Naar haptonoom

Ik ben een vrouw die de meeste dingen in het leven rationeel benadert. In mijn jeugd was er weinig aandacht voor ruimte geven aan gevoelens en nu lijkt het alsof ik het contact met mijn gevoel een beetje kwijt geraakt ben. Ik heb het advies gekregen om naar een haptonoom te gaan. Wat is jullie advies? Kennen jullie christenen die ervaring hebben met haptonomie?

Ongetwijfeld heb je al op internet gezocht naar de achtergronden van haptonomie. Een redelijk artikel vond ik bij Stichting Promise, wat onderaan mijn antwoord ook te lezen is. Hierin worden de plussen en de minnen m.i. duidelijk verwoord.

Haptonomen raken je aan en leren je dichter bij je gevoelsleven te komen. Deze therapie heeft voor zover ik het kan beoordelen geen occulte basis. Al met al vind ik haptonomie een wat vage alternatieve psychotherapie.  Het zal ook uitmaken welk geslacht de haptonoom heeft. Ik kan me voorstellen dat je de voorkeur geeft aan een vrouw.

Mocht je besluiten niet naar een haptonoom te gaan, is reguliere psychotherapie een alternatief.

José de Jongh-van Hoof
 

Artikel van stichting Promise, door Gerard Feller in 1992:

In de huidige, door ratio en techniek beheerste cultuur wordt de mens meer en meer opgevoed tot een geconditioneerd, gevoelsarm wezen. Een mens die gevoelens of emoties (afgeleid van emoveri = bewogen worden) maar subjectief vindt en ze daarom als onbetrouwbaar ervaart en ontkent. Is de haptonomie DE oplossing tot een herintegratie van de (zelf)verwerkelijking van de gehele mens en wordt door de feitelijke beleving van de gevoelens de menselijke ontmoeting, de communicatie verbeterd? Is de haptonomische begeleider een gids bij alle levensfasen vanaf het prenatale begin tot en met het sterven? In dit artikel proberen we een aantal voor en tegens te analyseren van deze methode (wetenschap?), die zich op het grensgebied van lichaam en ziel begeeft.

FRANS VELDMAN

Haptonomie is een tak van de wetenschap die het gevoel, het gevoelsleven en het daarop gebaseerde gedrag (het handelen en de communicatie) omvat. Haptonomie geeft inzichten in wetmatigheden waaraan "het affectieve" in de mens onderhevig is. Frans Veldman, de grondlegger van de haptonomie, definieert daarom de haptonomie als de wetenschap van het gevoel, van de affectiviteit. De nu ruim 70-jarige Veldman is ruim 30 jaar fysiotherapeut geweest te Nijmegen, in welke tijd hij een door weinige geëvenaarde kennis heeft ontwikkeld over de relatie van het beleven van gevoelens en de lichamelijke wortels in onze motoriek en houding. De fysiotherapie is erop gericht het functioneren van het bewegingsapparaat te verbeteren. Het gaat hier puur om een lichamelijk effect. Veldman kwam erachter dat het daarbij niet blijft. Er komt ook affectiviteit om de hoek kijken. Zo merkte hij bij neurosepatiënten dat praten alleen nooit helpt. Hij ontdekte het grote belang van het psycho-tactiele contact.

Veldman kwam tot de volgende conclusie: De mens heeft niet alleen een lichaam (dat al dan niet goed functioneert), maar IS LICHAMELIJKHEID (bezield lichaam). In de haptonomie is van een benadering van het lichaam alleen geen sprake. Men streeft naar het aanraken van de ziel. Hoewel Veldman baanbrekend werk heeft gedaan in het psychomotore denken, in een materialistische, mechanische geneeskunde, heeft hij zelf nogal "krampachtig" gezocht naar het opnieuw benoemen van oude begrippen. Zelfs de meest geïnteresseerde lezer dwaalt "verdoofd" en "verblind" door de diverse "memoranda haptonomica" van deze autodidact.

De terminologie beweegt zich tussen definities als: "Intra-systeem-hierarchie" en " adaptieve stabilisatie". Het is een ondoordringbare jungle van pseudo-wetenschappelijke frasen en wollige definities. Nergens in zijn werk wijst Veldman echter op een concreet wetenschappelijk onderzoek, behoudens een nog "onbestemde" studie van een Spaans gynaecoloog, die "bepaalde" hormoonachtige stoffen in het lichaam dacht te vinden.

