Moment van allereerste geloof

Beste ds. Van den Brink. U heeft pas op een vraag geantwoord dat een gelovige weet dat hij gelooft (2 Timotheüs 1:12). Dat klinkt natuurlijk ook best logisch, maar dat zou dan toch ook betekenen dat iemand weet wanneer hij tot geloof gekomen is? Aangezien het geloof bewust is. Maar hoe kan dan iemand nog geleidelijk tot geloof komen? Want dan is er moment geweest dat je het geloof al bezat zonder dat je het wist en dat zou niet moeten kunnen, want dan heb je een geloof zonder Christuskennis.

Beste vragensteller,

Het is goed om jouw twee vragen te onderscheiden. We moeten weten of we geloven, maar we hoeven niet te weten wanneer we voor het eerst geloofden. 

Vergelijk het met liefhebben. Je kunt je vriend of vriendin, man of vrouw liefhebben zonder dat je weet wanneer precies deze liefde begon. Of andere voorbeelden: ik weet dat ik het alfabet kan opzeggen, maar ik weet niet wanneer ik dat voor het eerst kon. Ik weet dat ik mijn broer vertrouw, maar ik weet niet wanneer ik hem voor het eerst vertrouwde. Zo weet ik ook dat ik mijn zaligheid toevertrouw aan Christus, al weet ik niet welk moment in mijn leven het de eerste keer was dat ik dit deed.

Er zit zelfs een risico aan teveel aandacht voor de vraag wanneer je voor het eerst geloofde. Hugo Binning wijst erop, dat sommige mensen zich afvragen: “Was het toen, destijds, op dat moment dat ik voor het eerst geloofde, wel echt geloof? Was het wel waar, heb ik me toen niet vergist, en bedrieg ik mijzelf nu, indien dat eerste moment geen werkelijk vertrouwen is geweest?” Binning zegt dan: laat dat vroegere moment voor wat het was. Of je toen wel of niet oprecht geloofde, geloof hoe dan ook nú in Christus. Als je nu in Hem gelooft, hoef je niet meer te piekeren over de vraag of het vroeger wel oprecht was. 

Ten slotte nog dit. Waarom willen mensen zoveel aandacht geven aan de allereerste daad van het geloof? Jij suggereert dat ze daaruit willen bewijzen dat we wel geloof kunnen hebben maar zonder Christuskennis. Dit laatste is echter onmogelijk. Het zaligmakende geloof is altijd geloof in Christus (zie Joh. 1:12; Joh. 3:16, en vele andere bijbelteksten). Het is onmogelijk om lief te hebben als je niet een concrete persoon liefhebt. Het is betekenisloos om te zeggen: “Ik houd van ...”, zonder daar een naam te noemen. Evenzo is het zonder enige betekenis om te zeggen dat wij wel zaligmakend kunnen geloven, zonder dat wij in Christus geloven.

Veel vragen in de gereformeerde gezindte zijn zinloze vragen, onnodige vragen. Ze verdwijnen als we ons gaan houden aan de Schrift. De Farizeeën vroegen telkens weer: “Hoe heeft Hij u de ogen geopend?” (Joh. 9:26). Zij hadden alleen maar aandacht voor het hoe het was gegaan; zij vroegen naar het begin. Maar Jezus vraagt: “Gelooft u?” (Joh. 11:25). Laten we onszelf en elkaar niet de vragen van de Farizeeën stellen maar die van Jezus.

Met hartelijke groet,
Ds. G. A. van den Brink