Vraag
Hoe werden in de Bijbel mannen tot het ambt van herder en leraar geroepen? Werd er niet gewoon iemand uit de gemeente gekozen, zoals wij ook alle andere ouderlingen uit de gemeente kiezen? Ik heb het idee dat het tegenwoordig allemaal heel bijzonder moet zijn, omdat we het niet gewoon zo doen als in de Bijbel staat. Eerst moet er een heel bijzondere roeping komen en die persoon gaat vervolgens een hele opleiding volgen en wordt heel ergens anders in het land dominee.
Antwoord
Het moge duidelijk zijn dat de Bijbel geen uitgewerkte ambtsleer heeft gegeven. Wel weten we duidelijk dat de Heere Jezus, vóór Zijn hemelvaart, Zijn discipelen opdracht gaf de wereld in te trekken om al de volken te onderwijzen uit het Woord, hen te dopen, en hen tevens te leren alles te onderhouden wat Hij hun geboden had. Na Pinksteren trokken ze metterdaad de wereld in en op vele plaatsen werden christelijke gemeenten gesticht. En die christelijke gemeente bestaat niet bij de gratie van haar eigen bezieling of iets dergelijks. Nee, die bestaat bij de gratie van het gezaghebbende Woord dat tot haar komt in de prediking van het Evangelie. Daar vinden we de oorsprong van het ambt van dienaren van het Woord.
Een heel centrale tekst in verband met jouw vraag over de roeping van herders en leraars is Ef. 4:11. Daar noemt de Bijbel het ambt van "herder en leraar" heel expliciet. We lezen daar dat Christus "heeft gegeven sommigen tot apostelen, en sommigen tot profeten, en sommigen tot evangelisten, en sommigen tot herders en leraars." Waar de apostel het heeft over "herders en leraars", gebruikt hij in het Grieks slechts éénmaal het lidwoord. Dat betekent dat dit één ambt betreft. En wij noemen dit dan het ambt van predikant oftewel dominee.
J. van Bruggen merkt in zijn "Ambten in de apostolische kerk" op dat we hier moeten denken aan mensen "die een bijzondere gave van de heilige Geest hebben ontvangen om onderwijs te geven in de Schriften" Het is nodig dat ze "kenners van het geopenbaarde Woord" zijn.
Maar ze moeten ook geroepen zijn. Ik denk aan Rom. 10:15: "Hoe zullen zij prediken, indien zij niet gezonden worden?" Als het goed is zijn we immers gezanten van Christus’ wege. (2 Kor. 5:20.) En een gezant spreekt namens degene die hem gezonden heeft. De Bijbel waarschuwt tegen profeten en predikers die zichzelf hebben geroepen. Ik denk aan Jer. 23:21: "Ik heb die profeten niet gezonden, nochtans hebben zij gelopen. Ik heb tot hen niet gesproken, nochtans hebben zij geprofeteerd."
Ik weet dat de roeping soms inderdaad heel bijzonder wordt gemaakt. In dat opzicht is oudvader Wilhelmus à Brakel (oftewel "Vader Brakel") heel evenwichtig. Hij stelde dat het niet gaat om een buitengewone inspraak van God, omdat de Heere dat niet of zeer zelden doet. Hij zegt dat we daar niet op hoeven wachten. Wel zegt hij dat het nodig is te weten wat het inhoudt de mond des Heeren te zijn. En dat het noodzakelijk is de goddelijke waarheden te verstaan, zowel verstandelijk als vanuit de beleving. Hij wijst ook op "gedurige prikkelingen in het gemoed" om dat werk te aanvaarden. En op de noodzaak van de bijzondere liefde tot Christus, om Hem bekend te maken. Om onbekeerde zielen uit het vuur te rukken en bekeerden te versterken, te troosten en voedsel voor hun ziel te geven.
En wat die hele opleiding betreft: predikanten zijn niet voor niets ook leraar. De apostelen werden uitgezonden om de volken te onderwijzen, en hen te "leren" onderhouden wat Christus hun geboden had. Ik denk ook aan Hand. 2. Van de eerste christengemeente aldaar lezen we dat ze volhardden in de leer. In vers 42 wordt de "leer" zelfs als eerste genoemd. Dat geeft wel aan hoe belangrijk het is dat de gemeenten onderwijs uit de Schrift ontvangen. Juist in een tijd van afkalving als de onze is verdieping in de Schrift een eerste vereiste. En daarvoor zijn mensen nodig die, zoals Timotheüs het beschrijft, "bekwaam zijn om te leren."
Ik denk nog even aan Vader Brakel, die uitgebreid geschreven heeft over de roeping tot het ambt van herder en leraar. Hij schrijft dat predikers Hebreeuws en Grieks moeten kunnen verstaan, en dat een grondige godgeleerdheid volstrekt nodig is. Hoewel hij bovenal wijst op de verlichting en bekering door de Heilige Geest! We zijn als dienaren van het Goddelijke Woord geroepen uit de Schrift oude en nieuwe schatten voort te brengen. En de menigerlei genade Gods te verkondigen. Het moge duidelijk zijn dat dit gedegen kennis van de Schrift vereist.
En dominee worden heel ergens anders in het land? Ik denk dat het beter is, want de Heere Jezus Zelf zei al dat een profeet niet geëerd is in zijn eigen vaderland. Als Híj het al niet was in Nazareth, hoe zouden wij, mensjes uit het stof verrezen, het dan moeten zijn in de plaats waar wij zijn opgegroeid?
Ds. H. Liefting, Delft
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Liefting
- Geboortedatum:21-02-1952
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Gouda
- Status:Actief
Bijzonderheden:
In 2017 met emeritaat.
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Paulus beschrijft in zijn brieven nadrukkelijk hoe een bedieningstructuur binnen een gemeente er uit ziet (efeze4). 1. Apostel 2.Profeet 3. Evangelist 4.Herder 5. Leraar. Het zijn 5 functies met elk een eigen taakgebied die elkaar aanvullen en overlappen. Persoonlijk vertrouw ik er op dat in de begintijd van de gemeente dit ook zo functioneerde. Een dubbele pet op hebben kan volgens mij wel maar is niet noodzakelijk. Het zit niet vast aan elkaar. Sterker een leraar (analytisch) functioneert totaal ander dan een profeet (Charismatisch). En een Profeet (charismatisch) functioneert weer anders dan een Herder (bestuurder/ manager).
Naast de bedienings- gaven (!) [doma] om goed te kunnen functioneren in het ambt hebben ALLE mensen individueel ook gaven. Eén of meerder ‘motivatie’-gaven, (Rom 12). 1.Waarnemer (profeet), 2. Dienaar, 3. Leraar, 4. Bemoediger, 5. Gever, 6. Bestuurder en 7. Barmhartige. Dit zijn m.i. gaven die mensen van geboorte af hebben maar die een motief zijn (drive) in iemand leven om te doen. Ook hierbij ontstaat invulling aan taakgebieden die we tegenwoordig kennen vanuit een maatschappelijke context. Je zou de gaven ook talenten of meer kernkwaliteiten kunnen noemen. Ze kosten je geen energie om ze uit te voeren, sterker je krijgt er alleen maar meer zin door in het leven. Het is onderdeel van je bestemming die God met je voor ogen heeft. (ps139)
Naast de motivatiegaven kennen we ook manifesterende gaven [Charisma] van de H.Geest (1kor12). Zoals je kunt lezen krijgt een ieder een of meerder gaven als je vervult bent met de Heilige geest. Het zijn 9 gaven welke op te delen zijn in 3 groepen
1.Wijsheid 2.Kennis 3.Onderscheiding v geesten => 1ste groep gaven van openbaring
4.Geloof 5.Werk.krachten en wonderen 6 Genezing =>2e groep gaven van kracht
7. Profetie 8. Tongen spreken 9.Tongen vertalen =>3e groep gaven van inspiratie
Bovenstaande gaven zijn gaven die direct te maken hebben met een directe geestelijke manifestatie t.o.v. de motivatiegaven die veelal gericht zijn op een natuurlijke functie
Geïnstitutionaliseerd
Tegenwoordig kennen we bovenstaande structuur nauwelijks, sterker het laatste woord zal er nog niet over gezegd zijn. Toch geloof ik helemaal in Gods planvorming omdat dit volmaakt is. Maar het is veelal niet meer te plaatsen in een zondagse of kerkelijke context. We zijn helemaal opgegaan in kerkelijke (mega)structuren waarbij het instituut meer onderwerp van discussie en aandacht is dan de bovenstaande manier die aangereikt is door God? Met kerkscheuring en fusie’s tot gevolg.
Instituten zorgen ervoor dat mensen uiteindelijk worden geïnstitutionaliseerd. Dat ze onderdeel worden van het instituut. Door het instituut (de cultuur) zijn ze anders geworden. Ze functioneren niet meer waar ze eigenlijk voor bestemd zijn.Sterker ze vechten zelfs als bijen of mieren als het instituut wordt bekritiseerd of aangevallen. Zou Watchman Nee dan toch gelijk hebben dat het beter is dat een kerkelijke gemeente zich beperkt tot de fysieke stadsgrens…
In de Bijbel lezen we verder in 1pet.4:10 Dient elkander, een ieder naar de genadegave, die hij ontvangen heeft, als goede rentmeesters over de velerlei genade Gods.
Ik denk dat het niet duidelijker gesteld kan worden. Om de velerlei genade Gods in de praktijk toe te passen moeten we ELKAAR dienen. Hoe? Doordat een IEDER (bekeerde) zijn/ haar genadegaven ook daadwerkelijk gebruikt die hij/zij ontvangen heeft. Hoe 2? Als een goede rentmeester!
Een Christelijke gemeenschap is dus bestemd om te slagen! WAUW !
En niet zo maar, maar met een perspectief dat veel genade van Gods in het verschiet ligt.
Wat een mooie tekst!
Maar ook wat een ontzettende confronterende tekst als je het bekijkt tegen de situatie in plaatselijke kerken of gemeentes. Want wat hier staat is niet dat mensenwerk de gemeente opbouwt maar dat door gebruik te maken van de genadegaven,(door de Heilige Geest toe te passen) mensen elkaar dienen.
Een democratisch instituut of een hiërarchische structuur laten regeren staat dus haaks op wat God aanbeveelt, in iedereen heeft weggelegd of wat op u LIGT te wachten. In de Romeinse tijd was het stelsel niets anders. Paulus zegt dan ook tegen timoteus
(1 tim 4:4) Veronachtzaam de gave in u niet, die u krachtens een profetenwoord geschonken is onder handoplegging van de gezamenlijke oudsten.
Weer geeft Paulus een handleiding hoe het werkt…
Soms begrijp ik het zelf niet meer waarom we dan in een andere (kerk)tijd, structuur, of consternatie zijn belandt als het zo overduidelijk staat geschreven. Het is juist als een blauwdruk hoe een gemeente kan functioneren, maar het betekend wel dat de gehele gemeente in beweging moet komen. Want God is gericht op relatie en deze structuur kan alleen maar functioneren door relatie. Het past dus als een sleutel op een slot.
De Herder kan niet zonder de profeet en de leraar niet zonder de apostel, De gever niet zonder de bemoediger, de bestuurder niet zonder de gemeente en ga zo maar door.
Alles is begrensd en houd door relatie elkaar in stand. Er bestaan geen bazen of democratische oplossingen. Het zijn vaste gegevens of elementen die het totaal in stand houden en waar de Heilige Geest over waakt… Wat is God toch weer wonderlijk en inzichtelijk. Hij geeft ons de juiste instrumenten en richtlijnen zodat we veel genade mogen en kunnen ontvangen. Hallelujah. Ik ga er voor, ik streef er naar (1kor14) hopelijk zijn er nog meer die dezelfde motivatie en intentie hebben.
http://www.theologienet.nl/documenten/bekeringgeschiedenis/Welzen.rtf
wel geeft de bijbel aan wie er voor in aanmerking komt. niet iedereen die kan onderwijzen is geschikt. een oudeling (incl de onderwijzende ouderling) moet bovenal iemand zijn die een goede reputatie heeft binnen en buiten de gemeente. karakter is van meer belang dan kennis.
een ieder wordt opgeroepen om naar het ouderlingenschap te streven. daarin heeft iedereen dus al een 'roeping'.
