Te weinig bevindelijk

Geachte dominee Van den Brink. Dominee P. de Vries heeft een analyse gegeven van uw boek 'Dordt zoals je dordt niet kende'. Wilt u daar een reactie op geven? Hij valt u enerzijds bij, maar anderzijds levert hij ook stevige kritiek. Het zou verhelderend zijn als u daar op in zou gaan.

Beste vragensteller,

De recensie van ds. P. de Vries riep bij mij dubbele gevoelens op. De Vries staat bekend om zijn enorme belezenheid en grondige kennis van het Hebreeuws. Hij heeft in "De orde van het heil bij John Bunyan" een heldere uiteenzetting gegeven over de verhouding van geloof en wedergeboorte, en is een overtuigd voorstander van een ruim aanbod van genade. Ik ben hem dankbaar voor zijn waarderende woorden op dit punt. Er zijn meerdere preken van hem geweest die voor mij persoonlijk veel hebben betekend. 

Mijn teleurstelling bij deze recensie ligt op drie vlakken. Allereerst wekt zijn recensie de indruk dat hij mijn boek niet nauwkeurig heeft gelezen. Diverse kritiekpunten zijn daardoor onterecht. Wie mijn boek aandachtig leest, zal dat wel merken. 

Verder geeft hij ten onrechte de indruk dat het aanbod van genade weliswaar belangrijk is, maar dat er nu andere, belangrijker zaken spelen in de gereformeerde gezindte. Ik ben het daar radicaal mee oneens. Luther zegt: “Als er op het terrein van de Wet dingen misgaan is dat erg, maar dan hebben we altijd nog het Evangelie als houvast. Maar als we het Evangelie kwijtraken hebben we niets meer, want de Wet kan ons niet redden.” Deze prioriteit van het Evangelie had wat mij betreft in de recensie van De Vries meer mogen doorklinken. Hijzelf is de laatste jaren veel bezig geweest met Schriftkritiek, gender, bijbels beraad over man en vrouw, enzovoorts. Blijkbaar is het thema van het Evangelie voor hem wat naar de achtergrond geraakt, maar ten onrechte. Voor mijzelf zou het een onmogelijkheid zijn samen te willen werken met mensen met wie je wellicht wel dezelfde visie hebt op de Wet, maar grondig van overtuiging verschilt over wat het Evangelie inhoudt.

Ten derde, de kernzaak van de recensie van De Vries ligt in wat hij zegt over bevinding. Hij vindt dat het bevindelijke element in mijn boek ontbreekt. Maar precies hier wordt pas écht helder hoe belangrijk het aanbod van genade voor ons is. Zijn we bereid om desnoods zelfs de bevinding op te geven, om alléén te steunen op wat God in het Evangelie openbaart (Jesaja 50:11)? Hier geldt het Engelse spreekwoord "kill your darlings": geef je bevinding op om te leven door het geloof alleen. Ik moet (om zo te zeggen) eerst bevindingloos het Evangelie preken, om vervolgens de bevinding als een extra geschenk te ontvangen (vgl. Mattheüs 19:21-22).
 
De Vries is innig verbonden aan de bevindelijke stroming binnen het puritanisme en de Nadere Reformatie, maar dat speelt hem hier helaas parten. Misschien moet je zelf aan den lijve ervaren hebben hoe bevinding een belemmering kan worden voor het aanbod van genade, om te begrijpen wat ik hier bedoel.

Zijn kritiek dat ik te weinig bevindelijk ben, is daarom te algemeen. Ik verzet mij weliswaar tegen een bepaalde bevindelijkheid, een specifieke vorm van ervaringstheologie, maar niet tegen alle bevinding. Ik besef dat mijn visie op de prediking van het Evangelie tot een andere bevinding leidt dan de bevinding die je nu vaak tegenkomt in de gereformeerde gezindte. Maar het is niet juist om op grond daarvan te beweren dat ik tegen álle bevinding ben. 

Jezus belooft ieder die tot Hem komt rust voor de ziel (Mattheüs 11:28). Dat is een door en door bevindelijk element. Wie gelooft krijgt niet alleen het eeuwige leven maar ook de rust der zielen (Dordtse Leerregels III/IV.8). Teveel predikanten doen alsof de echte bevinding in de ónrust ligt (zondekennis, berouw, schuldbesef) en zwijgen over de rust. Juist zij zijn zo bezien te weinig bevindelijk. Want het Koninkrijk van God ligt in rechtvaardigheid en vrede en blijdschap door de Heilige Geest (Romeinen 14:17). Een predikant mag zichzelf slechts bevindelijk noemen als hij door de Evangelieprediking zijn hoorders tot de persoonlijke ervaring van rechtvaardigheid, vrede en blijdschap heeft gebracht.

Met hartelijke groet,
Ds. G. A. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G.A. van den Brink

• Geboortedatum:
  05-01-1974
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

242 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven