Familieopstelling als psychotherapie

Hierbij een vraag aan dr. M. J. Paul. Binnen mijn familie heeft iemand gebruik gemaakt van familieopstellingen. Daardoor kwam er een waarheid op tafel, waar ik mee zit. Ik dacht namelijk dat ik het enige slachtoffer van seksueel misbruik binnen ons gezin was. Nu zit ik met die waarheid dat er nog veel meer gebeurd kan zijn door dezelfde persoon. Mijn familielid was niet op de hoogte van het misbruik van mij, dus kan hij deze informatie niet gebruikt hebben bij de familieopstelling.

Nu mijn vraag: hoeveel waarde hecht ik aan die waarheid, die op deze manier tafel is gekomen? Is dit occult en te vergelijken met koning Saul die een waarzegster raadpleegde? Mag deze methodiek worden toegepast? En stel dat dit niet mag, kan die waarheid dan toch kloppen? En wat kan/mag mijn familielid daar dan mee doen? En heb ik dan ook een taak?

Beste vraagsteller,

Het maken van een familieopstelling is een vorm van psychotherapie die in West-Europa geïntroduceerd werd door de Duitser Bert Hellinger. Inmiddels zijn er veel therapeuten die deze methode overgenomen hebben. De intuïtie van de cliënt speelt een grote rol. Ik heb niet de indruk dat er occulte methoden gebruikt worden, maar uit vermoedens worden wel verregaande conclusies getrokken. 

Het valt mij op dat in de bovenstaande vraag vier keer het woord “waarheid” gebruikt wordt. In dit geval blijkt de intuïtie van het familielid in je eigen situatie te kloppen, maar hoe weten we dat er “nog veel meer” gebeurd is? In zulke situaties kunnen er ook gemakkelijk onterechte beschuldigingen komen. Ik zet dus vraagtekens bij de conclusies die getrokken worden. Ze zijn alleen ‘waarheid’ als later op grond van navraag en feiten blijkt dat ze dat zijn.

Tevens ben ik het niet eens met de levensbeschouwing die naar voren komt op de website van het Bert Hellinger instituut in Nederland.

Eerst iets over de werkwijze: “In een grotere groep kiest een deelnemer representanten uit voor de afzonderlijke leden van zijn familie en zet ze volgens zijn innerlijke gevoel in relatie tot elkaar. Daarna is hij meestal verrast omdat ze anders ten opzichte van elkaar staan dan hij zich dat had voorgesteld. 
In de loop van de tijd is duidelijk geworden dat de begeleider van een opstelling maar weinig hoeft te weten over de familie van zijn cliënt of over zijn problemen op welk gebied dan ook. Hij stelt vaak alleen maar een representant voor hem op of voor zijn probleem. Deze laat zich, zonder dat hij iets van hen weet, door een innerlijke beweging leiden, zonder eigen bedoeling, zonder over ze na te denken, zonder vrees voor hetgeen aan het licht zal komen. Hij wordt daarbij in bezit genomen door een geestelijke kracht. Hij ervaart dat hij deze kracht dient. Uit zijn bewegingen blijkt, of nog andere representanten erbij genomen moeten worden. Bijvoorbeeld als de representant van de cliënt naar de grond kijkt, dan weet de opstellingsleider dat een representant op zijn rug voor de representant van de cliënt op de grond moet gaan liggen. Deze representant representeert een dode waar de cliënt naar toe wil.”

Deze werkwijze roept veel vragen op: Zijn de conclusies terecht? Hoe worden deze gecontroleerd?

In het artikel staat verder te lezen: “Het goede geweten gold tot nu toe als ons hoogste goed, ja als gods stem in onze ziel die we overal en altijd moeten volgen, ook als hij het allerlaatste van ons eist en over leven en dood beslist, zowel in dit leven als in een later leven na onze dood. Bestaat er een universele kracht die aan de gewetensgoden voorafgaat, voorbij aan de grenzen van de afzonderlijke goede gewetens? Een universele kracht die met alle mensen op gelijke wijze instemt zoals ze zijn, omdat allen uit deze kracht ontspringen? Familieopstellingen leiden tot dit bewustzijn en tot een beweging naar vrede toe. De vrede die erkent dat alle mensen door de zelfde scheppende macht in het leven geroepen en in het leven gehouden worden. Dat betekent dat de vrede begint met een andere liefde, aan gene zijde van de grenzen van de verschillende gewetens. Om die reden is deze vredesbeweging in eerste instantie een geestelijke beweging, die iets achter zich laat wat haar eerst als het hoogste en kostbaarste goed scheen: haar goede geweten en ook de hun eigen, uitsluitend hen toegewende god. Alleen in overeenstemming met deze beweging der liefde voor alles, zoals het is, lukt de vrede, die blijft.”

Hier blijft buiten beschouwing dat God ons gemaakt heeft, Zijn wil bekend gemaakt heeft in de Bijbel en rekenschap van ons vraagt. Tot slot nog een verwijzing naar een kritisch artikel in het blad Skepsis.

Wat kun je doen naar het familielid? Hij heeft blijkbaar verteld over de familieopstelling en wat er aan het licht kwam. Dan rijst de vraag waarom hij hieraan behoefte had. Helpen de getrokken conclusies? Hoe spreekt hij hierover met andere familieleden? Het lijkt mij goed om de methode te relativeren en ook om deskundige hulp (psychisch en pastoraal) in te roepen voor gesprekken met familieleden, want er kunnen grote problemen ontstaan door ongefundeerde beschuldigingen te uiten.

Prof. dr. M. J. Paul

Dit artikel is beantwoord door

prof. dr. M.J. Paul

• Geboortedatum:
  13-03-1955
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Oegstgeest
• Status:
  Actief

262 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven