Hoe komt het dat er zoveel relaties doodlopen door communicatieproblemen? Is dit...

Hoe komt het dat er zoveel relaties doodlopen door communicatieproblemen? Is dit dan iets dat weinig mensen geleerd hebben? Is het meer iets van deze tijd, het leren communiceren?

Beste vragensteller,

In je vraag geef je een verdrietig feit aan, namelijk de vele relaties die stuklopen. Dat is iets wat je de laatste tijd steeds meer hoort. En de reden daarvan is inderdaad dat er langs elkaar heen of niet gecommuniceerd wordt. Je vraag is dan: “wat is daarvan de reden?” In mijn antwoord kan ik slechts een mogelijke reden daarvan geven: dit is puur, omdat ik het eigenlijk zelf ook niet precies weet.

De beantwoording van de vraag roept een aantal deelvragen op: allereerst de vraag of er tegenwoordig meer relaties stuklopen dan vroeger: ik denk dat dit inderdaad het geval is. Dit heeft een reden, namelijk de mens is veel meer individualistisch geworden: een mens is op zichzelf gericht en heeft uiteindelijk de ander niet meer nodig. In de postmoderne tijd is de mens meer dan ooit tevoren zijn eigen maat: uiteindelijk gaat het de mens om zichzelf. Dit is iets dat al vanaf de zondeval in ons zit, maar nu duidelijker dan ooit naar buiten komt.

De tweede vraag is of er vroeger meer gepraat werd in relaties: dat denk ik eigenlijk niet. Toch denk ik wel dat er minder communicatieproblemen waren, althans minder problemen die als communicatieprobleem ervaren werden. De reden daarvan ligt opnieuw in het individualisme: ook binnen een relatie worden de twee veel minder dan vroeger, gezien als eenheid: de relatie is tegenwoordig veel meer een optelsom van twee individuen met eigen rechten en het liefst geen plichten. Dit laatste is wat kort door de bocht gesteld, maar zwart-wit gesteld om het beeld helder te maken, is de situatie duidelijk.

De derde vraag is of communicatie te leren is: zeer zeker! Maar ik denk niet dat het probleem van deze tijd is dat mensen geen communiceren hebben geleerd, maar het gewoon niet doen. Leren communiceren is volgens mij niet iets van deze tijd: het is vanwege het individualisme wel veel belangrijker dan vroeger.

Kort samengevat, het individualisme zorgt ervoor dat mensen veel meer op zichzelf staan en gericht zijn. Het gevolg daarvan is dat in een gesprek het perspectief van het individu alleen uit zichzelf naar de ander kijkt en niet vanuit de ander naar zichzelf. Het laatste bevordert de communicatie enorm: nadenken over de vraag “wat zegt de ander eigenlijk?” en “wat bedoelt de ander eigenlijk?” en “wáárom zegt de ander dát eigenlijk?” en tenslotte: “praten we wel over hetzelfde?” Het is in communicatie vanwege het individualisme niet meer gericht op de ander: ik denk dat dit het probleem is. Mensen vechten in communicatie voor eigen rechten.

Ik heb hierboven een heel zwart-wit beeld neergezet, dat ook nog eens kort door de bocht gaat. Toch denk ik dat in hoofdlijn dit beeld klopt. De kern van het probleem ligt volgens mij in een individualistisch zien op onszelf en het perspectief van de ander totaal verliezen.

Wij allemaal moeten -vooral bij een moeizame communicatie- in het oog houden dat wat Paulus in Filippenzen 2:4 zegt: “Een iegelijk zie niet op het zijne, maar een iegelijk zie ook op hetgeen der anderen is.”

M. W. Muilwijk

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M.W. Muilwijk

• Geboortedatum:
  23-12-1980
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Aalst
• Status:
  Actief

143 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven