Vraag
Het valt mij op dat er binnen de reformatorische gezindte, voornamelijk in de rechterflank, meer wordt gesproken over preken en predikanten die wel/niet genoeg bevindelijk zijn. Dit zette mij aan het nadenken en ik vroeg mij af wat bepaalt of een predikant bevindelijk genoeg is of niet. Ik merk dat de rechterflank dan bevindelijke prediking goed vindt en minder bevindelijk is al gauw afgeschreven. Toch kan ik inhoudelijk/theologisch niet direct ontzettend veel verschil opmerken en is het bij verschillende soorten prediking/type dominee in die basis hetzelfde.
Ik heb er ook best moeite mee dat mensen hier zo over spreken, juist omdat een zogenoemde minder bevindelijke predikant, juist zo veel diepgang had en een preek mij zo raakte. Iemand noemde hem “niet bevindelijk genoeg” en had vervolgens gekozen voor een andere kerk. Voordat ik diegene sprak kende ik het begrip bevindelijk eigenlijk niet zoals het in deze setting wordt gebruikt. Dit heb ik van huis uit niet meegekregen. Het roept nu wel veel vragen op.
Mijn vraag is dus eigenlijk: hoe is dit begrip in onze reformatorische gezindte zo ontstaan en hoe moet ik dit duiden? Hoe moeten we hier bijbels mee om gaan? Is het terecht van de rechterflank om zo te oordelen over die bevindelijkheid?
Antwoord
Wat is bevinding? Het totaal van ervaringen in het geloofsleven, zoals verdriet over je zonde en blijdschap in het dienen van God, berouw over je overtredingen en verwondering over de vergevende genade van God (en er zijn er nog veel en veel meer).
In de prediking dient het geheel van Gods Woord aan de orde te komen (hoewel niet in elke preek alles, natuurlijk), zodat ook deze bevindelijke aspecten of ervaringen van Gods kinderen op zijn tijd bepreekt worden – vanuit het Woord. Daarbij is het nodig dat alle waarheden van Gods Woord die in een preek aan de orde komen, door de predikant toegepast worden op de hoorders. Hiermee bedoel ik dat het niet als een mededeling over de gemeente heen komt, maar dat in de preek duidelijk wordt hoe die en die waarheid op het persoonlijke leven (in het geloofsbeleven én in de praktijk van de liefdesgehoorzaamheid) invloed uitoefent. Kortom: wat er zoal beleefd wordt met betrekking tot dat wat in die preek vanuit het Woord tot de gemeente kwam. Neem als voorbeeld een preek over de almacht Gods, zoals in Jesaja 40 vanaf vers 12 verwoord. Dan zal een bevindelijke prediking niet alleen uiteenzetten wat Gods almacht inhield voor het volk in de dagen van Jesaja of wat deze macht van God in het algemeen inhoudt in onze tijd, maar ook persoonlijk worden om onderzoek te doen of wij geloof hechten aan de Almachtige en hoe de almacht van God in het geloofsleven gestalte krijgt, bijvoorbeeld in de onderwerping van de zonde of in de beoefening van het geloof (waarvoor immers Gods kracht nodig is).
Hoe nu een prediking gewaardeerd wordt, of iemand de preken van ds. A. als wel of als niet bevindelijk, eventueel als te bevindelijk of als minder bevindelijk, schat, is een persoonlijke zaak. Hierover kunnen we wel van gedachten wisselen, maar het is wijs om het een illusie te achten om hierover met iedereen overeen te stemmen. Er is verschil van persoonlijke ervaring en dat kan zich vertolken in hoe je een preek beoordeelt.
Als iemand van kerk wisselt om reden dat de dominee niet bevindelijk (genoeg) preekt, terwijl de vraagsteller juist vindt dat het wel een bevindelijke prediking is, kan een gesprek opheldering verschaffen, maar ik vrees dat de standpunten niet bij elkaar komen.
Het is een pijnlijk onderwerp: van kerk wisselen om de prediking. Ik heb het in de loop van de bijna veertig jaren ambtelijke dienst meer dan eens (hoewel niet vaak) meegemaakt en het beste is mij gebleken om na een verklarend gesprek, waarin gemeenteleden hun gedachten over de prediking kunnen uiten, hen van harte Gods zegen in het nieuwe kerkverband toe te wensen onder de prediking van de ambtsbroeder.
Met vriendelijke groet,
Ds. W. Pieters
Dit artikel is beantwoord door
Ds. W. Pieters
- Geboortedatum:27-06-1957
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Elspeet
- Status:Actief
Bijzonderheden:
website: dspieters.refoweb.nl
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Kort gezegd is bevinding gewoon de geloofs ervaringen van gelovigen. Wij moeten daarbij goed beseffen dat God met ieder van Zijn kinderen een eigen weg gaat.
Wij kunnen en mogen de bevindingen van anderen daarom in geen geval opleggen aan anderen. Ook niet als maatstaf gaan gebruiken.
Wat voor de één onbegrijpelijk is dat kan voor de ander een enorme waarheid zijn. Er kan zeker herkenning zijn op bepaalde punten. Er kan veel van elkaar geleerd worden. Er mag zeker met elkaar over gesproken worden. Met als doel om God groot te maken.
Laten wij elkaar niet afkeuren op het gebrek aan of teveel aan bevinding. God geeft een ieder wat nodig is. En Hij weet wat goed is!
