Kosten verhalen van mishandeling

Mijn kind (basisschool) moet door toedoen van een klasgenoot regelmatig naar de fysiotherapeut in verband met een beschadiging door een harde klap. Er is sprake van pijnklachten en ook emotionele schade: na de klap werd er hard gelachen om de pijn. Kan ik de kosten op de ouders verhalen of moet ik hiervoor de school benaderen?

Beste vragensteller,

Wat ontzettend en heftig om te lezen dat dit gebeurd is en ook dat uw kind er nog steeds zoveel gevolgen van ervaart, zowel fysiek als emotioneel. Hier zitten natuurlijk verschillende kanten aan, maar ik beperk mij tot de juridische vraag. Uw vraag is of de geleden schade in dit geval op een bepaalde partij verhaald kan worden en of u dan bij de school of bij de ouders moet zijn.

School
Wat betreft de school is deze niet zomaar aansprakelijk. De school kan alleen aansprakelijk gesteld worden indien zij zich richting uw zoon onrechtmatig heeft gedragen ofwel het gebeurde moet (mede) de ‘schuld’ van de school zijn. De school heeft een zorgplicht. Dit betekent dat zij moet zorgen voor een veilige (sociale en fysieke) omgeving voor alle leerlingen. Hier hoort ook adequaat toezicht bij. Schiet men daarin tekort dan zou dat onrechtmatig kunnen zijn richting uw kind. De school is dus pas aansprakelijk als u kunt aantonen dat zij  tekortgeschoten is in deze zorgplicht of een andere plicht. Bijvoorbeeld als er structureel te weinig toezicht was, als de school al wist dat dit kind vaker geweld gebruikte en niets deed, of als er langdurig gepest werd zonder ingrijpen. Een plotselinge klap is echter vaak moeilijk te voorkomen, zelfs met goed toezicht. Ditzelfde geldt voor de reactie van de omstanders. Ook daar zal het lastig zijn aan te tonen dat de school toerekenbaar tekortgeschoten is en dat dit handelen of nalaten van de school oorzaak is van hetgeen er gebeurd is. Het aansprakelijk stellen van de school lijkt dus niet eenvoudig.

Ouders
Anders is het met de ouders van het betreffende kind. Wat het kind gedaan heeft (iemand een klap verkopen) is onrechtmatig en heeft schade veroorzaakt. We noemen dat een onrechtmatige daad. De wet stelt dat een kind beneden de 14 jaar nooit zelf aansprakelijk kan zijn voor onrechtmatige daden (artikel 6:164 Burgerlijke Wetboek). Een kind is nog onvoldoende ontwikkeld om de gevolgen van zijn daden te overzien. Het is juridisch gezien dus nooit de ‘schuld’ van het kind. Echter bepaalt de wet wel dat de ouders in dergelijke gevallen aansprakelijk zijn (artikel 6:169 BW). Dit heet de risicoaansprakelijkheid. U hoeft dus niet aan te tonen dat het de schuld van de ouders of het kind is (zoals bij de school), maar de wet bepaalt gewoon dat ouders aansprakelijk zijn voor de onrechtmatige handelingen van hun kind. Denk bijvoorbeeld aan het geval dat een kind tegen een geparkeerde auto aanfietst of bij een ruzie een jas kapot gescheurd wordt. Ook dan zijn de ouders aansprakelijk voor de schade. Dit zal ook hier het geval kunnen zijn. Het betreffende kind heeft immers iets bij u kind gedaan die daardoor schade heeft opgelopen. De kosten die daaruit voortvloeien kunnen dus in beginsel op de ouders verhaald worden.

Bewijslast
U zult in dit geval echter wel moeten aantonen dat de klap ook echt door het betreffende kind is gegeven, bijvoorbeeld door getuigenverklaringen. Er zal ook gekeken worden naar het eigen aandeel van uw kind en de omstandigheden waaronder het is gebeurd. Er is verschil tussen een uit de hand gelopen stoeipartij (waaraan beiden schuld hebben) of een plotselinge eenzijdige aanval. Kortom ook hier moet wel de onrechtmatigheid van de betreffende gedraging vastgesteld worden. Ook moet het rechtstreekse verband tussen de gebeurtenis (de klap) en de schade (kosten van de fysiotherapie) worden aangetoond. Indien de fysieke schade voldoende is aangetoond ontstaat er ook een recht op vergoeding van niet-materiële (emotionele) schade ook wel smartengeld genoemd (artikel 6:106 BW). De bedragen hiervoor zijn overigens relatief gering.

Conclusie
De conclusie is dus dat u de kosten op de ouders van het betreffende kind kunt verhalen omdat deze volgens de wet aansprakelijk zijn. De bewijslast ligt daarbij wel aan uw kant en dat kan afhankelijk van de situatie lastig zijn. De school is alleen aansprakelijk als ze aantoonbaar tekortgeschoten is in haar zorgplicht. Het kan verstandig zijn om deze zaak eens aan een letselschadejurist voor te leggen of aan uw eigen rechtsbijstandverzekering. U kunt ook een claim indienen bij de verzekeraar van de wederpartij en dat oordeel afwachten.

Drs. G. K. Terreehorst