De geest van de dwaling

Van vroeger uit ben ik een prediking gewend die zich vooral richt op de 'onmogelijkheid' van zalig worden en waar ellendekennis als begin van de bekering een vereiste is. Door de jaren heen ben ik breder gaan luisteren. Ik was zo blij dat ik andere preken had gevonden en dat ook op een andere wijze het evangelie gebracht kon worden. Echter, ik heb meerdere kennissen die oprecht kind van God zijn… dat weet ik zeker. Zij zitten nog in de kerken waar een meer bedekt evangelie wordt gepreekt (zo noem ik het maar even). Als ik het met ze heb over de prediking word ik zo bang. Dan zeggen dat 'linkse' predikanten gevaarlijk zijn en je beter kunt luisteren naar 'rechtzinnige' predikanten die een 'zuivere' boodschap brengen. Ik ben niet zo geleerd, maar volgens mij wijken die op sommige punten (zoals de doopbelofte) echt af van de reformatie.

Ik weet nu gewoon niet goed wat ik moet geloven. Ja, ik moet de Bijbel geloven. Maar waarom wordt die zo verschillend uitgelegd? Waarom zegt de ene dominee bij de tekst “Komt allen tot Mij, die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven” dat dit slechts geldt voor de vermoeiden en belasten die kennis hebben van hun diepe doodstaat, terwijl de andere predikant zegt dat er staat “zijt” in plaats van “voelt” en dat dit geldt voor vermoeid en belast onder eigen wetjes en probeerseltjes. Wat klopt er dan?

"Zou de leer in linksere kerken een leugen zijn? Zou het dan toch niet waar zijn: alleen bekering en geloof, maar zonder ellendekennis als voorwaarde vooraf?"

 

Ik moet eerlijk zeggen dat ik de zware doodstaat van de mens nooit heb doorleefd of beleefd, maar dat ik het geloof dat een mens er zo slecht aan toe is. Ik was daarom zo blij dat ik predikanten hoorde dat dit niet dé weg is. Echter hoor ik nu van mijn kennissen die God vrezen juist wel dat het zo doorleefd moet worden. Omdat zij kind van God zijn ga ik er vanuit dat zij het weten, ook omdat ze met (vind ik) goede onderbouwingen uit de Bijbel komen. Alleen, hoe kom ik aan die ellendekennis? En is het echt waar volgens de Bijbel wat ze zeggen?

Ik word zo vaak heen en weer geslingerd tussen de linker- en rechterflank, dat ik het op den duur niet meer weet. Mijn kennissen luisteren enkel de behoudende predikanten uit Gereformeerde Gemeenten, Gereformeerde Gemeenten in nederland en Hersteld Hervormde Kerk. Die predikanten klinken erg oprecht en ik geloof dat ze dienaar van God zijn. Maar zouden dan alle predikanten die een ruimer evangelie brengen geen knechten van God zijn? Iemand zei dat de leer van deze linkerflank hoort bij de antichrist en deze tekst uit 2 Thessalonicenzen 2:11 ("En daarom zal God hun zenden een kracht der dwaling, dat zij de leugens zouden geloven"). Zou dit echt zo kunnen zijn? Zou de leer in linksere kerken een leugen zijn? Zou het dan toch niet waar zijn: alleen bekering en geloof, maar zonder ellendekennis als voorwaarde vooraf? O, ik heb zoveel vragen... Ik zie inderdaad verschillen tussen predikanten en prediking, ook wat betreft het aantal avondmaalgangers en de bewogenheid en ernst verschilt ook zo erg. Hoe kan dit toch?

Excuses voor het lange bericht maar ik heb mijn zorgen. Ik weet niet wat waarheid is. Och, mag ik toch bij Gods volk horen en Hem dienen. Maar hoe dan toch? Ja, wordt er gezegd: bekeren en geloven. Maar ik kan dat toch niet zelf? En ik moet eerst ellendekennis hebben en overtuigd zijn van zonden door de Heilige Geest? Help mij alstublieft uit al deze worstelingen. Graag leg ik deze vraag voor aan iemand die zich rekent bij de rechterflank van de gereformeerde gezindte, omdat dat tevens mijn achtergrond is.

Een andere aanvullende, prangende vraag is nog: Ik heb altijd geleerd dat er plaatsgemaakt moet worden voor Christus. Dat moet gedaan worden in de weg van ellendekennis. Ik moet alles kwijtraken, het moet een afgesneden zaak worden. Alles eraan, alles verloren. Is dit de Bijbelse weg van bekering? Moeten wij bidden: “Bekeer mij, dan zal ik bekeerd zijn?” Moet ik bidden om te mogen wanhopen en mezelf te leren kennen? Ik weet namelijk niet van een afgesneden zaak of dat ik alles kwijt ben...

Beste broeder vol verwarring,

Ik merk aan je schrijven: je bent echt een product van allerlei menselijke opvattingen. Je bent vervuld van wat  je zoal moet hebben en kennen om in aanmerking te komen voor Gods genade. En dat brengt je in duisternissen en verwarring. Je moet eens denken aan de woorden van Jezus: “Indien gij u niet verandert  en wordt  gelijk de kinderkens, zo zult gij het Koninkrijk der hemelen geenszins ingaan”, Mattheüs 18:3.

Het  zijn Bijbelse en geen verkeerde zaken, die je noemt, zoals: ellendekennis, onmogelijk worden, zelfs alle hoop op jezelf verliezen. Maar je maakt ze tot voorwaarden, geschiktheden en gronden om voor Gods genade in aanmerking te komen. Maar dat strijdt toch met genade ontvangen. Dat doe je namelijk als schuldige en niet als geschikte die van alles bezit wat hem voor de genade van God waardig maakt.

"Zonder hoop op Gods barmhartigheid, zoekt niemand naar God. Wanhoop is een slechte raadgever."

 

Ik denk dat je vrienden ‘rijk’ zijn met hun degelijke ellendekennis. Maar dat is niet de ware ellendekennis. Die maakt niet rijk en zelfgenoegzaam, maar arm en behoeftig. En wat het wanhopen aan alles betreft, moet je eens denken aan wat Calvijn zegt: zonder hoop op Gods barmhartigheid, zoekt niemand naar God. Wanhoop is een slechte raadgever. Zie Hebreeën 11:6.

Ik vind dat uw vrienden nogal gemakkelijk oordelen. Maar ze zullen eens zelf geoordeeld worden. Denken ze daar wel aan? Dan oordeel je niet meer zo over een ander. Ze zijn zelf zeker niet bang  voor 2 Thessalonicenzen 2:11, de geest van de dwaling. Dan bid je: Maak in Uw Woord mijn gang en treden vast.

Wat de uitleg van de Bijbel betreft, dat moet je toetsen aan de Bijbel. Je moet Schrift met Schrift vergelijken en  aan het woord van Petrus denken, dat geen profetie is van eigene uitlegging: 2 Petrus 1:20. Ik denk dat je vrienden nogal varen bij eigen licht. Maar dat is verdacht. Je moet de bevestiging voor de juiste uitleg in de Bijbel vinden. De ene Schrift moet de andere Schrift bevestigen.

"Je kunt van dominees inderdaad niet op aan. Die hebben zo hun eigen visie. Zo verwarrend is het helaas geworden."

 

Neem een goede en betrouwbare verklaring, zoals bijvoorbeeld van Matthew Henry en lees daarin. Dit kan je helpen tot een recht verstaan van Bijbelteksten te komen. Je kunt van dominees inderdaad niet op aan. Die hebben zo hun eigen visie. Zo verwarrend is het helaas geworden. Lees goede geschriften.

Trouwens, dat wil ik je toch aanraden. In plaats van naar die vrienden te luisteren: lees betrouwbare geschriften van oudvaders en puriteinen. Ik wil je sterk aanraden: William Guthry, “Des Christens groot interest.” Je zou dat echt moeten lezen. Daar komen je vragen aan de orde. 

Ik merk uw nood en zou u graag tot klaarheid brengen, maar dat is voorbehouden aan de Heilige Geest. Word als een kindeke. Ik heb dat als jonge man uit de wereld die vol vragen zat mogen doen. Ik legde het de Heere voor een vroeg de Heilige Geest mij te leren. Het is het beste wat ik ooit gedaan heb. Bij de Heere is hulp en raad. Denk aan je kinderpsalm: Open uwe mond...

Gods zegen en de geest des onderscheids toegewenst,
Ds. C. Harinck