Vraag
Ik maak me grote zorgen om mijn tante. Ze denkt dat ze allerlei voedselintoleranties heeft. Daardoor eet ze bijna niet. Ze is nu al heel mager geworden. Ze zegt nu zelf ook dat ze bijvoorbeeld haar botten in haar billen voelt als ze zit. Ook valt ze steeds weg. Dat heeft ze vooral ’s nachts, zegt ze. Ze werkt in het ziekenhuis, maar ze kan maximaal zes uur werken omdat ze dan geen energie meer heeft, soms valt ze dan ook weg. Uit haar werk gaat ze altijd eerst naar bed, terwijl ze dat vroeger nooit deed.
Omdat ze al in de 50 is, vind ik het lastig om er iets van te zeggen. Ik heb het wel eens geprobeerd, maar ze zegt: als ik meer eet, krijg ik buikpijn. Ze eet geen suiker, geen melkproducten, geen gluten, veel fruit en bijvoorbeeld paprika laat ze ook staan. Mijn moeder -en eigenlijk de hele familie- maakt zich grote zorgen, maar ze luistert naar niemand. Ze is vrijgezel, dus er is ook geen man die zich er mee kan bemoeien.
Ze heeft vorig jaar corona gehad en alle klachten die ze nu heeft wijt ze daar aan, terwijl wij allemaal zien dat het waarschijnlijk komt door hoe ze eet. Ze krijgt nu bijvoorbeeld ook onderzoeken voor haar hart, i.v.m. dat wegvallen, maar er komt steeds niets uit. Zelfs de huisarts weet niet dat ze niks eet, dus die gaat ook mee in al die onderzoeken.
Wat moet ik/wat moeten we als familie hier mee? We houden heel veel van haar en we zien nu dat het gewoon fout gaat. Maar ze luistert niet als we er iets van zeggen of haar waarschuwen, ze gaat er gewoon mee door.
Een ongerust nichtje.
Antwoord
Beste vraagstelster,
Als ik uw verhaal zo lees begrijp ik goed dat u zich zorgen maakt. Het is echter nog niet zo gemakkelijk om hierin verandering te brengen. In Nederland heeft men (gelukkig!) vele individuele vrijheden. Daartoe behoort dan ook de vrijheid om het eigen lichaam op een (medisch gezien) niet-aanbevelenswaardige wijze te behandelen, zolang anderen daar weinig tot geen ernstige hinder aan ondervinden. Zo is het toegestaan om te roken, alcohol te drinken en dus ook een slecht eetpatroon te hebben. Wanneer mensen niet inzien dat het eetpatroon en de levenswijze een probleem voor de eigen gezondheid vormen, zijn er geen wettelijke manieren om daar verandering in aan te brengen. In de wet (sinds vorig jaar de nieuwe “Wet zorg en dwang”) staat dat mensen niet tegen hun wil in behandeld kunnen worden, tenzij hun gedrag een direct levensbedreigende situatie voor henzelf of voor anderen vormt. In de praktijk betekent dit dat er alleen in extreme situaties besloten wordt om iemand gedwongen op te nemen en te behandelen.
Dat betekent niet dat u helemaal niets kunt doen. U zou bijvoorbeeld nogmaals het gesprek met uw tante kunnen aangaan, desnoods met een of twee andere naaste familieleden erbij. U zou dan kunnen aangeven dat u zich zorgen maakt en dat u bang bent dat deze levenswijze haar gezondheid schade kan berokkenen. U kunt dan ook aangeven dat er mogelijkheden zijn om hiervoor professionele hulp te krijgen, bijvoorbeeld via de huisarts of bij een psycholoog. Als uw tante aangeeft dat zij daar niets voor voelt, dan is dat haar verantwoordelijkheid en zit er weinig anders op dan dat te respecteren.
U schrijft verder dat de huisarts “meegaat in al die onderzoeken”. Ik kan natuurlijk niet in zijn of haar hersenen kijken, maar ik denk dat de huisarts graag eerst enkele ernstige oorzaken van wegrakingen wil uitsluiten.
Mocht u nog vervolgvragen hebben, voelt u zich dan vrij opnieuw een vraag in te sturen. Het kan ook de moeite waard zijn om de Refoweb-vragenrubriek eens op vergelijkbare antwoorden te doorzoeken. Zelf vond ik onder andere de volgende antwoorden. Ze zijn misschien niet allemaal direct op uw situatie toepasbaar, maar wellicht vormen ze voor u een opstapje om verder te zoeken:
- www.refoweb.nl/vragenrubriek/28299/man-heeft-ongezond-eetpatroon
- www.refoweb.nl/vragenrubriek/19584/levenspatroon-veranderen
- www.refoweb.nl/vragenrubriek/25788/eetproblemen-verzwijgen
Met vriendelijke groet.
Dit artikel is beantwoord door
Peter Emdee
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Nijmegen
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Arts-onderzoekerDit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Als je alles wil doen wat in je macht ligt, zou je nog een brief aan de huisarts kunnen schrijven, misschien samen met andere familieleden, zodat hij weet hoe ze (niet) eet, hoe dat haar leven beïnvloedt en hoe bezorgd jullie zijn.
Sterkte!
Informatie van derden is niet meer en niet minder, dan een factor, die zou kunnen bijdragen aan een vollediger beeld, of ook niet. Het zou vanzelfsprekend beter zijn, als het in de familie kon worden besproken, maar dit is niet in alle gevallen haalbaar.
Het beeld dat hier geschetst wordt, kan wel degelijk een situatie zijn, die levensbedreigend wordt, bijvoorbeeld door ontregeling van de stofwisseling.
Het is van een afstand en zonder aanvullende informatie moeilijk te zeggen. Om die reden zou ik mij kunnen voorstellen, dat de familie zich zoveel zorgen maakt, dat ze besluiten hun zorgen te uiten, op een passende manier.