GESCHIEDENIS

In 1964 stichtte Veldman in Nijmegen zijn Academie voor Haptonomie en Kinesionomie. In 1974 verhuisde de academie naar Overasselt. Veldman had een klein groepje uitverkorenen in zijn staf verzameld. Anne-Jan van Minnen, mevr. W. Polmann Wardenier en later ook Ted Troost. Op de achtergrond was aanwezig prof. dr. J.J. Dijkhuis, hoogleraar in de psychologie en psychotherapie, die het wetenschappelijk cachet aan de opleiding moest verlenen. Dijkhuis zegt nu zelf dat hij nooit veel gezien heeft in de wetenschappelijke pretenties van Veldman. "Als je het haptonomie noemt, moet je vanuit die leer toetsbare hypothesen ontwikkelen, maar dat is nooit gebeurd", aldus Dijkhuis. Op de academie groeide geleidelijk afstand tussen de leider en de stafleden. Sommigen begonnen zich te ergeren aan het sekteachtige karakter van de academie. Anne-Jan v. Minnen, die jarenlang als "kroonprins" gold vertelde hoe Veldman meester wilde blijven, door ons niet alles te leren, uit vrees dat we hem naar de kroon zouden steken.

Na een scherp conflict bood Veldman hem in 1979 aan de academie te kopen. Deze nu kwam in handen van v. Minnen en Troost, die eerst naar Krimpen a/d IJssel en later naar Rotterdam verhuisde. Na enige tijd ruziënd als adviseur aangebleven te zijn, verdween Veldman tenslotte mokkend naar de Pyreneen, waar hij in het dorpje Oms een uiteraard wetenschappelijk centrum stichtte: "Centre International de recherche et de developpement de l'haptonomie". Later in 1985 begon Veldmans zoon, die arts is een wetenschappelijk Instituut voor Haptonomie in Overasselt. In 1984 trok ook v.d. Minnen en later Troost zich terug uit de "eerste" academie, die nu in een stichting onder leiding van mevr. Pollman wordt voortgezet in Doorn. Van Minnen is in 1978 een nieuwe opleiding begonnen in 1978 in Berg en Dal.

"GEVOELIG" AANRAKEN

Haptonomie is afgeleid van hapsis = tasten, gevoel, aanraking en nomos = wet, regel. Aan iedere aanraking is een emotionele kwaliteit verbonden. Lichamelijke vervreemdingsverschijnselen kunnen we dagelijks waarnemen als we met veel mensen een kleine ruimte moeten delen b.v. in een bus of een tram. Hoe ongemakkelijk kunnen mensen in een bus naast elkaar zitten, en voortdurend pogingen doen, elkaar niet aan te raken. Of denk eens aan de ingehouden spanning van mensen in een volle lift, de bijbehorende stilte of formele opmerkingen en het opgeluchte gevoel als we onze etage bereikt hebben en de deuren zich openen.

We hebben een ontmoetingsangst, die gecamoufleerd wordt met onze formele gedragingen en gesprekken. We zijn ons nauwelijks bewust van onze mogelijkheden contact te maken en te communiceren. In onze cultuur wordt rechtstreeks warmvoelend contact tussen mensen onmiddellijk in een seksueel-erotische sfeer getrokken. Het kan ontdekkend zijn het verschil tussen erotische aanraking en andere gevoelsoverdracht te ervaren. Merken we wel dat de spanningsregulatie van ons lichaam direct aansluit bij ons voelen?

Veel cliënten in de haptotherapeutische praktijk klagen dat ze hun leven ervaren zonder uitzicht of zin. Klachten over een negatief levensgevoel en het bewustzijn van een andere levenskwaliteit. De haptonomische begeleiding helpt mensen de relatie met zichzelf en met anderen weer bewust te worden en daarvoor verantwoordelijkheid te nemen. De gevoelsbeleving in onze cultuur heeft zich steeds meer gericht op het "positieve" (datgene waardoor we lust of behagen beleven), terwijl het "negatieve" als het ware door het verstand uitgefilterd of ontkend wordt. Volgens haptonomische begrippen wordt de mens vaak beperkt door de "regering van het verstand", dat een dictatoriaal bewind uitoefent op het gevoelsleven. De werkelijke functie van het verstand is een reguleren en ordenen van het denken. Dit schept mogelijkheden waarneming en beleving van gevoelens bewust te worden, te herkennen. Een ingenieus coördinatiesysteem.

Parallel met de ontwikkeling van de technologie heeft de westerse mens zich ontplooid tot een "denkende voeler", terwijl volgens de haptonomie hij eigenlijk bedoeld is als affectief wezen, "als voelende denker". Het bestaan van de affectieve mens berust op het analoge denken, anders gezegd: denken in vormen van beleven en deelnemen. Het analoge denken echter heeft in onze samenleving plaats gemaakt voor het digitale denken, dat geen relatie meer heeft met gevoelde waarden. De haptonomische benadering bedient zich van een entree die VOOR het rationele denken ligt: Het voelen en beleven zonder de tussenkomst van de rationele controle. Een kind leert b.v. het risico van spelen bij het water pas echt kennen door er een keer (bijna) in te vallen. Waarschuwingen roepen alleen maar angst op of prikkelen de nieuwsgierigheid. De bouwstenen van de ervaring gaan volgens de haptonomen altijd vooraf aan kennis en bewustzijn.

Dit leerproces verloopt niet rechtlijnig, maar gaat gepaard met vallen en opstaan. De haptonomische hulpverlener maakt gebruik van een effectieve aanraking. De kwaliteit moet altijd uitnodigen, vrij laten en bevestigen, zodat degene voor wie de aanraking bedoeld is, zich in zijn wezen aangesproken en herkend en erkend weet. Het contact bij deze aanraking kan heel dicht bij een intiem contact aanvoelen, hoewel de cliënt zich altijd vrij onafhankelijk moet kunnen voelen in de relatie tot zijn begeleider, zo benadrukken de haptonomen.

De ander vrij laten, wil allerminst zeggen dat de aanraking vrijblijvend is, noch voor de begeleider noch voor de cliënt. Je kunt zo te maken krijgen met de fundamentele ontmoetingskwaliteiten; met afweer en ontkenningsreacties. De aanraking is niet altijd per se zacht. De begeleider moet zich soms nadrukkelijk vanuit zijn veerkracht en stevigheid kenbaar maken, om de ander in zijn gevoel te bereiken. De aanraking is er immers op gericht, de ander bewust te maken van zijn houding en contact en van de samenhang tussen lichamelijke spanning en emotie. Het vraagt veel inzicht, vaardigheid, tact en invoelend vermogen om de cliënt "op maat" aan te raken en aan te spreken.

Terug naar de harde praktijk van de "ontgrensde zijn"- therapeuten zoals Veldman graag de haptonomie karakteriseert. Volgens van Minnen in een artikel van NRC (25-2-'89) speelde in het denken van Veldman en Troost de seksualiteit een te belangrijke rol. Ze hadden beiden een "nudistische" instelling, onder het motto: Toon je maar open en bloot. Veldman gaf in zijn blootje demonstraties en stapte bloot met zijn cursisten rond in het park. Bij de opleiding in Rotterdam werd het gebruikelijk dat de cursisten tijdens de behandeling "even in het kruis gegrepen werden". Dat heeft Troost ontwikkeld; zegt van Minnen in genoemd artikel. De oude haptonomie werd van Minnen te manipulatief en bleek vooral te functioneren voor kwetsbare mensen. Zoals sportmensen, jongelui met "weinig bagage", die onder grote druk staan. De haptonomie werd voor hen een soort opium.

Veldman bestreed zijn opvolger in de lage landen Troost te vuur en te zwaard. Hij beschuldigde hem van sadomasochistische trekjes en het toepassen van trucjes. Troost zou van de haptonomie een karikatuur maken. Hij zou bezig zijn met geestelijke milieuvervuiling; iets wat Troost weer op milde wijze beantwoordt, dat zijn persoon nu eenmaal anders in "elkaar steekt" als zijn "geestelijke" vader. Zo eenvoudig is het. Troost zelf echter is sinds jaar en dag steun en toeverlaat van tal van topsporters. Zijn persoon is echter niet geheel en al vrij van "Hindoeïstische denken".

DE BEVESTIGINGSTHEORIE

Veldman is in zijn ontwikkeling sterk beïnvloedt door de Nijmeegse katholieke psychiater dr. A. Terruwe. Zij ontwikkelde de theorie, dat jonge mensen die het zonder liefdevolle aanrakingen (tactiele indrukken) moesten stellen op den duur een zgn. frustratieneurose gingen ontwikkelen. Op een dag zei een patiënte tegen haar: Dokter, al wat u doet, raakt me niet. Ik zit hier al een half jaar bij u op de bank en steek mijn armen naar u uit, maar u neemt mij niet op. De patiënte had alleen een behoefte aan een moederlijke bejegening en warmte. Vanuit dergelijke ervaringen ontwikkelde ze drie kernbegrippen in haar filosofie t.w.:

Als grootste heelmakende (curatieve) factor zag ze de zgn. BEVESTIGENDE LIEFDE. Bevestigen is het goede in de ander opsporen en dit aan hemzelf tonen. Bevestigen laat zich ook raden in het vaststaande vertrouwen, dat men aan de ander schenkt en dat men van hem ontvangt. Bevestigen is de ander onlosmakelijk aan mij binden door hem geheel zichzelf te laten zijn, in de erkenning van zijn waarde.

ONTKENNEN is het tegenovergestelde van bevestigen, de ander niet in zijn waarde laten en van je afstoten.

ZELFBEVESTIGING. Dit is zichzelf groot maken met vermeende waarden, die met de eigenheid van de mens niets wezenlijks te maken hebben. B.v. door zichzelf groot te maken met statussymbolen, materieel bezit, macht, deskundigheid. Zelfbevestiging kan ook zijn de ander klein te maken door hem in zijn waarden aan te tasten. Zo kan men intimideren, vernederen, kwellen en martelen.

Nu is de bevestiging werkelijk de enige basis van waaruit mensen gelukkig kunnen zijn, volgens Terruwe. "Gelukkig zijn" heeft te maken met goedheidswaarde, die ik alleen door een ander mens kan ontvangen. Het vertrekpunt van gelukkig zijn, is gelegen in de mens zelf en in zijn gevoel van eigenwaarde, dat in hem/haar uitkristalliseert als men aangeraakt wordt door de herkenning van een ander mens, aldus dr Terruwe.

Hoewel ze Jezus ook als een openbaring van de schenkende liefde, de bevestiging ziet, stelt ze de weg tot die liefde in het aanvaarden van het offer van Jezus Christus niet centraal. Bijbels gezien kan je de ander pas echt "bevestigen", als je jezelf niet in je oude natuur aanvaard hebt, maar als je je aan je eigen IK-LEVEN DOOD verklaard hebt. (Rom 6.) Als je vanuit de liefde van God leeft, pas dan kan je voldoen aan alle voorwaarden, die de haptonomie en de bevestigingsleer daaraan stellen. Zaken die overigens in de Bijbel uitstekend verwoord zijn. Maar daarover later meer.

TECHNIEKEN

De aanraaksessies moeten dus een bevestigend karakter hebben. Zoals gezegd, het moet de ander vrij laten in de relatie tot zijn begeleider. De aanraking was bedoeld om de ander bewust te maken van het contact van de samenhang tussen lichamelijke spanning en emoties. Deze spanning kan afhankelijk van de persoonlijke structuur van de cliënt variëren van angstig, gelaten tot agressief. Enkele technieken die veel in de haptonomie gebruikt worden zijn:

Confrontatie met inconsistentie. Het bewust maken van spanningssignalen op allerlei niveaus, lichamelijk zowel als psychisch. Op verbale zowel als non-verbale wijze.

De "cliënt omhelzen". Het vertrouwen van de cliënt winnen, mede door hem/haar "vrij" te laten, hem te "bevestigen". Een goede relatie bouwen.

Te stimuleren lichaamservaringen bewust te maken, o.a. door ze onder woorden te brengen, lichamelijk zowel als psychisch.

De "haptische ruimte" te laten betreden. Dit is het invoelen met je omgeving, het voelen op afstand. Veldman introduceert tal van moeilijke begrippen, zoals de koinesthesie en de persensus (per = uitbreiden, sentire = tasten, voelen). De mens kan lichamelijke gevoels - en tastfuncties verlengen met niet - eigen lichaamsobjecten. Vooral bij dit punt kun je veel vraagtekens zetten.

Hierdoor worden ze in het omgaan als lichaamseigen beleefd. Als je bijvoorbeeld jaren niet geschaatst hebt en je trekt je schaatsen weer aan, dan herinnert het lichaam zich het gevoel van schaatsen. De haptonoom zegt je lichaam heeft voeling met je schaatsen. Dit door je tastzin te verlengen dwars door de schaats heen. Nog sterker je kunt je verbinden met het ijs onder je.

Yvonne van Gennip heeft gezegd dat ze aan dit principe onder begeleiding van Troost veel gehad heeft. "Eerst was het ijs een vijand, door me er steeds tegen af te zetten, maar nu beschouw ik het ijs als mijn beste maatje", aldus Yvonne. Deze technieken, die veel met bewegingsvoorstelling en coördinatie te maken hebben kunnen echter in de begeleiding overgeaccentueerd worden, waarna men zich gaat ontwikkelen tot HET KWEKEN VAN PARANORMALE GAVES! Dit met zaken als het beheersen van materie (heldervoelendheid, telekinesie en gedachtekracht!).

Zo onderscheidt Veldman ook een TRANSSENSUS (uitbreiding van haptische ruimte (gevoel) met levenloze voorwerpen, alswel levende wezens!). Natuurlijk beweren we niet dat iedere gebruikte techniek gelijk occult is. Maar de stap van "extreme bewegingsvoorstelling" tot het overschrijden van natuurlijke grenzen in de zin van het ontwikkelen van invoelend vermogen en oefenen van occulte vermogens is hier zeer klein. Deze grens kan niet door niet-wedergeboren therapeuten herkend worden, net zo min als door vleselijke gelovigen, omdat men fijngevoeligheid moet hebben om geestelijk te kunnen onderscheiden.

Als laatste belangrijke techniek is er het evalueren van de voorafgaande vier items en ervaringen te praktiseren en te exploreren.

ENKELE CONCLUSIES

Haptonomie is niet altijd een methode op zich (zoals de haptotherapie), maar een beginsel, waarbij de aanrakende benadering mogelijkheden biedt bij verschillende vormen van zorg, begeleiding en therapie, zoals in de verpleegkundige zorg, pedagogische begeleiding, fysiotherapie, logopedie, medisch onderzoek en vormen van gespreksbegeleiding. Haptonomie denkt zo iets toe te voegen aan bepaalde vormen van hulpverlening.

Het voorziet in een grote behoefte, die er in onze contactarme en gevoelsarme maatschappij ontstaan is. Ook bij veel wedergeboren christenen komt het voor dat ze volkomen vervreemd zijn van hun lichamelijke en psychische gevoelens en beleving.Hierdoor kunnen veel psychosomatische klachten, die steeds massaler voorkomen, hun beperkende en ziekmakende invloed op het menselijk functioneren uitoefenen. Toch is het van belang om hier niet "door te draven". Prof. dr. P. Helders, de "kersverse" eerste professor in de fysiotherapie, zegt niets bijzonders in de haptonomie te vinden. "Als je een goed patientenonderzoek doet, heb je geen enkele behoefte aan holisme of haptonomie. Die haptonomen houden er hele theorieën op na, maar het komt er gewoon op neer dat je respect voor je patiënt moet hebben. Natuurlijk komen er emoties los bij lijfelijk contact. De spelregels die je daarbij hanteert zijn voor de een vanzelfsprekend, de ander heeft daar kennelijk een cursus voor nodig", aldus Helders.

Juist omdat er in de haptonomie gestreefd wordt naar een "ziellijk aanraken", een consensus (gevoels - en gemoedsverbondenheid van cliënt en therapeut) bestaat er een groot gevaar, dat een gelovige door een "ander gevoelen" besmet wordt. Is dit samen gevoelen hetzelfde waarvan in Fil.2:1-5 gesproken wordt als: een gemeenschap des geestes van ontferming, barmhartigheid, eensgezind in liefdebetoon, EEN VAN ZIEL, EEN IN STREVEN? Of is het een ontvangen van en verdragen van een andere geest, waarin door sluwheid en misleiding onze gedachten (StatenVertaling letterlijk: zinnen) afgetrokken (S.V.: bedorven) worden van de loutere toewijding aan Christus. (2. Kor.10: 3-5) Laten we ons BINDEN aan de PERSOON van de haptonoom?

De meeste haptonomen komen over als hele vriendelijke, zachtaardige mensen (zie: cliënt "omhelzen"), juist omdat ze geleerd hebben eerst het vertrouwen van de ander te winnen op ziellijk niveau. Maar daarin worden ook vaak de natuurlijke functionele grenzen geslecht opdat men andere technieken kan uitoefenen. Vaak hoor ik van christenen die haptonomische behandelingen ondergingen, dat ze zich gauw afhankelijk gingen voelen van de therapeut. Ze ervoeren een bepaalde machtsinvloed (juist omdat hij zo aardig is en men hem niet wil beledigen).

Zoals gezegd; door de ziellijke aanraking kunnen cliënten "verontreinigt" worden door een "andere" geest. Zelf heb ik gehoord van ex-clienten hoe verschillende haptonomen cliënten stimuleerden tot het exploreren van seksuele gevoelens, als uiterste leidraad van het handelen. Enige leerden b.v. zich te concentreren op de geslachtsorganen van mensen die ze ontmoetten. Velen ontwikkelden onreine seksuele gedachten. In zo'n geval heb ik zelfs van iemand vernomen, dat een haptonoom hem aanzette tot seksuele fantasieën met een bijbelse figuur, die ik zelfs niet durf te noemen.

De geestelijke en lichamelijke gevolgen van DERGELIJKE sessies KUNNEN dan ook catastrofaal zijn. Natuurlijk is het bovenstaande geen regel bij haptonomische bezoeken, maar het illustreert de grote gevaren van het zich open stellen voor de gedachten en gevoelswereld van de ander. Temeer als we ons realiseren dat het indicatiegebied voor haptotherapie psychosomatiek is en mensen vaak in kwetsbare fases van hun leven verkeren. Zeker moet ook gezegd worden dat veel christenen door bonafide hulpverleners goed geholpen zijn met het bijbrengen van lichaamsbewustzijn.

Zoals gezegd moeten gevoelens ook geïnterpreteerd worden en binnen een bepaald kader (mensbeeld) gebracht worden. Dat is de interpreterende, sturende functie van een haptonoom. In de meeste gevallen is dit geen bijbels denkkader. Soms zal dat zelfs een occult denkkader zijn, waarin haptonomen paranormaal bezig zijn. Ik denk hier ook aan het grensoverschrijdende werk bij de haptische beleving en het gemak waarmee dit ontspoort tot het ontwikkelen en openstellen voor heldervoelendheid als "paranormale kunst".

Vaak echter zal dit sturen niet verder reiken dan een bevestigingstheorie (Veldman en Terruwe), die op zich wel elementen van waarheid bevatten, maar waarin de diepste vorm van bevestiging en uitwerking gemist wordt. N.l. in de bevestiging en aanvaarding in het offer van Christus, als meest wezenlijke vorm van zelfacceptatie. Meestal grijpt men echter niet verder dan de "IK BEN OKE - JIJ BENT OKE" rage, waarin ook niet meer serieus gezocht wordt naar een objectieve bron van gevoelens. Zo stelt men zich vaak tevreden met het verplaatsen en manipuleren van gevoelens waarin de echte wegen (in Christus) vermeden worden.

De zielssamensmelting van vaak diepe psychische en geestelijke gevoelens kan zeker bij haptotherapie (Haptonomie als op zichzelf staande therapie) alleen maar plaats vinden bij:
A) Wedergeboren therapeuten, die vanuit een levende open relatie met Christus hun werk uitoefenen en die
B) Verbonden zijn aan een bijbelgetrouwe kerk of gemeente en bereid zijn ook te willen samenspreken of werken met of in een pastoraal begeleidend team, en daar ook verantwoording af kan leggen van de inhoud van zijn hulp. Zeker ook als hun haptonomische hulp zich meer op nouthetisch (zielsturend) niveau bezig houdt.

Nogmaals teken ik hierbij aan dat er natuurlijk vele andere (para)medische hulpverleners zijn, die deze haptonomische technieken integreren in hun vak, zonder dat ze zich als haptonoom bekend maken. Het gevaar is dan minder groot, maar misschien toch een reden om een christelijke hulpverlener te zoeken, ook al kost dit wat meer moeite en inspanning! Bij de haptotherapie op zich lijkt me dit een absolute voorwaarde.

TEN SLOTTE

Veel christelijke werkers in gezondheidszorg en pastoraat moeten meer oog/oor/ gevoel ontwikkelen voor het "gat" wat de haptonomie tracht op te vullen. Niet door alleen maar (hoe belangrijk ook) in de begeleiding aandacht te besteden aan gesprekstherapie en bidden, maar zich ook te verdiepen in het psychosomatisch functioneren van de mens. Men zal zich dan ook moeten bekwamen, in het belang van de cliënt, in lichaamstechnieken, omdat de mens inderdaad niet alleen een lichaam heeft, maar ook is.

Gevoelens moeten bijbels gezien niet onderdrukt worden. God heeft de mens immers geschapen met een rijke schakering van gevoelens, waarin de mens zich op unieke wijze kan uitdrukken. Gevoelens hebben echter in eerste instantie een signalerende functie en geen leidende. Het gevoelsleven moet steeds onderworpen worden aan de wil van en gehoorzaamheid aan God. (vgl. Jezus in Gethsemane)

Gevoelens op zich hebben echter wortels naar dieper gelegen fundamentele dimensies in de menselijke geest en psyche. Alleen ventileren van gevoelens of omgekeerd het negeren van gevoelens (ook van lichamelijke) is niet therapeutisch en kan zelfs schadelijk zijn, omdat het zelfbeklag stimuleert of gehoorzaamheid in de weg staat.

In diepste wezen zal een hulpverlener, ook met het hanteren van lichaamstechnieken, gevoelens en gedachten steeds weer moeten richten op de Hogepriester, die mee kan VOELEN met onze zwakheden. Die in alle dingen op gelijke wijze als wij verzocht is geweest, (dat is pas werkelijke consensus!) doch zonder te zondigen.

Laten wij daarom met vrijmoedigheid toegaan tot de troon der genade, opdat wij barmhartigheid ontvangen en genade vinden om hulp te verkrijgen te gelegener tijd. (Hebr.4:15,16)

Gerard Feller.
1992

Naschrift: In het algemeen kunnen ook Christenen goed gebruik maken van haptonomie. Let wel op dat men niet de occulte technieken als transsencus etc gebruikt zoals hierboven beschreven. Toets ook de therapeut of deze occulte methodes en therapie" in zijn of haar behandelpakket heeft dan is de kans groot dat zaken ook vermengd worden en kunt u beter een haptonoom opzoeken die zich hier niet mee bezig houdt.

LITERATUUR:

* Haptonomie, wetenschap der affectiviteit--Fr. Veldman (Bijleveld 1988)
* Tasten naar zinvol contact--Fr. Veldman (S.M.D. BV Leiden 1977)
* Verkenningen in de Haptonomie (W.Pollman,prof Dijkhuis, T.Troost) Bruna
* Raakvlak heel de mens-Symposium prof Bastiaans, dr Menges, prof Dijkhuis, dr. A. Terruwe Spruit MD. Leiden 1076
* Het lichaam liegt nooit- T. Troost, Weesp Centerboek 1988
* Het innerlijke vuur.- Carlos Costaneda Servire 1985
* Kom uit de boom Zacheus--dr A Terruwe De Tijdstroom Lochem 1974
* Haptonomisch perspectief--Intern orgaan v Haptonomie en kinesionomie verschillende jaargangen olv A.J. v. Minnen

ARTIKELEN:

* Haptonomie door Emiel Vermeulen in Bres
* Als haat tevoorschijn komt..Fr Oosterwijk.Vrij Nederland 25-3 '89
* Haptonomie-L. Klumper Trouw 20-9-'86
* Dragende handen--M.C. Knaapen (tijdschrift Ziekenverpleging 39 nr 8)
* Haptonomie--Alice Oppenheim Elseviers Magazine 12-1-85
* Haptonomie- Rob v Dijk Parool 21-1-'89
* Haptonomie--Fr. Abrahams--N.R.C. Handelsblad 25-2-'89

Dit artikel is beantwoord door

drs. J. de Jongh-van Hoof

• Geboortedatum:
  30-11-1967
• Kerkelijke gezindte:
  Zevende-dags Adventist
• Woon/standplaats:
  Rijssen
• Status:
  Actief

270 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven