Regelmatig moet ik voor mijn studie een presentatie houden (...) het zorgt voor ...

Regelmatig moet ik voor mijn studie een presentatie houden, vaak heel niet groot, maar het zorgt voor zeer veel spanning. Wat ik absoluut niet begrijp is dat ik van tevoren, zonder publiek, heerlijk uit m’n hoofd kan kletsen, zonder dat het problemen oplevert -zodat ik het stiekem toch wel ziet zitten- maar dat het in de praktijk gewoon echt slecht gaat, voor mijn gevoel althans. Als ik dan voor al die mensen sta, overvalt me een soort paniekerig gevoel, mijn keel wordt dichtgeknepen en ik ga schor praten zodat ik veel moet kuchen. Ik vind dit zo ellendig. Weken van tevoren baal ik er al van en zie ik als een berg op tegen de dag dat ik moet presenteren, want het lukt toch nooit! Vaak krijg ik tips als: het komt wel goed joh, of: het hoeft niet volmaakt te zijn. Geloof ik allemaal, maar levert me in de praktijk niets op. Heeft u goede en nuttige tips? Weet u literatuur waarin ik over dit probleem kan lezen en waaruit ik kan leren. Of eventueel een cursus? Ik zou er enorm mee geholpen zijn.

Beste,

Je noemt een probleempje waar veel meer mensen last van hebben maar wat in elk geval te overgroeien is. Dus dat is al het eerste dat ik je blijmoedig kan zeggen: je bent geen hopeloos geval en/of je zit niet in een hopeloze situatie. Zijn er cursussen voor en is er literatuur over te vinden? Beslist! Veel meer dan jouw boekenkast kan bevatten, waarschijnlijk. Als je op internet “spreken in het openbaar” intikt, krijg je al een hele waslijst te zien en kun je ontzettend veel tips en trucs lezen die je kunnen helpen bij het voorbereiden en houden van een presentatie. Ook zijn er talloze boeken die handelen over sociale vaardigheden. In elke bibliotheek kun je die vinden.

Ik vind het overigens merkwaardig dat je bij je opleiding daar geen basismateriaal voor aangereikt krijgt. Hebben jullie soms ook een docent sociale vaardigheden o.i.d.? Die zou je namelijk ook kunnen bevragen.

Maar weet je, eigenlijk zit de kracht van een presentatie niet zozeer in de trucs die je gebruikt -ook al kunnen ze reuze handig zijn!- maar het zit veel meer in je eigen innerlijke overtuiging. Je kunt bij jou al zien dat je er vrolijk op los kletst zolang je geen publiek voor ogen hebt. Dat vind ik een goed teken! Je hebt dus geen angst om te spreken maar je bent bang voor de mensen die naar je kijken en die je beoordelen. Maar als jij het belang inziet van de boodschap die je brengt, als je daar vast van overtuigd bent, dan ligt daar je fundament en je kracht. Je toehoorders hoeven het niet met je eens te zijn; daar gaat het niet om. Het gaat erom dat jij de ruimte neemt om het belang van je boodschap neer te leggen en waarin je respect oogst voor de overtuiging waarmee je dat doet.

Ik houd zelf door het jaar heen heel veel spreekbeurten door het hele land heen en altijd vragen mensen of ik gebruik wil maken van audiovisuele hulpmiddelen e.d. En dan zeg ik altijd nee; ik heb een belangrijke boodschap te brengen en daarvoor heb ik contact met de zaal nodig. Ik wil de mensen in de ogen kijken. Net zoals je in een gesprek een ander niet gemakkelijk overtuigt als je die ander niet aankijkt. Contact met de toehoorders leggen is voor jou ook belangrijk en kan je ook helpen om de zaak te ontdooien. Stel in het begin (maar ook gaandeweg) maar eens wat vragen, laten mensen er antwoord op geven (al dan niet mondeling) en zo ontstaat vanzelf een gesprek (wat overigens niet lang hoeft te duren) dat je verder kan helpen bij je presentatie. Je hebt de belangstelling al gewekt -mensen hebben door dat het ook om hen gaat- en het helpt jezelf over de drempel in het spreken.

Je mag meer zelfvertrouwen ontwikkelen en je moet bedenken dat je angst voor het publiek geen reële angst is. Het geeft toch niet als mensen het niet met je eens zijn? Daar kun je juist een boeiende discussie door krijgen. Het kan juist heel erg helpen om de aandacht van publiek te winnen en vast te houden door wat prikkelende opmerkingen te maken. Je moet vooral niet ‘te braaf’ zijn. Maar vooral: verdiep je zodanig in het onderwerp dat je gaat presenteren dat je er helemaal achter staat, zodat je vol vertrouwen en overtuiging de inhoud neer kunt leggen.

Daarnaast mag je dus gebruik maken van de tips en trucs die je overal kunt vinden en waarover ik je hierboven schreef. Maar wees er ook voorzichtig mee: ik heb heel wat presentaties zien mislukken omdat mensen vooral bezig waren met de vormgeving terwijl de inhoud niet uit de verf kwam of zelf niet zo veel voorstelde. Het begint bij een goede inhoud, houd dat vast!

Sterkte!

Drs. Els van Dijk

Dit artikel is beantwoord door

drs. E.J. (Els) van Dijk

---

---

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven