Vraag
Hoe kan het dat je bijvoorbeeld een paar dominees heel fijn vindt om te horen, terwijl daartussen toch zo'n afstand is in ligging? Zou dit alleen met gevoel/emotie hebben te maken of...? Kunt u hier iets van zeggen?
Antwoord
Eerst iets algemeens. Allereerst is het begrip “fijn om te horen”, subjectief: dus zeer persoonlijk en dus ook betrekkelijk. Wat de een fijn vindt, dat vindt de ander juist saai of onpersoonlijk!
En ook in het leven van alle dag komt het voor, dat je de ene persoon meer lief hebt dan de ander! Zo geldt het natuurlijk ook voor dominees!
In de preek gebeurt er iets. Er vindt een proces plaats zowel bij de prediker als bij (Z)zijn hoorders. Ik vergelijk het altijd met verliefdheid. Als je naar iemand luistert op wie je verliefd bent en als je dan ook nog naar die persoon kijkt, dan gebeurt er iets in je wat je niet uit kunt leggen. Is het gevoel? Je emotie? Of zijn het alleen maar je hormonen? Zo kunnen wij bij wijze van spreken, geboeid zijn, door zowel een vrijzinnig als door een rechtzinnig predikant omdat er een bepaald proces van erkenning, van aansluiting bij je eigen gevoel, van liefde plaatsvindt, omdat deze dienaar op een bepaalde aansprekende wijze iets zegt wat jij, of ook zo hebt ervaren, of waar jij net als hij ook zo naar verlangt, of wat ook jouw levensvraag is of is geworden!
De bedoeling van mijn volgende uitspraak is niet om collega’s aan- of af te vallen, maar er wordt over het algemeen in onze kringen (van links tot uiterst rechts) maar matig tot slecht gepreekt! Ik vind dit niet zo verwonderlijk, als ik zie hoe weinig aandacht hieraan in de opleiding tot dienaar van het Woord wordt besteed. Maar vooral is dat het gevolg van veel te weinig tijd in de veel te grote en te drukke gemeenten. Er is nog nauwelijks plaats voor een goede voorbereiding, die naar mijn mening ten minste twee dagen moet zijn! Ik zei vroeger wel eens wat gekscherend: de enige ‘goede’ preken die ik tegenwoordig nog hoor is afkomstig van de kandidaten, die veel meer tijd hebben en die ook vaak meerdere malen dezelfde preek houden. Het is dus geen verwijt, maar een tijdprobleem waar wij als dienaren mee te maken hebben. En natuurlijk is het ook zo dat de ene predikant meer gaven van de Heere heeft ontvangen om te preken en de andere meer in de dienst van de barmhartigheid. Het een is niet minder dan het ander, alleen is het wel zo, dat het een meer openbaar is (de preek) en dus meer opvalt dan het ander (het pastoraat)!
Mijn persoonlijk mening op jouw vraag is deze. Er zijn predikanten die de gave hebben ontvangen om in nagenoeg alle kringen, dus in de breedte van de kerk te kunnen preken en aan te spreken! Dit heeft te maken met woorden als: echtheid, oprechtheid, transparantie, gedrevenheid, openheid, kwetsbaarheid, enthousiasme.
Augustinus heeft eens gezegd: “Als hij die preekt niet met vuur preekt, hoe kan hij dan zijn hoorders aansteken”. Als ik de preekstoel mag beklimmen, dan gaat daar een hele strijd aan vooraf! Niet alleen in de studeerkamer, maar ook met satan, die niet wil dat ik in de naam van de Heere, die boodschap van zonde en van genade verkondig! Wie hiervan enig besef heeft preekt dus allereerst tegen zichzelf, vervolgens tegen satan en dan tegen mensen en uiteindelijk voor mijn Zender Jezus Christus! Bidden onder aan de kansel is dus onderdeel van de worsteling en het proces dat de dominee ondergaat! En dan zie je die gemeente, waarvan de Heere zegt: “Ik heb nog schapen die van deze kudde niet zijn, die moeten Ik en die moeten jullie: dienaren van Mijn Woord, ook nog toebrengen. En er zijn ook schapen die je te eten moet geven of moet dragen, verbinden, warm wrijven omdat ze geestelijk zo koud zijn!”
Natuurlijk wordt het gevoel en misschien wel onze emotie aangesproken. So what!! Mag een dominee dan geen gevoel/emotie hebben en tonen als hij door die Boodschap die hij verkondigt, ook zelf wordt getroffen en aangesproken? Alleen al het feit, dat de preek voor zondag af is, is voor mij telkens weer een geweldige verwondering en zegen op zich. Een preek is niet slechts ‘werk’, maar het is gewerkt, door Gods Geest! Wat een predikant zelf elke week weer ontvangt van de Heere, dat moet hij ook met diezelfde verwondering willen doorgeven!
En zo sta je als dienaar midden in dat levensproces van jezelf en van die ander, in het besef: ik bepaal niet mijn leven, maar Christus bepaalt mijn leven en leeft in mij! En ik wil mijn leven in Zijn handen leggen en uit handen geven! Als een dienaar zo de kansel opgaat, dan spreekt hij, en over zijn eigen leven, over jouw leven, maar wel het meest en het liefst over het leven van en met Hem, die zijn leven is en gaf als een rantsoen voor velen!
Ik hoop dat je nog veel van zulke predikers zult horen! Is dat gevoel? Ja! Is dat emotie? Ja! Is dat alles en is het niet meer dan dat?, dan is het niet best! Dan is niet Jezus Christus het centrum, maar jouw gevoel, opgewekt door een of ander mens, zoals een verliefdheid die over gaat! Maar God is niet alleen maar een verliefdheid(sgevoel), maar Hij is LIEFDE en dat gaat veel dieper en verder! Want Hij is met eerbied gesproken verliefd op iemand, die Hem haat. Hij heeft de zondaar lief. Laten wij daar als dienaars maar veel over spreken en ons over verwonderen. Dat dan de Heilige Geest het van ons zal overnemen en dat proces zal bewerken, waarin jij zult zeggen: “Heere, het kan eigenlijk niet, maar toch heb ik U ook lief en verlang ik steeds meer naar U!”
Gods zegen toegewenst aan jou en al de ‘jouwen’!
Ds. J. Hoekman
Dit artikel is beantwoord door
drs. J. Hoekman
- Geboortedatum:27-01-1962
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Urk
- Status:Actief
