Russisch-Orthodoxe kerk

Een aantal maanden geleden was ik in de Russisch-Orthodoxe kerk (het was een paasdienst). Men verweet mij bij thuiskomst 'afgodendienst' te bedrijven. Is dat terecht?
 

Ik kan me voorstellen dat de reactie bij thuiskomst -hoe goed bedoeld misschien ook- je pijn deed. Ik denk ook dat het te scherp geformuleerd is. Bovendien staat in de Bijbel dat we alle dingen moeten onderzoeken en het goede moeten behouden. Ik ga er van uit dat je er achter bent gekomen dat we de de kerk waar we toe behoren zeker niet moeten inleveren tegen Russisch-orthodoxe kerk!

Zelf heb ik ooit ook eens een Grieks-orthodoxe dienst bijgewoond, vooral ook om er meer van te weten. Wel denk ik dat we ons in dergelijke diensten, hetgeen ook geldt voor een rooms-katholieke dienst, afzijdig moeten houden wat de sacramenten e.d. betreft, omdat daar toch een totaal andere inhoud aan wordt gegeven. De Catechismus spreekt zelfs over een vervloekte afgoderij. Ook waar liederen ter ere van Maria of andere heiligen worden gezongen, kunnen we niet meezingen. Als ik zelf een dergelijke dienst meemaak in het buitenland, ga ik ook heel bewust op de achterste bank zitten. Om ongestoord afzijdig te kunnen blijven. Het moge intussen duidelijk zijn dat ik wel behoorlijke bedenkingen tegen de Oosters-orthodoxe kerken, waar de Russisch-orthodoxe kerken onder vallen, heb.

In het jaar 1054 is het tot een scheuring gekomen in de katholieke kerk. We kregen toen in het Westen de rooms-katholieke kerken en in het Oosten de Grieks-katholieke kerken (oftewel Grieks-orthodoxe- of Oosters-orthodoxe kerken). Onder deze laatste categorie valt ook de Russisch-orthodoxe kerk.

De belangrijkste verschillen met onze reformatorische kerken zijn:

-zij hebben 7 sacramenten.

-zij hebben allerlei elementen van de Rooms-katholieke kerk, zoals mis, Mariaverering, heiligenverering enz., behouden.

-zij geloven dat je niet alleen door het geloof gerechtvaardigd wordt. Daar horen ook de goede werken bij.

-zij geloven dat de H. Geest alleen van God de Vader uitgaat, en niet van Christus.

-zij geloven dat de vrije wil van de mens een heel belangrijke plaats inneemt.

Hét grote verschil met de Rooms-katholieke kerken is dat ze geen paus hebben.

Wat de eredienst betreft merk je ook heel veel verschillen met onze sobere calvinistische erediensten. In de Russisch-orthodoxe diensten staat de liturgie centraal. Een kerkdienst moet een stukje hemel op aarde zijn. Bovendien is men zich heel erg bewust van de majesteit en verhevenheid Gods (die bij ons wel eens te veel gemist wordt!). Als nietig mens kun je God niet zomaar naderen. Daar moet je op worden voorbereid. Maar daar helpen dan de iconen bij, zo leert men. Iconen zijn afbeeldingen -die op een bepaalde manier vervaardigd zijn- van Jezus, Maria of andere heiligen. Deze iconen staan bij hen op hetzelfde niveau als de Bijbel. De Bijbel zegt het door middel van woorden, de iconen zeggen het door middel van kleuren en beelden. Men leert bovendien dat in een icoon iets van Christus Zelf zit. Door zo’n icoon te kussen en te vereren hoopt men deel te krijgen aan Christus. En hoopt men door en achter de icoon Jezus Zelf te ‘schouwen’, te zien met geloofsogen.

Zoals ik al zei probeert men in de eredienst een stukje hemel op aarde te creëren. Men haalt het Goddelijke a.h.w. wat naar beneden, in de iconen e.d., en men probeert met behulp daarvan op te ‘stijgen’ naar boven. Niet voor niets is de hoofdkleur van de iconen goudgeel, de kleur van de hemel, zoals men zegt. De prediking, zoals wij die gewend zijn, heeft in hun diensten bijna geen plek.

Al met al moet je zeggen dat, ondanks de cultureel- en liturgisch hoogstaande kwaliteiten, het geestelijk leven er behoorlijk ‘versteend’ is en dat de Oosters-orthodoxe kerken heel erg ‘ziek’ zijn. Dat het licht van de kandelaar er maar een heel ‘miezerig’ lichtje verspreidt. In de tijd van het communisme heeft zij bovendien met de bezettende macht gecollaboreerd. Dat was in Roemenië en in het voormalig Joegoslavië niet anders. Het mag wel ons vurig gebed zijn of de Heere deze kerken wil vervullen met Zijn Geest! Want dat is nodig.

Ds. H. Liefting, Schoonhoven

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Liefting

• Geboortedatum:
  21-02-1952
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Gouda
• Status:
  Actief

50 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven