Vraag
Ik heb zoveel Bijbelvertalingen gelezen in het Nederlands en Engels. Onderling allemaal verschillend. Hoe kan het dat er zoveel verschillen in zitten, dat mag toch niet volgens Openbaringen? Of moet ik de tekst niet zo serieus nemen? Er zijn zoveel Bijbels in de wereld en er zitten overal verschillen in. Welke Bijbel is nu echt Gods woord?
Antwoord
Beste vraagsteller,
Mooi dat je verschillende Bijbelvertalingen hebt gelezen in verschillende talen. Dat is meestal een verrijking, maar ik begrijp uit je woorden dat je er een beetje door in de war wordt gebracht. Zoals je misschien weet kun je op verschillende manieren de Bijbel vertalen: van heel letterlijk de oorspronkelijke Hebreeuwse en Griekse tekst vertalen tot een zo duidelijk mogelijke vertaling die de lezer in de doeltaal onmiddellijk begrijpt. Dat is een belangrijke oorzaak van heel veel verschillen: Welke vertaalmethode hebben de vertalers van een bepaalde bijbelvertaling gebruikt? Vervolgens, en dat kun je al heel snel zien als je bijvoorbeeld de Statenvertaling met de kanttekeningen leest, is het heel vaak mogelijk om hetzelfde grondwoord op verschillende manieren te vertalen. In de kanttekeningen lees je heel veel vertaalalternatieven, vaak voorafgegaan door woorden als “of:” en “anders:”.
Bij elke vertaling van de Bijbel maak je niet alleen de keuze van de vertaalmethode, maar heb je, ook als je consequent volgens je vertaalmethode vertaalt, altijd te maken met keuzes die een vertaler moet maken, omdat er verschillende vertaalmogelijkheden van hetzelfde woord zijn. Bovendien is een vertaling altijd een vertaling uit een bepaalde tijd met eigen spellingregels en vertaalinzichten uit die tijd. Raadpleeg op internet (bijvoorbeeld bijbelsdigitaal.nl) maar eens een paar heel oude vertalingen en je ziet dat ze heel oude spelling gebruiken. Het gebruik van heel oude spelling maakt die bijbels niet tot minder goede vertalingen!
Wat betreft vertaalinzichten wordt het misschien het duidelijkste als je de vertalingen van verschillende vogels en andere dieren vergelijkt. Wat in de ene vertaling wordt weergegeven met een roerdomp, is volgens een andere vertaling een pelikaan en weer anderen houden het op een uil of een kraai. Dé Bijbel is dus voor het Oude Testament de Hebreeuwse Bijbel en voor het Nieuwe Testament het Griekse Nieuwe Testament. Alle andere bijbels zijn vertalingen daarvan.
Tegelijk blijven de vertalingen het woord van God, dat in onze (of in een andere) taal klinkt! Als Paulus of een van de andere apostelen het Oude Testament citeert doet hij dat vaak gewoon uit de Griekse vertaling van die tijd, de Septuaginta, die bovendien soms flink wat verschillen vertoont met de Hebreeuwse tekst. Voor Paulus was dat net zo goed het Woord van God. Ik denk dat je met “volgens Openbaringen” de tekst bedoelt waar staat dat je niets mag toevoegen aan de woorden van deze profetie en niets mag afdoen (Openbaring 22:18,19). Die woorden hebben in eerste instantie betrekking op de Openbaring die Johannes van de Heere heeft gekregen, concreet het bijbelboek Openbaring. Woorden die je zeker serieus moet nemen! Als je deze tekst vergelijkt met de tekst van 2 Timotheüs 3:16 zou je de woorden van Openbaring 22 ook kunnen betrekken op de hele Bijbel en wordt in 2 Timotheüs de grens aangegeven: het is heel de Schrift die van God ingegeven is!
Met vriendelijke groet,
Ds. L. B. C. Boot
Dit artikel is beantwoord door
drs. L. B. C. Boot
- Geboortedatum:21-10-1969
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Veenendaal
- Status:Actief
Bijzonderheden:
* Emeritus predikant* Bestuursondersteuner van de Stichting Herziening Statenvertaling
* Adviseur Herziene Statenvertaling bij Uitgeversgroep Jongbloed B.V. in Heerenveen
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Er zijn overigens ook verschillen in de Griekse manuscripten van het tweede testament. Er zouden zelfs 400.000 tekstuele verschillen zijn geteld! Wat overigens niet wil zeggen dat dat iets van de boodschap af doet. De verschillen tasten zelfs in geen enkel geval de boodschap aan, wat door niet-christelijke bijbelgeleerden is vastgesteld (o.a. Bart Ehrman).
Een interessant artikel over de betrouwbaarheid van de bijbel vind je hier: http://www.cip.nl/nieuws/oktober-2008/4330-Is-de-Bijbel-historisch-betrouwbaar
Even een simplistisch voorbeeldje: de vertaling van "drought" is "droogte" en als je de connotatie buiten beschouwing laat, zijn deze woorden equivalent. Maar toch, voor een cultuur die afhankelijk is van landbouw en regen voor irrigatie roept dit woord een heel ander beeld op dan voor een cultuur die kunstmatig kan irrigeren. Voor die laatste cultuur is droogte hooguit een beetje vervelend, voor die eerste is het een voorbode van dood en verderf vanwege mislukte oogsten.
Dus zelfs als je de woorden die op papier staan begrijpt, betekent dat nog niet dat ze dezelfde connotatie hebben als voor de schrijver die ze op dat papier zette.
