jezus Christus!

Ds. D. M. Elsman

Dit artikel is beantwoord door

ds. D.M. Elsman

• Geboortedatum:
  16-04-1961
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Rijssen
• Status:
  Actief

103 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven