Vraag
Ik werk in de thuiszorg in Rotterdam en mij werden een paar vragen gesteld door een hindoeïstische vrouw waar ik geen antwoord op wist. Ik heb beloofd dat ik het na zou vragen. Ze vroeg bijvoorbeeld: Drinken jullie bij het Avondmaal in de kerk wijn met alcohol? En waarom schonk Jezus op het laatste Avondmaal wijn, als het op zijn bloed moest slaan? Deze mevrouw stelde dat hij ook water in had kunnen schenken. En nog een vraag: Waarom vieren we de kerstdagen in december, terwijl Jezus in het voorjaar geboren is?
Antwoord
Beste vriendin,
Het spijt me dat je vraag een tijdje is blijven liggen. De reden daarvan is dat de vraag niet bij mij binnenkwam, waarschijnlijk door een storing in mijn computer enkele weken geleden. Verschillende dingen zijn toen mis gegaan. Terwijl Refoweb meende dat ik de vraag wel had ontvangen. Mijn excuses ervoor.
Je werkt in de thuiszorg in Rotterdam en je kreeg een paar vragen van een hindoe?stische vrouw. Fijn! Er blijkt uit dat je je voor je christenzijn niet schaamt. Zo zal het wel meer gebeuren dat je vragen krijgt. En soms zijn die vragen lastig, vooral als het over heel wezenlijke dingen van het geloof gaat. Bijvoorbeeld, wie de Heere Jezus voor ons is, waarom we bidden en naar de kerk gaan. Geeft niets als je op een aantal vragen geen antwoord, of niet direct een antwoord, weet. Maar probeer je (biddend!) erin te oefenen je niet te schamen voor wat het meest wezenlijke is: dat we de Bijbel geloven en dat we, wetend dat we zondaren zijn, begeren te leven uit de genade van de Heere Jezus, Die voor zondaren leed en stierf. En opstond!
Nu je beide vragen. Ze behoren niet tot de meest wezenlijke dingen van ons geloof. Maar ze zijn toch de moeite waard om er antwoord op te geven. Allereerst: waarom Jezus wijn schonk bij het laatste Avondmaal, en waarom ook wij bij het Avondmaal wijn drinken. Nu, Jezus stelde het Avondmaal in tijdens het Pascha. Dat weet je natuurlijk wel. En bij het Pascha werd wijn gedronken. De traditie bij de Joden is al vele honderden jaren dat de beker vier keer rondgaat (tegenwoordig heeft vaak iedereen een eigen beker of glas, maar ik houd het maar op de eeuwenoude traditie). Je moet veronderstellen dat Jezus waarschijnlijk bij de laatste rondgang van de beker het Avondmaal heeft ingesteld, dat wil zeggen, dat Hij toen heeft gezegd: “Dit is Mijn bloed, het bloed van Het Nieuwe Testament (Verbond), dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van de zonden” (Mattheüs 26:28). Want als Hij het bij de eerste of tweede beker had gedaan, waren de andere bekers daarna niet meer nodig geweest. Waarom nu wijn en geen water? Nu, wijn is ‘edele’ drank (natuurlijk moet je niet denken aan drankmisbruik). Als Jezus de gelijkenis van de Ware Wijnstok en de ranken vertelt, doelt Hij ook op die meest edele drank, en die is in die gelijkenis vooral de liefde (lees maar na in Johannes 15). En het is ook het beeld van de vreugde. Denk onder andere aan de bruiloft in Kana: de Heere Jezus brengt de wijn aan. Nota bene, Zijn eerste wonder. Bij de instelling van het Pascha in Exodus 12 en 13 lezen we nog niet van wijn; alleen van het paaslam en de ongezuurde broden. Heel eenvoudig: toen was er nog geen vreugde, het was de ellendige tijd van de slavernij. Het volk Isra?l zal in Egypte niet veel wijn hebben gehad. Maar als ze in Kanaän komen is er wijn! Het hoort zelfs bij de 7 (!Volheid!) zegeningen van Kanaän, waarvan je onder andere kunt lezen in Deuteronomium 8:8. Sinds die tijd hoort wijn bij de sabbat en bij het Pascha. Als de Joden de wijn drinken spreken ze de lofzegging uit: “Geprezen zijt Gij, Heere, onze God, Koning van de wereld, die de vrucht van de wijnstok schept”. Nu, als Jezus met Zijn discipelen het Pascha viert, is die wijn er ook. Hij noemtde wijn “de vrucht van de wijnstok” (Mattheüs 26:29).
Dus: bij het Pascha hoort de wijn, beeld van de edele vrucht, van de liefde en van de vreugde. En sinds Jezus het Avondmaal instelde doet Hij ons er aan het Avondmaal bij het drinken van de wijn aan denken dat Hij Zijn leven (bloed) gaf voor ons zondaren. Je kunt ook zeggen: Alleen door het lijden en sterven van Jezus is pas de ware vreugde mogelijk. Hij bracht die aan. Dat alles zal wel een beetje teveel zijn voor de Hindoe?stische vrouw, hoewel ik de indruk heb dat ze heel wat van het christendom afweet. Maar genoeg is het misschien al om te zeggen: de Joden dronken en drinken aan het Pascha wijn. En Jezus heeft, toen de beker rondging, die wijn geduid op Zijn bloed en daarmee willen zeggen: Ik ga lijden en sterven.
Nu het Kerstfeest. Die mevrouw is op de hoogte. Inderdaad werd Jezus niet in december geboren, maar (waarschijnlijk, volgens de overlevering) in het voorjaar. In december zullen, zeker in Bethlehem, dat betrekkelijk hoog ligt, de herders geen schapen (en dan ook nog in de nacht) geweid hebben. Waarom vieren we Kerstfeest dan in de december?
Ik geef drie antwoorden:
1. In de heel vroege begintijd van het christendom is het Kerstfeest niet gevierd. De eerste christenen waren voor het merendeel Joden en kenden de Joodse feesten, die voor hen een ‘christelijke vulling’ kregen (Pasen, opstanding, Pinksteren, uitstorting van de Heilige Geest). De nadruk ligt, ook bijvoorbeeld in de brieven van Paulus, op Jezus lijden en sterven en opstanding. Je hoort Paulus ook nauwelijks over Jezus’ geboorte spreken.
2. Al vrij spoedig kwam de gedachte op om ook de geboorte van Jezus te gedenken. Dat kreeg gestalte toen keizer Constantijn de Grote christen werd (omstreeks 325 na Christus). Wat deed deze keizer? Hij bepaalde dat het Romeinse (heidense) lichtfeest (Dies solis, zonnefeest), dat op en rond 25 december gevierd werd, voortaan feest van de herdenking van de geboorte van Christus zou worden. Daarmee bereikte hij 2 dingen: Het heidense licht- en zonnefeest werd afgeschaft, en de viering van Jezus’ geboorte kwam er voor in de plaats.
3. Er is ook de praktische reden: Kerstfeest in het voorjaar kan heel moeilijk. Kerstfeest en Pasen zou door elkaar heen gaan lopen. Zo werd het heel zinvol: Kerstfeest in december, met daaraan voorafgaand de Adventsweken. En Pasen in het voorjaar, met daaraan voorafgaand de lijdensweken. Bovendien: 25 december is een zeer donkere tijd (voor ons, op het Noordelijk halfrond). Wat is zinvoller dan dat we juist in die donkere dagen horen van de geboorte van Jezus, het Licht der wereld? Ik vind al die lichtjes met Kerstfeest daarom ook niet zo heel erg. Als het maar samen gaat met de prediking van en het geloof in Jezus als Hèt ware Licht. Net zoals er met Pasen de traditie kwam van (een beetje overdreven gezegd): nieuwe kleren kopen en eieren (nieuw leven) eten. Ook niet erg, als maar bijzonder gepreekt wordt, en wij geloven en belijden dat Hèt nieuwe leven aangebroken is door Jezus’ kruis en opstanding.
Jehovah’s getuigen kunnen je nog wel eens voor de voeten werpen dat wij met Kerstfeest een heidens lichtfeest vieren. Kinderachtig argument. We vieren geen heidense lichtfeest. We gedenken juist in plaats van dat lichtfeest op die dag het geweldige heilsfeit van Jezus’ geboorte. Trouwens, maakt het veel uit of je het op precies de juiste dag gedenkt? Ik kom nog wel eens huwelijksjubilea in september/oktober tegen van mensen die in de zomermaanden trouwden, maar die dat vanwege de vakantie van kinderen etc. soms twee of drie maanden laten vieren.
Beste vriendin, heel waardevol om te proberen, ook in je werk, echt christen te zijn. Je zult wel meer mensen ontmoeten dan alleen hindoe-vrouwen. Laat je licht schijnen voor de mensen, dat ze je goede werken zien en je Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken. En als het daarmee ook tot een goed gesprek komt, vooral over wat het meest wezenlijke van het geloof is, is het nog waardevoller. God zegene je. In je werk. Als christin.
Ds. H. Veldhuizen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Veldhuizen
- Geboortedatum:02-01-1938
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wapenveld
- Status:Inactief
