(Oorlogs)films kijken

Ik heb een vraag over het kijken van (oorlogs)films. Ik ben een jongen van zeventien die graag films kijkt, maar ik ben ook overtuigd christen en ik wil wel Gods wil doen. Ik wilde bijvoorbeeld de films van John Wick en Rambo graag kijken, maar ik heb besloten dat niet te doen. Ik kijk nu vrijwel niets meer (ook omdat ik veel bezig ben met school) maar in het weekend en in vakanties kijk ik graag een film met mijn vader en broertje en dan staat het me erg tegen om weg te lopen of de volgende dag te zeggen dat ik de film liever niet af wil kijken.

Daarnaast vraag ik me ook af waarom ik zo graag films met geweld wil kijken. Ik heb een grote interesse in oorlogsgeschiedenis en defensie, dus films als “We were soldiers” spreken mij erg aan. Voor zover ik weet verbiedt de Bijbel moord en doodslag, maar niet oorlog op zichzelf (Deuteronomium 20), maar misschien redeneer ik nu te simpel. Toch blijf ik me afvragen of het goed is wat ik doe.

Er zijn natuurlijk echt slechte films die ik niet meer wil kijken omdat ze alleen maar over moord gaan, maar is een oorlogsfilm met een goed verhaal ook slecht? Ik zoek ook wel naar onschuldige films of, nog beter, christelijke films, maar die zijn zeldzaam of erg saai. Is er iemand die mij begrijpt en mij goed advies kan geven?

Beste vraagsteller,

Ik kan je vraag goed begrijpen. Het is in wat ruimere zin een probleem waar ik zelf ook nog steeds mee worstel. Want in de kern is het iets dat bij veel meer soorten films speelt en niet alleen bij films maar ook bijvoorbeeld bij boeken of tijdschriften, bij vele vormen van vermaak, bij sport en nog veel meer. Dat bepaalde dingen verkeerd zijn is wel duidelijk. Maar er is ook altijd een grijs gebied waar je over twijfelt: kan dat nu wel of niet en waarom niet? Want alles is bevlekt met zonde. Bovendien kunnen er meerdere zaken een rol spelen, die strijdig met elkaar kunnen zijn. Wat weegt dan het zwaarste?

Wat oorlog betreft; bij oorlog gaat het over strijd. Dan maakt het veel uit waarvoor je strijdt. Gaat het om te willen heersen, te roven, te moorden en om kwaad te doen, dan is dat natuurlijk verkeerd. Maar gaat het om je te verdedigen, dan is dat niet per se verkeerd. Oorlog kan noodzakelijk zijn om recht te herstellen en om verdrukten te redden. En dat dit gepaard kan gaan met geweld spreekt ook vanzelf. De overheid draag het zwaard om, indien nodig, met geweld recht en orde te herstellen, tot bescherming van de bevolking. Dat daar van alles bij mis kan gaan in een zondige wereld met zondige mensen is ook duidelijk, maar dat doet er niets aan af dat er omstandigheden kunnen zijn dat oorlog en/of geweld gerechtvaardigd is. Zie gotquestions.org/Nederlands/oorlog.html voor meer daarover. 

Maar dat oorlog en geweld gerechtvaardigd kan zijn in bepaalde omstandigheden, betekent niet dat het kijken van oorlog en/of geweld in films, als een vorm van vermaak, daarmee ook gelijk gerechtvaardigd is. Dan gaan ook andere factoren een rol spelen: hoe wordt er in de film omgegaan met het geweld, wat is het doel ervan? Gaat het hoofdzakelijk om de sensatie en het vermaak, om de adrenaline, of is er een boodschap die het overdenken waard is? En wat is je eigen motivatie dit te kijken en wat doe je er zelf mee? Gaat het je om hier een ‘kick’ van te krijgen, of gaat het je er om dat je er iets van wilt leren?

Daarbij zijn er vaak ook nog allerlei andere (bij)zaken aan de hand in een film. Hoe ziet dat er uit en wat voor een invloed gaat daarvan uit? Onschuldige films zijn er (vrijwel) niet en christelijke films zijn ook niet altijd zo goed in alle opzichten. Hier kunnen dus verschillende zaken aan de hand zijn die je eerlijk onder ogen moet zien en afwegen.

Belangrijk bij dit alles is om in te zien dat we als christen moeten leren alles net zo te beoordelen als God ze beoordeelt, net zoals de Heere Jezus ze beoordeelt. En dan niet alleen wat betreft wat goed of wat verkeerd is, maar ook wat belangrijk is en wat minder belangrijk is of wat onbelangrijk is. En waar onze tijd en aandacht naar zou moeten uitgaan en waarheen niet. In Romeinen 2:12 zegt Paulus het zo: “En wordt niet aan deze wereld gelijkvormig, maar wordt innerlijk veranderd door de vernieuwing van uw gezindheid om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.” Vanuit onszelf beoordelen we de dingen vaak zoals de wereld dat doet. Waar de wereld waarde aan hecht, daar hechten wij ook waarde aan, op zijn minst voor een groot deel. Dan zijn we net zoals de wereld, oftewel de wereld gelijkvormig.

Als christen moeten we vernieuwd worden in ons denken, gevoed door de Bijbel en door bijbels onderwijs, zodat we alles in een ander licht gaan zien. Dan leren we, beetje bij beetje, onderscheiden wat belangrijk en waardevol is in de ogen van God, in de ogen van de Heere Jezus, en wat niet, en waar het om gaat. En dan gaan we anders tegen de dingen aan kijken. Daarmee wordt het maken van keuzes ook minder een aflopen van lijstjes van wat wel kan en wat niet kan, maar meer een zaak van keuzes te maken uit het geloof, uit de relatie met de Heere. Dat hoort bij een leven uit geloof. Juist in het maken van deze keuzes komt het geloof tot uiting. Het is ook cruciaal voor een verandering van het hart. Anders kan het blijven hangen in een opvolgen van opgelegde regels, veelal met halve tegenzin. Maar als je gezindheid verandert dan komt de verandering meer van binnenuit.

Hoe doe je dat? Als christen hebben we ruimte om keuzes te maken, ruimte binnen bepaalde grenzen. Zo’n grens is bijvoorbeeld de hoofdsom der wet: God lief te hebben boven alles en de naaste als onszelf. Dat is eigenlijk alles omvattend want alle verdere geboden en opdrachten zijn in feite toepassingen en uitwerkingen daarvan. En alhoewel we hierin elke dag tekortschieten, blijft dat toch de essentie van waar we ons als christen naar proberen te richten. Dus een vraag die je kunt stellen is: wat doet het met mijn relatie tot de Heere Jezus en tot mijn hemelse Vader? En ook: wat doet het met mijn naaste? Bijvoorbeeld in 1 Korinthe 10: 23-33 zegt Paulus: "Alle dingen zijn mij geoorloofd, maar niet alle dingen bouwen op. Laat niemand zijn eigen voordeel zoeken, maar ieder dat van de ander.” Hier zien we dat voor Paulus de vraag wat het met een ander doet veel belangrijker is dan te doen wat hij zelf wil. En deze liefde tot de naaste is iets dat we voortdurend terug zien in de Bijbel.

Dan kan het soms botsen met andere regels. Denk bijvoorbeeld aan Rachab, die moest liegen om de verspieders te beschermen (Jozua 2). Alhoewel het verkeerd is te bedriegen, is het beschermen van de verspieders hier belangrijker. En Rachab deed dit omdat ze besefte dat de HEERE hier achter zat (zie Jozua 2: 9-12). Rachab wordt dan ook om haar geloof geroemd in Hebreeën 11:31. En je ziet het ook bij de Heere Jezus. De Farizeeën beschuldigen Jezus er keer op keer van dat Hij zich niet aan de geboden houdt Maar Jezus zegt: “Ik wil barmhartigheid en geen offer” (Mattheüs 12:7). De Farizeeën hadden het helemaal verkeerd. Hun toepassen van de geboden ging in tegen de kern van de wet. Liefde tot God en tot de naaste staat altijd bovenaan en dat moet regeren over verdere zaken.

Zo kunnen wij ook in onze keuzes met verschillende en soms tegenstrijdige dingen te maken hebben. Dan moeten we dingen tegen elkaar afwegen. Zo kan ik me voorstellen dat in jouw geval het samen kijken met je vader en je broertje een hoge waarde heeft, misschien belangrijker dan welke film je kijkt. Aan de andere kant zal je ook grenzen willen stellen aan welke film je kijkt, zowel voor hen als voor jezelf. Want je wilt ook overwegen wat nu het beste is voor je broertje en je vader. Is het in hun voordeel die bepaalde film samen met hen te kijken, of is het juist meer in hun voordeel je daartegen uit te spreken? Dat hangt ook weer af van de film. En de persoonlijke situatie en omstandigheden spelen hier een rol en er zijn allerlei verdere zaken die een rol kunnen spelen.

Zo zie je, ik denk niet dat een eenvoudig ‘dit kan en dat niet’ voldoet. Daarmee is de zaak meestal niet afgedaan. Soms wel, maar vaak ook niet. In deze zondige wereld is alles met de zonde besmet. De vraag is telkens weer, wat doe ik in deze specifieke situatie? Dat is een zaak van keuzes maken, uit het geloof, door proberen te zien wat in die situatie het beste is, uit liefde voor je naaste en voor God. De vraag die je jezelf altijd weer kan stellen is: wat doet dit met mijn naaste en wat doet dit met mijn relatie met God, met de Heere Jezus? Bouwt het op, op een Bijbelse manier, of breekt het juist af? Dit is niet een vaardigheid die je in een paar dagen onder de knie hebt, het is leerproces en groeiproces dat je hele leven doorgaat en dat hoort bij een leven uit geloof.

Wijsheid toegewenst. Ga stap voor stap, leg alles voor in gebed en weet dat je hoe dan ook veilig bent in de Heere Jezus. Leef daar in en groei daar in. Je mag fouten maken en daarvan leren. De Bijbel noemt dat het oefenen van de zinnen (Hebreeën 5:14). Lees 1 Petrus 1-2 wie je bent: een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilig volk, een volk dat God Zich tot Zijn eigendom maakte; opdat je de deugden zou verkondigen van Hem Die je uit de duisternis geroepen heeft tot Zijn wonderbaar licht. 

Een hartelijke groet,
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

155 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven