Vraag
Het is een feit dat de kinderdoop pas ongeveer 300 jaar na Christus is ingevoerd, voornamelijk door de Katholieke kerk. Dat zijn feiten, daar kun je niet omheen, tenminste als jullie eerlijk willen zijn! Ze hadden dit gedaan met de bedoeling alles te ont-joodsen. Helaas hebben Maarten Luther en Johannes Calvijn dit niet in de gaten gehad. Want hadden ze dit begrepen, en beter de bijbelteksten met betrekking tot de doop bestudeerd, dan waren er nu geen misverstanden in de protestantse (reformatorische) kerken wat de doop betreft.
Vraag: Mijn broeders toch! Als ik dat hier allemaal lees over de zogenaamde kinderdoop hebben jullie predikanten altijd een antwoord klaar! Wat ik wel in de gaten heb, is: met de Bijbel kunt je alle kanten op. Men weet goed de truckendoos van Satan te hanteren op dit vlak! Bijbelteksten aaneenrijgen, zodat men leringen van mensen goed kan praten. De Bijbel leert helemaal geen kinderdoop. Dit spreek ik uit in de Naam van mijn Heer Jezus!!! Niet voor niets staat in de Bijbel over VEEL WATER in het boek Handelingen! Het is: eerst geloof en dan doop en NIET OMGEKEERD. Wie ore heeft, die hore!!!
Antwoord
Beste vragensteller,
Je stelt in kort bestek heel veel aan de orde. In je reactie ontwar ik ondermeer de volgende onderwerpen: 1) Schriftgezag; 2) biblicisme; 3) tekstkritiek; 4) exegese en 5) hermeneutiek, terwijl alles draait om de vraag naar de legitimiteit van de kinderdoop. Ik laat deze dingen niet de revue passeren om interessant te doen, maar wel om je ervan te doordringen dat het spreken over de doop niet een eenvoudige kwestie is. Daar is in de loop van de eeuwen al veel over gezegd en geschreven. Het laatste woord zal door mij ook niet gezegd zijn. Ik houd me voor een betere suggestie van harte aanbevolen.
Ik ben het met je eens als je zegt dat er in de Bijbel niet over de kinderdoop wordt gesproken. Tegelijk maak ik nu een nuancering door te zeggen dat de Bijbel geen dogmatisch handboek is, dat wil zeggen een boek waarin een heel uitgewerkte geloofsleer voorhanden is. Het gaat er daarom niet om dat de Bijbel de dingen expliciet (be)noemt, maar dat de "geest" van de zaak aanwezig is. Wat de kinderdoop betreft is die voorhanden. Om dit te begrijpen is het van belang dat we de Bijbel als eenheid leren zien; de Bijbel is Oude Testament en Nieuwe Testament. Om Gods Woord recht te doen moet je altijd met twee woorden leren spreken.
De doop staat niet op zichzelf. Wie de Bijbel kent, weet dat God aan Abraham de opdracht geeft om Zijn verbond te houden, door middel van de instelling van de besnijdenis (Gen. 17:9vv.). De besnijdenis als teken en zegel van Gods genadeverbond is ook bedoeld voor de kleine kinderen. Vanaf acht dagen moeten alle jongetjes in Israël besneden worden, wie zich hieraan onttrekt kan rekenen op Gods toorn, zo iemand veracht en verbreekt Gods verbond.
Het bloedige offer van de besnijdenis houdt echter eenmaal op. Er hoeft geen bloed meer te vloeien, de reden hiervan is dat Christus Zijn bloed gestort heeft. Voordat Christus naar de hemel gaat, geeft Hij de volgende woorden door aan Zijn leerlingen: "Gaat dan heen...", Matth. 28:19. Er is een nauwe relatie tussen de besnijdenis uit het Oude Testament en de doop in het Nieuwe Testament. Er is een duidelijke parallel te bespeuren tussen besnijdenis en doop: daarom worden de woorden besnijdenis en doop in Oude Testament en Nieuwe Testament ook onderling uitgewisseld! Om het nog sterker uit te drukken: de Joodse geleerde David Flusser heeft op een onweerlegbare wijze aangetoond dat de besnijdenis haar voortzetting vindt in de proselietendoop en de christelijke doop, en het pascha in het sacrament van het heilig avondmaal. Ook Calvijn was deze mening toegedaan. In het Oude Testament was de regel voor de kinderbesnijdenis: eerst besnijdenis dan geloof. Voor de volwassenbesnijdenis gold het omgekeerde: eerst geloof dan besnijdenis. Het gaat bij de kinderbesnijdenis evenwel niet om het mindere. Maar God volstaat niet met de kinderbesnijdenis, want deze ziet dieper: besnijdenis van het hart; bekering en geloof.
De besnijdenis is tot vervulling gekomen in de doop. De kinderdoop is een doop van kinderen van gelovige ouders. Hoe zit het dan met het geloof? Een kind dat gedoopt wordt heeft dat geloof zelf niet, het gaat niet om het geloof van het kind in de eerste plaats maar om het geloof rondom het kind (Douma).
Belangrijk is de vraag: Hoe zie je de Bijbel? Het Oude Testament en Nieuwe Testament? Wie de eenheid eerbiedigt, eerbiedigt ook haar gezag!
Nog een aantal andere kwesties:
1) Eerst geloof en dan doop: geloof blijft voorwaarde zoals ik boven reeds betoogd heb. Het gaat niet alleen om de uiterlijke zaak, hoewel we dit nooit mogen veronachtzamen. Het is God, Die de eerste in ons leven is, en in Zijn genadeverbond wil opnemen. Dat is me heel wat! De situatie zoals bijvoorbeeld Markus 16:16 ons schetst kunnen we alleen verstaan als we de tekst in het verband lezen. De evangelist Markus schrijft hier namelijk aan de heidenen, die tot geloof zijn gekomen en dus nooit eerder de doop ontvangen hebben. Onze belijdenisgeschriften leren precies hetzelfde! Wie als kind nooit gedoopt is, later -op volwassen leeftijd- tot geloof komt, die belijdt ten overstaan van God en Zijn gemeente het geloof en ontvangt daarop de doop.
2) Het Bijbelboek Handelingen: juist het Bijbelboek Handelingen leert veel over de (kinder)doop. Een tekst als bijvoorbeeld Hand. 2:38v., maar ook het huisgezin van de Romeinse hoofdman Cornelius en de stokbewaarder (Hand. 10 en 16; de zgn. "huisteksten") zijn bewijzen voor het bestaan van de kinderdoop. De kamerling (Hand. 8) van Morenland was een heiden, die op de vraag naar het geloof in Christus als Zaligmaker bevestigend antwoord en op het geloof de doop ontvangt (zie punt 1).
3) Ook de historie biedt al vroeg bewijs voor het bestaan van de kinderdoop. Polycarpus bijvoorbeeld leefde in de 1ste eeuw n. Chr. Hij is rond 70 als kind gedoopt, want als hij in 156 n. Chr. op 86-jarige leeftijd de brandstapel beklimt, dan zegt hij: "Hoe kan ik mij Heere verloochenen, nu ik Hem 86 jaar heb mogen dienen"? Zo zou er veel meer bewijsmateriaal zijn aan te dragen.
4) Calvijn en Luther hebben tot slot niets anders gedaan, wat velen voor hen hebben gedaan: de Bijbel nazeggen. Het gezag van deze twee Reformatoren is niet onfeilbaar, maar God heeft juist hen op een bijzondere wijze willen gebruiken om het licht van de gereformeerde leer onder ons te laten schijnen. Laten we hun gedachtenis dan altijd in ere houden, maar bovenal de God der ere, Die in genade wil omzien naar kinderen des toorns, hen met geloof wil voeden opdat ze mogen zeggen: het is alles uit Uw hand. Want het draait niet om het geloof, het geloof is slechts een kanaal, het gaat al helemaal niet om "mijn" geloof, het gaat in dat alles om God en Christus.
Graag geef ik ter overweging nog een aantal titels door ter verdere bestudering:
1) L. Floor, Waarom dopen wij onze kinderen?
2) P. Molenaar, De Doop
3) H. van den Belt, Waarom ben jij gedoopt?
4) C. Graafland, Volwassendoop, kinderdoop, herdoop
5) W. van 't Spijker, e.a., Rondom de doopvont (handboek)
Hartelijke groet en zegen bij de overweging,
Ds. E. Gouda
Dit artikel is beantwoord door
Ds. E. Gouda
- Geboortedatum:25-12-1968
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Nieuw-Lekkerland
- Status:Actief
