Psychische beschadiging

Ik vind het erg moeilijk om de psychische beschadiging die ik heb opgelopen, te aanvaarden. In mijn jeugd ben ik nooit erkend en ik werd nooit serieus genomen. Ik ben de jongste in het gezin en anderen wisten het altijd beter. De 'roede' werd voor mij ook regelmatig ter hand genomen, soms beheerst, soms onbeheerst. Hierdoor ben ik gevormd tot een onzeker persoon met een erg negatief zelfbeeld. Ook heb ik weinig vertrouwen in de toekomst, omdat ik mijzelf getekend voor het leven voel. Dit alles brengt ook geestelijke onrust teweeg. Ik verlang ernaar de Heere te dienen, maar ik merk zoveel wantrouwen. God weet wat ik van node heb, maar waarom geeft Hij mij dat niet? Een kind heeft liefde, erkenning en waardering nodig om zich psychisch gezond te kunnen ontwikkelen. Dit heb ik nooit gekregen, terwijl ik het zo nodig had. Hierdoor ben ik geworden tot wat ik nu ben: psychisch beschadigd en pessimistisch, wantrouwend. Om mijzelf aan de Heere te kunnen overgeven, moet ik Hem vertrouwen. Maar dat durf ik niet, want ik heb in mijn leven niet geleerd dat ik Hem kan vertrouwen. In de catechismus staat dat God al het kwaad dat Hij ons in dit jammerdal toeschikt, tot ons nut zal keren, maar ik kan niet ontdekken waar dat bij mij zal kunnen. Ik voel me zo beschadigd en misvormd, het beheerst mijn leven. Ik leef mijn leven vanuit deze ontwikkeling. Het heeft op alles invloed, vooral in de omgang met andere mensen en in mijn relatie. Ik begin sociale contacten te vermijden, omdat ik me altijd de minste voel en ik zo moe word van het vechten daartegen. Ik heb een schoonfamilie, maar ook van die kant hoef ik geen uitgesproken liefde en erkenning te verwachten. Ik las pas: "op de bodem aller vragen, ligt der mensen zondeschuld." Dat voelt voor mij als: eigen schuld, dikke bult. Ook las ik Klaagliederen 3: "Wat klaagt een levend mens? Dat hij klage vanwege zijn zonde." Dit maakt me zo moedeloos. Moet ik de oorzaak van het wantrouwen en ongeloof bij mijn eigen zonde zoeken? Deze vraag is geen vraag om psychische hulp (die heb ik al) maar ik zou graag meer een pastoraal antwoord krijgen over hoe ik op God kan leren vertrouwen, met in achtneming van de beschadiging in mijn ontwikkeling.

Beste vraagsteller of vraagstelster,

Het is een verdrietige vraag die je stelt. Helaas is zij voor meerderen wel min of meer herkenbaar, maar jouw pijn is wel heel sterk voelbaar. Ik hoop en bid dat je in het antwoord leiding vindt en raad je aan je pijn ook met iemand dichterbij te bespreken. Hulpverlening is ook zinvol. Ik denk aan het recente  maartnummer van stichting Schuilplaats  waar juist veel over het punt dat je ter sprake brengt te lezen valt.

Ter verdere inleiding: Het is belangrijk, dat je jezelf ziet in het licht van het Woord van de HEERE als een mens door Hem geschapen. Hij heeft recht op je, wat Hij zegt is belangrijker dan wat wie dan ook verder voor invloed op je gevoelens heeft. Laten we daar beginnen. Verder is het zeker ook van belang, dat je jezelf als een zondaar ziet, maar daar zet ik geen punt: als een zondaar aan wie Hij Zijn vriendschap biedt!

Ik wil nu op twee dingen nader ingaan die ik hier boven al noemde: Hoe aan te kijken tegen de visie van mensen en wat je situatie te maken heeft met de omgang met God.

1. Wat de visie van mensen betreft: Hoe de mensen ons waarderen of juist niet waarderen vinden we van belang. De houding van mensen naar iemand toe kan bemoedigend zijn, corrigerend of negatief. Soms kan die houding voor onze vorming en ons functioneren belangrijk zijn ten goede, maar in het contact met mensen is er ook het gevaar, dat we hun kijk op onze persoon overwaarderen: te blij met hun goedkeuring, gedeprimeerd door hun afkeuring. Lang niet altijd klopt de waardering van mensen; daarvan afhankelijk zijn geeft allerlei problemen.  Het is een biddende strijd om je niet te laten overheersen door wat mensen van je denken, maar dat -met hulp van hulpverlening- te wegen en vooral te zoeken wat goed is, tot eer van God en het welzijn en de zegen voor mensen, of dat nu gewaardeerd wordt of niet.
2. Wat betekent je situatie in de omgang met God? Het is waar: Verstoorde verhoudingen e.d. hebben met de zonde te maken. In die zin doet God niemand onrecht. Als ik me zie in het licht van Gods wet, dan zou er geen genadetijd meer zijn. Het zijn Gods goedertierenheden -meldt Klaagliederen- dat we niet 'vernield zijn' en dat Hij ons tegemoet treedt met Zijn Woord – onverdiend door ons.

Toch moeten we voorzichtig zijn met conclusies uit het feit dat moeilijkheden met de zonde te maken hebben. David in de tijd van zijn vluchten voor Saul leek van God verlaten – het was anders. De blindgeborene had geen speciale zonde waardoor hij dit wel en anderen dit gebrek niet hadden.  Wat Klaagliederen betreft: Er is het gevaar te blijven steken in het klagen over anderen en omstandigheden – en onze zonden voor God vergeten. Dat is de achtergrond van de oproep van de profeet. Ik denk dat we zeker onze zonden aan de HEERE moeten belijden, Hij zegt het. Onze zonden staan tussen Hem en ons in.

Waarbij de vraag of  ik dan slechter ben, omdat ik het moeilijker heb, zich op kan dringen, denk aan Asaf en de omgeving van Job. Deze vraag is -zo blijkt uit deze voorbeelden- lang niet altijd met "ja" te beantwoorden. Echter altijd zijn de zonden zo erg en gevaarlijk dat we de vergeving nooit kunnen missen; die genade hebben Asaf en Job ook gezocht.

Zelfs aan wie wel ja zegt op de vraag of het een bijzondere zonde was, mag de Boodschap horen: voor Paulus die beleed de grootste van de zondaren te zijn, was er barmhartigheid, en hij is een voorbeeld van Gods genade voor anderen.  Tegelijk is er als we zonden belijden wel ruimte om onze noden aan Hem voor te leggen, dat vinden we aan het eind van Klaagliederen ook en in Psalmen.

Als je door ervaringen met mensen in je leven niet geleerd hebt op Hem te vertrouwen, bedenk eens, dat Hij toch veel onverdiend heeft gegeven, en dat Hij met het Woord van Zijn genade komt. Het Woord waarin de HEERE spreekt van de Borg Die kwam en alles gaf. Die recht heeft op ons hart en gewillig is. Soms kan het dan wel lijken alsof Hij ons vergeet, alsof Hij slaapt terwijl het schip vol loopt, maar dat is niet zo, maar ook dan vergeet Hij niet. Om Hem mogen we met verwachting tot Gods troon gaan.

Wandelen met de HEERE betekent dat je als zondaar het helemaal moet hebben van deze Christus, dan ga je je verwonderen over Zijn liefde. Het houdt ook in dat niet medemensen mijn waarde bepalen. Was er iemand zo veracht en verlaten als Hij?! Het is in Hem, dat God ons Zijn vriendschap biedt!

Ds. A. van Wijk

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A. van Wijk

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven