Vraag
Zijn alle zonden even erg of is er onderscheid? Noach werd niet gestraft voor zijn dronkenschap en naaktheid, maar Cham wel voor het doorvertellen hiervan en zelfs zijn zoon Kanaän wordt gestraft (wat ik niet begrijp, maar wat wel terug te horen is in de wet die we elke zondag horen). Hoe ‘(af)rekent’ God en hoe mild en geduldig is Hij op andere momenten? Waarom strafte God in het Oude Testament directer dan wij tegenwoordig van Hem kunnen merken?
Ik bedoel dit niet als kritiek of om Hem aan of af te vallen, maar ik probeer de Heere te begrijpen als de Onveranderlijke en eeuwig Dezelfde, maar ik krijg het niet rond in mijn hoofd (en hart).
Antwoord
Dit is best een uitgebreide en moeilijke vraag. Inderdaad lees je in de wet Gods dat de Heere de zonde straft tot in het derde en vierde geslacht. Ook lees je niet uitdrukkelijk dat God de zonden van Noach heeft gestraft. Maar dat hij tot een bespotting voor zijn familie naakt in de tent lag, was wel een straf op zijn dronkenschap. Daarom dienen we deze daad wel evenwichtig te benaderen. De Heere heeft het niet nodig gevonden om ons te openbaren hoe hij verder met Noach gehandeld heeft. Daarin is Hij soeverein. Zo zijn er meer zonden waarvan de Schrift ons niet geopenbaard heeft dat de Heere die zonde straft en hoe hij die gestraft heeft.
In de voortgaande geschiedenis na de zonde door de Bijbelheiligen zie je vaak wel de straf op die zonden terugkomen in hun leven. Kijk maar eens naar Jakob na het bedrog dat hij tegenover vader Izak pleegde. Je kunt in ieder geval hier zeggen dat de Heere wel toont hoe erg de zonden van de dronkenschap was, want hij ging op een zedeloze wijze als pater familias naakt in de tent liggen tot een schande voor zijn hele familie. Op die wijze heeft hij het zedelijk en geestelijk gezag voor zijn familie op dat ogenblik verspeeld. Dit zou ik dus al een straf op de zonde van de dronkenschap willen noemen.
Ik zou naast de vloek over zijn bespotting door Cham, ook een straf op zijn handelen willen noemen. Hij wordt in de bespotting al gestraft, als een rechtmatig oordeel Gods over zijn handelwijze. De Heere heeft verder ons niet geopenbaard hoe hij met Noach gehandeld heeft. In ieder geval werd hij in zijn kinderen die met hem spotten gestraft, omdat hij tot een spot wordt voor de omgeving als Cham met zijn zoon Kanaän hem bespot. Dit zou ik dus een eerste straf op de nieuwe aarde na de zondvloed willen noemen. Hoe de Heere verder met Noach heeft gehandeld, is niet onze zaak, maar Gods zaak. We mogen niet oordelen, opdat we zelf niet geoordeeld worden. We moeten dit oordeel helemaal aan God overlaten, Die niets aan ons verplicht is.
Wel las ik in een verklaring dat het gepast en beter was geweest, als Noach beschaamd zijn schuld ook had beleden voor Gods Aangezicht en ook voor zijn kinderen. Dat is inderdaad ook een aspect van deze geschiedenis. Maar met Calvijn en andere Schriftverklaarders zeggen we dat vader Noach, evenals later vader Jakob over zijn zonen op zijn sterfbed, het oordeel over Cham en Kanaän uitspreekt als profeet. Daarom heeft hij op deze wijze Kanaän vervloekt en als profeet ook over Sem en Jafeth toekomst-profetieën uitgesproken.
We worden in deze geschiedenis al er aan herinnerd dat het eerste gebod van de naastenliefde de liefde tot de ouders is. Onze catechismus zegt dat we daarom geduld moeten hebben met hun zwakheden. Cham heeft blijkbaar ook aan zijn zoon Kanaän de zonde van zijn vader getoond hoe hij naakt in de tent lag en dit daarna doorverteld aan Sem en Jafeth.
Ons wordt gepredikt in deze eerste mensen van de nieuwe wereld dat we de zonden van de ouders niet moeten of mogen etaleren, maar wel de schande die zij openbaren bedekken voor de buitenwereld. Dat heeft Cham met Kanaän helaas nagelaten. Sem en Jafeth hebben daarentegen de zonden van hun vader met een kleed letterlijk bedekt, met een afgewend aangezicht. De Heere gaf ook later in de wetgeving van Mozes dat de schaamte van ouders niet mocht ontdekt worden.
De bespotting door Cham en Kanaän wordt door de Heere zwaar aangerekend, omdat zij daarmee hun eigen vader bespottelijk maken. Daarom wordt Cham met Kanaän vervloekt, omdat zijn hun vader niet hebben geëerd, wat echter niet wil zeggen dat de zonde van Noach minder ernstig was. Eren betekent zwaar laten wegen. Dat heeft Cham niet gedaan en Sem en Jafeth hebben dat wel gedaan.
Iemand heeft eens gezegd, dat de Heere de zonde van Zijn kinderen altijd straft aan deze kant van het graf, opdat zij daardoor op de rechte wijze ontdekt worden aan wat ze in hun leven gedaan hebben. Zou Noach in zijn lange leven niet in de voortgaande afval van zijn nakomelingen van de Heere op weg naar de geschiedenis van de torenbouw van Babel niet herinnerd zijn geworden aan zijn eigen zonde als stamvader? Wanneer we eerlijk voor God worden gemaakt, zien wij toch onszelf terug in de zonden van ons eigen kinderen?!
Verder zeg je dat God in het Oude Testament directer straft dan wij tegenwoordig merken. Dat laatste vraag ik me af. De Heere laat in de geschiedenis zien dat ook wereldgeschiedenis wereldgericht is (Schiller). Dat geldt ook van elk mensenleven. Wij moeten echter nooit op de rechterstoel van God gaan zitten hoe Hij oordeelt en God ook niet narekenen hoe hij met mensen handelt nadat ze in diepe zonde zijn gevallen. Ons past voor die zondaar te bidden. We moeten geen ruitenkijker bij anderen worden wat dus de andere mensen verkeerd doen, maar wel spiegelkijker van onszelf, hoe de Heere bij ons de zonden thuisbrengt. De Heere spreekt toch gewis tot ieder die voor Hem leeft! Dan weten we -en dat was ook het geval in het Oude Testament!- dat de Heere mild is in het schuld vergeven. Voor ons allen blijven de berijmde woorden van Psalm 32:5 altijd zeer actueel: “Wie God verlaat heeft smart op smart te vrezen, maar wie op Hem vertrouwt, op Hem alleen, ziet zich omringd door Zijn weldadigheên.”
Verder zeg je dat je het niet rond krijgt hoe God handelt: we moeten bedenken dat God Zich nooit laat narekenen, maar dat Hij soeverein, vrijmachtig en ook vaderlijk handelt. Laten we dan maar vooral denken aan het woord uit de Bijbel: “Want Ik, de Heere, wordt niet veranderd, daarom zijt gij o huis van Jakob niet verteerd” (Maleachi 3:6). Zo is Hij onveranderlijk in Zijn barmhartigheid ook zelfs nadat Noach de vloek over zijn kleinzoon Kanaän profetisch had uitgesproken. We moeten vooral God echt God laten! Zo was ook de gang van de Heere Jezus over deze aarde. We kunnen de weg van Jezus met zondaren nooit narekenen. Dat konden de Joden en de discipelen ook niet. Datzelfde zal zeker ook daarom van ons gelden.
Sterkte bij de verdere overdenking. Bedenk dan vooral: God is groot- en overdenk dat eens rustig-, maar ook: wij begrijpen Hem niet, omdat wij kleine en nietige schepselen zijn.
Ds. P. Molenaar
Dit artikel is beantwoord door
Ds. P. Molenaar
- Geboortedatum:22-05-1945
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Lunteren
- Status:Actief
Bijzonderheden:
EmeritusDit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
We moeten geen ruitenkijker bij anderen worden wat dus de andere mensen verkeerd doen, maar wel spiegelkijker van onszelf, hoe de Heere bij ons de zonden thuisbrengt.
Huiswerk voor vragensteller én ook voor mijzelf!
Luid verkondigt hij aan de rest van de familie dat vader Noach naakt zijn roes aan het uitslapen is. Waarschijnlijk is dat de eerste openbare dronkenschap die Cham meemaakt. Wat doet Cham met deze onverwachte schok? Wat is de houding van Cham ten opzichte van de rest van de familie? Kom eens kijken hoe vader erbij ligt! Naaktheid is geen schouwspel en geen openbaar vermaak. Cham voort een show op met zijn vader als de bespottelijke. Er was niets aan de hand geweest als hij zijn vader had toegedekt en zijn mond had gehouden.
Als Noach weer bij zinnen komt wordt daarover gesproken. Hij hoort de toedracht van zijn drie zonen aan. Hij, Noach is belachelijk gemaakt door Cham in de kleine familiekring. Het familiegesprek wordt niet weergegeven. We zien dat verderop in de Bijbel als Jozef zich bekend maakt aan zijn broers. Het blijft binnen de familie en wordt niet naar buiten gebracht. Ernstige woorden hebben daar geklonken. Frappant is wel dat ook zijn kleinzoon Kanaän aanwezig is. Heeft deze partij gekozen voor zijn vader Cham? Zag Noach de verdorvenheid en zedeloosheid al in de kiem aanwezig bij zijn kleinzoon Kanaän? Soms heb je maar een doordringende blijk nodig om daarachter te komen.
Letten we op waar de Kanaänieten voor staan en hoe zedeloos hun gebruik is de vloek gericht op de houding van Kanaän. Hun afgoderij is afschuwelijk te noemen en dat in het deel wat de Eeuwige aan Avraham en zijn nageslacht heeft toebedeeld. Vele eeuwen later wordt het een heidens karwei om de afgoderij uit te bannen en totaal te vernietigen in het land Kanaän. Ja, dan is de vloek die Noach had uitgesproken richting Kanaän een waarheid geworden!
