Vraag
Ik droom vaak over het vergaan van de wereld en tijdens die dromen ben ik zeer angstig (voor God). In zo'n droom woel ik mezelf wakker en kom niet goed meer in slaap. Dat komt zeer vaak voor, terwijl ik me er in het dagelijks leven niet echt van bewust ben dat die angst/dat toekomstbeeld me zó in de greep heeft. Misschien mag ik geen waarde hechten aan dromen, maar dit lijkt echt wat over mezelf te zeggen! Zo kan ik niet verlangend uitzien naar de Grote Dag.
Antwoord
Van het feit dat je vaak dezelfde angstaanjagende droom hebt ben ik een beetje geschrokken. Ik weet niet precies hoe ik dat moet inschatten, maar ik maak mij wel zorgen daarover. Maar voordat ik iets meer daarop inga, wil ik je vraag in het algemeen beantwoorden.
Je vraagt je af of je wel of niet waarde moet hechten aan dromen. In de meeste gevallen zou ik er weinig waarde aan hechten. Dromen zijn een normaal verschijnsel. De geleerden zijn het niet met elkaar eens over de bedoeling van dromen. Ikzelf volg die geleerden die zeggen dat tijdens de slaap indrukken worden verwerkt. Overdag doe je allerlei indrukken op, de meeste zonder dat je er speciaal op let. Het is niet handig om al die indrukken vast op te slaan in ons geheugen. Er moet opruiming gehouden worden. Daarom zijn onze hersenen actief tijdens onze slaap; ze zijn bezig met het sorteren van belangrijke indrukken. In onze slaap kennen we verschillende fasen. Je kunt een en ander daarover opzoeken op het internet, kijk bijvoorbeeld bij Wikipedia. In een of twee van die slaap-fasen merken wij zelf iets van onze hersenactiviteit. Dan zijn we aan het dromen. Meestal moet je daarom geen drukte maken over je dromen.
Maar er zit een staartje aan dit verhaal. Soms kunnen we uit onze dromen wel wat afleiden. Ik zal het proberen toe te lichten met een paar voorbeelden. Wist je dat leraren regelmatig dromen dat hun lessen helemaal uit de hand lopen? Niet alleen leraren die slecht orde kunnen houden, ook die leraren die er helemaal geen moeite mee hebben. Wist je dat dominees regelmatig dromen dat er van alles verkeerd gaat op de preekstoel? Kennelijk hebben leraren ergens een verborgen angst en dominees ook. De angst dat ze de controle over hun voornaamste acties verliezen. Onze hersenen selecteren tijdens de slaap wat belangrijk is en wat niet. Maar onze hersenen moeten dan wel "weten" wat belangrijk is en wat niet. Onze hersenen houden rekening met onze verborgen angsten terwijl wij er helemaal niet aan hoeven te denken.
Tot zover lijkt mijn antwoord weinig geestelijk, omdat het geloof nog niet ter sprake is gekomen. Maar nuchterheid en geestelijkheid sluiten elkaar niet uit. Het alledaagse en het geestelijke hebben alles met elkaar te maken. Het is van groot belang om daarmee te leren omgaan.
We komen nu dus een beetje in de buurt van het geestelijke. De Heere heeft vroeger regelmatig Zijn boodschap bekend gemaakt door middel van dromen. Denk aan de farao die droomt van magere en vette jaren. Zulke dromen moeten er dan wel uitspringen, vergeleken met de gewone opruimdromen. Ze springen eruit, zijn opvallend anders dan de gewone dromen. Ik heb het vermoeden (slechts een vermoeden!) dat je niét aan deze uitzonderlijke dromen moet denken in jouw geval. Daarom ben ik geneigd te denken dat je uit je dromen niet moet afleiden dat de Heere je op een aparte manier wil waarschuwen voor het laatste oordeel. Ik kan het niet uitsluiten, maar ik vind het niet de meest voor de hand liggende verklaring. Wij worden allemaal daarvoor gewaarschuwd. De Heere Jezus vertelde een aantal gelijkenissen juist om ons ervoor te waarschuwen. Ik ben eerder geneigd te denken aan verborgen angsten, zoals ik die met voorbeelden heb uitgelegd.
Daarbij hoort dat ik je graag gun dat je met positief verlangen kunt uitzien naar de komst van onze Heere Jezus Christus. Mag je weten en vertrouwen dat de Heere je al je zonden vergeeft om Christus' wil? Wanneer je Zijn vergevende liefde hebt leren kennen of proeven, mag je ongeacht je angstdromen rustig uitzien naar die dag. Jouw angstdromen zijn niet perse een teken dat je geestelijk niet voorbereid bent op de komst van de Heere, of dat je het zonder Zijn liefde zou moeten doen. Het is niet zo dat al je angstdromen vanzelf over zijn als je wedergeboren bent. Het hangt er namelijk helemaal vanaf hoe je aan die angstdromen bent gekomen. Jouw dromen hoeven echt niet te betekenen dat je nog bang moet zijn voor God. Het zou kunnen, maar het hoeft niet. De centrale vraag is hoe je aan die dromen bent gekomen.
Hoe komt een dominee aan dromen dat alles op de preekstoel misloopt? Waarschijnlijk is hij er onbewust mee bezig. Hij is er bewust mee bezig dat alles juist heel goed zal gaan. Onbewust kan het zijn dat er iets meespeelt van: stel je nou eens voor... En toch bidt hij elke keer weer om de leiding van de Heilige Geest. Ook mag hij die leiding ervaren. Maar zijn zorg om alles zo goed mogelijk te laten verlopen maakt dat hij er onbewust mee bezig is dat het wel eens anders zou kunnen gaan.
Daarnaast is er ook een andere manier om aan angstdromen te komen. Namelijk via iets verschrikkelijks dat je (eventueel) hebt meegemaakt. Ik kende iemand die in de Tweede Wereldoorlog in de gevangenis had gezeten en daar door de bezetters was misbruikt voor medische experimenten. Na verloop van tijd begon hij bijna elke nacht in zijn dromen die ellende opnieuw door te maken. Hij geloofde oprecht in de Heere, mocht diens genade ook persoonlijk kennen, maar de herinneringen aan vroeger kwelden hem enorm. Sommige mensen proberen met alle geweld de eenmaal doorgemaakte ellende te vergeten, maar alles komt in hun dromen terug. Dit is de reden waarom ik me zorgen maak bij deze vraag. Heb je iets ergs moeten doormaken? Ik hoop van niet. Heeft iemand je ooit onder onaangename omstandigheden verschrikkelijk bang gemaakt voor het laatste oordeel? Heeft iemand je bedreigd, bijvoorbeeld door te zeggen: als je zo en zo doet, val je onder het oordeel? Daar maak ik me zorgen over. Nu wil ik er voor waken dat ik je iets zou aanpraten. Wij mensen zitten vreemd in elkaar, we kunnen ons soms dingen herinneren die echt nooit gebeurd zijn. Ik hoop alleen dat je van die nare dromen kunt loskomen en dat je mag geloven dat de Heere Jezus jou vrede schenkt.
Als laatste mogelijkheid zie ik dat je veel meer met het laatste oordeel bezig bent dan jezelf in de gaten hebt. Dan denk je misschien graag aan het evangelie van verlossing in Christus Jezus, maar in je hart vraag je je ernstig af of dat ook voor jou is. Dit alles is een zaak van het gebed. Je mag het probleem aan de Heere voorleggen. Wanneer je dromen gekoppeld zijn aan iets verschrikkelijks dat je vroeger hebt meegemaakt, raad ik je aan de Heere te vragen of Hij je iemand wil geven aan wie je gerust stukje bij beetje kan vertellen wat je hebt meegemaakt. Meestal gaan de nare dromen weg als je erover gepraat hebt. En verder mag je altijd aan de Heere vragen of Hij je wil sterken in het geloof. Ik wens je toe, dat je van je nare dromen bevrijd wordt.
Ds. G. van ‘t Spijker
Dit artikel is beantwoord door
Ds. G. van 't Spijker
- Geboortedatum:17-12-1943
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Baarn
- Status:Inactief
