Process Communication Model

Aan dr. M. J. Paul. Op 11 december hebt u op Refoweb een vraag beantwoord over een dubieus scholingstraject met ook individuele coaching. Ik moest meteen denken aan een traject op onze basisschool: Process Communication Model. Wij volgden een tweedaagse training effectieve communicatie en samenwerking en hebben binnenkort nog een aanvullende dag hierover. Er werd veel gesproken over hoe je je leerling benadert, maar ook je collega, de ouders van school enz. Iedere collega kreeg op grond van een van te voren ingevulde vragenlijst zijn of haar profiel aangereikt: zowel een basisprofiel als een daaroverheen ontwikkeld profiel. Men kent zes profielen: dromer/rebel/promotor/harmoniser/gestructureerd denker/doorzetter. Van deze zes heeft ieder wel iets in zich, maar vanuit de basis ben je duidelijk een van de zes en door omstandigheden kan je een lift gemaakt hebben naar een ander profiel. Door op deze manier naar de ander te kijken krijg je meer begrip voor die ander, en kan je ook woorden en daden inzetten om die ander op te vangen en tot beter functioneren te brengen. Je krijgt ook zicht op je eigen functioneren, je kracht en je valkuilen en men reikt je daarbij sleutels aan om daar op in te spelen. Het kwam op mij over alsof het leven en de omgang met anderen maakbaar is, er is overal een oplossing voor, als je maar de juiste handleiding volgt. Aan de andere kant was er veel heel herkenbaar en lijkt het ook wel weer of je er in het dagelijks leven, ook in je gezin, mee uit de voeten kan. Ik heb mijn twijfels benoemd. Waar is God in dit verhaal? Ik heb me verbaasd over het feit dat een reformatorische school zo een mensgerichte aanpak aanbiedt, zonder enige kritische noot. Wat moet ik met adviezen aan mijn adres als : Uzelf een schouderklopje geven voor wat u met veel toewijding voor anderen gedaan hebt; Het persoonlijk belang van uw successen en resultaten delen met uw familie en vrienden; Familie of vrienden vragen u te zeggen wanneer ze u bewonderen of respecteren; Verkoop iets of onderneem iets dat snel gewin oplevert; Zoek medewerkers met wie u een plezierige en opwindende tijd kunt meemaken; Ben het, doe het, beleef het!; Organiseer een pokerparty of een gekostumeerd feest. Naast best zinnige opmerkingen speciaal deze raad om tegemoet te komen aan "mijn behoefte (vanuit mijn profiel) aan erkenning van mijn overtuigingen en van mijn werk" en aan "opwinding en risicovolle uitdaging." Nogmaals, er was zeker herkenning en zelfs ook opluchting: "O, komen mijn gevoelens daar vandaan...", "die collega doet wel kattig, maar is dus eigenlijk heel onzeker..." enz. Maar tegelijkertijd dat onbestemde gevoel van "Hier klopt iets niet, er wordt geen rekening gehouden met God en Zijn geboden." Zie ik dat juist of moet ik deze cursus, zoals ik als antwoord kreeg, meer zien als een praktische handleiding in het leven van alledag waarbij ik uiteraard zelf de Bijbel kan betrekken?? Collega's die tijdens de tweedaagse bezinning instortten omdat "hun masker afgerukt werd" of omdat ze ineens geconfronteerd werden met eigen moeilijke omstandigheden, werden meteen begeleid en diverse mensen volgen nu een persoonlijke coaching. Heel graag uw reactie en bij voorbaat hartelijk dank daarvoor!

Beste vraagsteller,

De genoemde training kan inzicht verschaffen in communicatieprocessen en ook de manier van werken van groepen positief beïnvloeden. Je geeft zelf ook aan dat de training op bepaalde punten helpt. Het grote probleem is echter dat zulke methoden de mens centraal stellen en inderdaad de Bijbel en God buiten beschouwing laten. Je zult tevergeefs zoeken naar allerlei adviezen die de apostel Paulus geeft over nederigheid, onderwerping, zelfopoffering of over het punt dat Gods beoordeling van ons belangrijker is dan de mening van andere mensen. Vanuit de training is het geen probleem als je dit zelf nuttig vindt, maar de nadruk ligt op zelfwaardering en op het zoeken van bewondering door anderen. Ook moeten we zoeken naar wat opwindend en winstgevend is. Waarom eigenlijk? Het is jammer dat de school deze training niet kritischer begeleidt, omdat hier echt botsingen zijn met de grondslag. Allerlei genoemde zinnen passen immers niet in een weekopening met een overdenking van de bijbelse boodschap.

Na de bespreking van de leiding van de school met de externe deskundigen is het ook wenselijk dat vooraf een open gesprek met de leerkrachten gevoerd wordt. De reactie achteraf dat dit slechts een praktische handleiding in het leven van alledag is, waarbij ieder uiteraard zelf de Bijbel kan betrekken, is een te goedkoop antwoord en ook niet juist. Het achterliggende mensbeeld is immers in het geding.

Heel wat ‘humanistische’ methoden zijn met aanpassingen heus wel bruikbaar in het christelijke onderwijs, maar ze zijn dat niet bij voorbaat en ook niet in hun totaliteit. Laat ik ook als voorbeeld noemen het competentiegerichte onderwijs of het ideaal van zelfontplooiing. Tot op zekere hoogte mogen wij werken aan de verbetering van onze competenties, maar het hoogste doel is niet dat ik zoveel mogelijk bereik, maar de dienst aan God en de naaste. Daarom is zorgvuldige samenspraak met externe bureaus van groot belang voordat zij cursussen en trainingen komen geven.

Blijkbaar zijn er collega’s emotioneel ingestort tijdens de tweedaagse bezinning. Door wie worden ze nu begeleid? En hoe vind er coaching plaats? Is die hulp alleen gericht op het versterken van eigen profielen, zodat ieder toch weer op zichzelf teruggeworpen wordt? Of is er ook begeleiding met een open Bijbel?

Omdat dit de tweede keer een vraag is over het mensbeeld in het basisonderwijs verwijs ik naar de doordenking daarvan in Driestar Educatief en in de stichting ‘Bijbel en Onderwijs’.

Prof. dr. M. J. Paul

Dit artikel is beantwoord door

prof. dr. M.J. Paul

• Geboortedatum:
  13-03-1955
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Oegstgeest
• Status:
  Actief

262 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven