Euthanasie en reanimatie

Ik werk als leerlingverpleegkundige in het ziekenhuis. Tijdens een les op school kwam euthanasie ter sprake en werden er ook meningen over gevraagd. Ik heb toen verteld dat ik daar tegen ben en waarom ik daar tegen ben. Na deze les vroeg een klasgenoot aan mij: Dan ben jij zeker ook tegen reanimeren? Ik had hier nooit zo direct over nagedacht, ik dacht, reanimeren doe je natuurlijk als er geen NRNB-beleid is afgesproken. Maar ik vond dit wel moeilijk te beredeneren. Want je wil niet iemands leven beëindigen, want ons leven ligt in Gods hand, en daar moeten wij niet aankomen. Maar als iemand stopt met ademen, of er is geen hartslag meer, overlijdt diegene ook als er niet ingegrepen wordt. Ik heb het geprobeerd uit te leggen. En gezegd dat als God wil dat diegene overlijdt dat diegene dan zal overlijden ook al wordt er gereanimeerd. Maar het bleef voor mijn klasgenoot onduidelijk want dan zou als je euthanasie toepast bij een zorgvrager, de zorgvrager toch ook wel blijven leven als God dat wil?

Er is sowieso een grijs vlak tussen leven en dood wat dat betreft. Want wordt er gestopt met alle medicatie, sondevoeding, infuus (abstinerend beleid) dan overlijdt de zorgvrager ook. Drie weken geleden was er nog een zorgvrager op de afdeling die slecht lag, maar die persoon was nog wel bij. Deze zorgvrager had erg last van benauwdheid en pijn. Er werd morfine afgesproken, dit werd toegediend en de zorgvrager was binnen een uur overleden. Op de afdeling waar ik nu werk, overlijden best regelmatig (jongere) mensen. Ik denk soms dat ik er te weinig bij stil sta dat deze mensen ook voor Gods aangezicht komen te staan. Maar als ik dat wel bij elke patiënt die overlijdt denk, dan hou ik dat niet lang vol denk ik. Ook als mensen dan te horen hebben gekregen dat ze bijvoorbeeld nog maar drie weken te leven hebben en ze geloven niet... moet ik dan in die laatste drie weken van hun leven het Evangelie nog vertellen? Ik vindt dat zo moeilijk, want dan moet je vertellen dat je zonder Hem niet kan sterven. Sorry dat ik zoveel (moeilijke) vragen stel.

Ik vind het moeilijk om antwoord te geven op je vragen, omdat ik geen medicus ben en dus een en ander niet helemaal kan overzien. Maar enkele dingen kan ik toch wel zeggen:
 
1. Ik ben het met je eens, dat je als christen niet aan actieve levensbeëindiging (op verzoek) kunt meewerken. Ik denk ook, dat je dat altijd kenbaar moet maken in een ziekenhuis waar je in de toekomst komt te werken (reeds in een sollicitatiegesprek).

2. Passieve euthanasie (stoppen met medicatie, sondevoeding) kan in bepaalde gevallen (als een patiënt werkelijk in een stervensfase terecht is gekomen) gewenst zijn. De patiënt moet dan de gelegenheid krijgen om te kunnen sterven. Overleg met de familie is altijd nodig.

3. Wijs altijd op de mogelijkheden die er tegenwoordig zijn van palliatieve zorg in het geval patiënten zwaar hebben te lijden.

4. Ik ken zelf een geval van een van mijn dochters die in de verpleging werkte. Ze weigerde een medicatie die werd voorgeschreven door een arts, en die voor de patiënt levensbeëindigend zou werken, toe te dienen, omdat zij mocht geloven, dat de patiënt weer kon genezen. Dat was natuurlijk verregaand. Maar de persoon over wie het ging, kon inderdaad binnen twee weken weer huiswaarts.

5. Morfine kan bij een bepaalde dosering de dood ten gevolge hebben. Daarom is goede afweging in alle gevallen gewenst. De redenering, dat als God het wil, een patiënt toch wel in leven blijft, ook als euthanasie wordt toegepast, vind ik geen goede redenering. Ik zeg toch ook niet, als ik iemand ga doodschieten: als God het wil, blijft hij wel in leven?

6. Reanimeren vind ik in geval van een acute hartstilstand een plicht voor een medicus/verpleger, ongeacht of hij de levenskansen van de patiënt positief inschat. Zijn we als verzorgers van zieken niet altijd geroepen om alles te doen wat mogelijk is om mensen in leven te houden? Als we dat niet zouden doen, dus niet zouden reanimeren, zouden we onszelf een verwijt kunnen maken, dat we niet alles in het werk hebben gesteld om de persoon in kwestie te helpen.

7. Als je ’s morgens van huis gaat om je werk te gaan doen in een ziekenhuis, vraag dan altijd aan de Heere, of je een bewogen, transparant mens mag zijn die het lichamelijk en geestelijk welzijn van de mensen die aan je zorgen zijn toevertrouwd, op het oog heeft. En dan geeft God -let daar maar op- telkens gelegenheden om ook een enkel woord te spreken waardoor een patiënt gewezen mag worden op het ene nodige. Benader het zoveel mogelijk positief. Dus niet: Jij kunt zo niet sterven, maar: beter dan dit tijd’lijk leven is Gods goedertierenheid. Laat zo iemand je dan ook maar op het hart gebonden zijn, als je bidt. Maar geef het verder aan de Heere over. Anders houd je het inderdaad niet vol. Je kunt je niet met elke patiënt zo identificeren, dat je je zijn of haar situatie zo inleeft, alsof het jezelf gold.

Ik besef, dat ik maar wat heb gestameld. Toch hoop ik, dat ik je een beetje heb mogen helpen in de moeilijke vragen die je stelde.

Ds. C. den Boer (Barneveld)

Dit artikel is beantwoord door

Ds. C. den Boer

• Geboortedatum:
  20-04-1931
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Barneveld
• Status:
  Inactief

241 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven