Vraag
Als vrouw van middelbare leeftijd loop ik al een aantal jaar met grote spanning rond het Heilig Avondmaal. Ik kom zelf alles tekort, maar heb de Heere oprecht lief. Hij zocht me op en verdraagt me voortdurend! Iedere keer als het avondmaal is in de gemeente, durf ik niet aan te gaan. Dat is alleen voor bekeerde mensen en ik kan mezelf daar niet voor houden.
Ik kan dit met weinig mensen delen, hoe goed bedoeld de adviezen ook zijn die ik soms krijg, ik kan er niets mee. Een ouderling zei de Heere laat het je wel weten wanneer Hij je roept, dan kun je niet meer blijven zitten. Anderen zeggen: de Heere roept je door Zijn Woord, zitten blijven mag echt niet. Ik breng dit alles in gebed bij de Heere en mag weleens rust ervaren. Maar de duivel zit niet stil en dan slaat de twijfel weer toe. Met gevolg dat ik iedere avondmaalsbediening tóch blijf zitten, hoeveel ik me ook voel aangesproken en geroepen.
Iedere keer geeft het me veel spanning: dat ik de Heere tekort doe als ik blijf zitten, Hem verloochen. Maar ook dat ik aan zou gaan en later geen ware gelovige zou blijken te zijn. En dat ik Christus niet echt met mijn hart ken. Zou ds. A. T. Vergunst mij pastoraal advies willen geven?
Antwoord
Beste vriendin,
Je zal de enige niet zijn die met deze vraag tobt. In zekere mate herken ik de vraag zelf ook vanuit mijn eigen leven. Het Heilig Avondmaal... dat was iets voor ‘hoog bekeerde en doorgeleide mensen’. Zo dacht ik. Gelukkig heeft God Zijn Woord en de boeken van onze voorvaders willen gebruiken (als ook de Heidelberger en Nederlandse Geloofsbelijdenis) om me te leren dat het Heilig Avondmaal is ingesteld voor arme tobbers die worstelen om te geloven dat God hun de zonden vergeven heeft.
Door middel van vele beloften verklaart de HEERE God dat allen die in Hem geloven, het eeuwige leven hebben. Ik veronderstel nu even dat je dit door de genade van God hebben leren zien en doen. Je schreef immers hoe je alles tekort komt maar toch een liefdebetrekking op de Heere hebt. En toch ervaar je jezelf als een onbekeerd mens en je zal daar mee bedoelen dat je in alles tekort komt. Je hart is niet nederig genoeg; je liefde niet oprecht genoeg; je haat en verdriet over je zonde zo zwak en de worsteling tegen die zonde blijft maar vaak zo weinig.
Van harte hoop ik dat in dit alles dat je de Heere Jezus als Priester hebt, als het Lam Gods, als de enige Naam waardoor het voor jou mogelijk is om met God de Vader verzoend te worden. Immers, Zijn gerechtigheid (gehoorzaamheid) is de genoegdoening die wij zo nodig hebben en die ook jou in het Evangelie worden voorgehouden, met de dringende uitnodiging om Hem aan te nemen. En al is het geloof in Hem nog zo zwak, het is zaligmakend als het voorwerp van ons geloof de Heere Jezus is geworden. Je schreef hier niet veel over, maar als je jezelf erkent in de honger naar de Persoon van Jezus en Zijn gerechtigheid, dan verzekert het Woord van de levende God je dat een “ieder die in Hem gelooft, het eeuwige leven heeft.”
Maar waar Gods Woord met zoveel zekerheid en duidelijkheid spreekt, kan het zijn dat jouw hart helemaal onzeker is. Is dit waar voor mij? Heeft de Heere waarlijk mijn zonden vergeven? Ben ik nu echt verzoend met God op grond van de verdienste van Jezus Christus?
God verzekert Zijn kinderen door de kracht van de beloften in Zijn Woord, die door de werking van de Heilige Geest als een goddelijke troost worden. Maar daarnaast heeft de HEERE ook de twee sacramenten ingesteld, beide met hetzelfde doel (lees maar de eerste twee of drie vragen in de Catechismus die over de doop en het Avondmaal gaan). En wat is het doel van de sacramenten? “Om het geloof te bevestigen, te versterken, te vermeerderen.” God gebruikt daar de zichtbare en tastbare tekenen voor. Dus is het Avondmaal niet zozeer voor hen die al verzekerd zijn, maar juist voor hen die dat niet zijn.
Soms hoor ik mensen zeggen: “Het was zo goed in Gods huis en onder Zijn Woord, dat ik wel verlangde dat het Heilig Avondmaal was.” Nu kan ik dit op zekere hoogte goed begrijpen omdat er momenten in het geestelijke leven zijn die zo dierbaar en persoonlijk zijn. Maar toch is die redenering niet goed. Het Avondmaal is niet ingesteld om hen te versterken die al sterk in het geloof, liefde en hoop zijn. Het is juist voor hen die daarmee worstelen. God buigt Zichzelf neder tot hen die het ‘maar niet kunnen geloven’ dat de Heere Jezus ook echt voor hen aan het kruis stierf.
Door de woorden “dit is Mijn lichaam dat voor u gebroken is...” die de predikant herhaalt en het zichtbare breken en geven van het brood en schenken/geven van de wijn, versterkt de Heilige Geest (!) het geloof. En wanneer het geloof in Christus offer voor ons is versterkt, wordt elk aspect van het geestelijke leven versterkt. Daarom is het zo belangrijk dat geen kind van de God de Vader van deze heilige tafel afblijft want dat zal niet het geloof versterken.
De Catechismus maakt het heel duidelijk dat in het gebruik van de sacramenten de Heilige Geest het geloof versterkt (natuurlijk ook door het gebruik van het Woord). Hij kan het geloof zonder de middelen versterken maar God in Zijn wijsheid heeft dat niet gewild. Het is door het gebruik van de geestelijke middelen dat Hij het geloof versterkt. Het is daarom zo noodzakelijk dat al Gods kinderen het Avondmaal gebruiken.
En hoe kom ik tot de beslissing (!) om dit middel te gebruiken. Het formulier voor het Avondmaal legt uit dat we ons dan moeten onderzoeken en als in dat onderzoek we niet kunnen ontkennen dat de Heilige Geest ons leerde over onze ellende, over onze hoop in het verlossende werk van Christus en onze persoonlijke overtuiging en verlangen om een godzalig leven te leiden, dan mogen wij dit middel gebruiken met het gebed dat de Heilige Geest ons geloof wilt versterken. Natuurlijk kan de Heere onze twijfels en vrees overwinnen met een persoonlijk Woord vanuit de Schrift, maar dat hoeft niet. De nodiging om tot het Avondmaal te komen ligt in het Woord en is voor hen die geen vreemdeling zijn van het werk van God. Om daar nog eens ‘iets anders als een vereiste bij te doen’ gaat buiten het Woord om en zal dan een enorme hindernis worden voor de kleine in de genade. De ouderling die dat advies gaf van “de Heere zal je het wel laten weten”, zal dat goed bedoeld hebben, maar zijn advies is niet bijbels. Immers, de Heere heeft het al laten weten door Zijn Woord en in het duidelijke onderwijs in het formulier en de Catechismus. Laat je daardoor leiden. Om te wachten op een ‘speciaal iets’ om tot de beslissing te komen om het Avondmaal te gebruiken is niet een Bijbelse vereiste, hoewel in bijzondere gevallen de Heere dat zeker ook gedaan heeft. Het Woord en het onderzoek van onszelf door het Woord is de weg die de Heilige Geest wil zegenen om ons te brengen tot de overtuiging dat ook wij het Avondmaal mogen gebruiken.
Als we Gods werk niet kunnen ontkennen, en als er geen onbeleden zonden in ons leven zijn, dan is de toegang tot het Avondmaalgebruik open voor je. Neem dan juist de twijfels, de vrees, de onzekerheid mee in je gebed en bedel Hem dat Hij Zijn middel wil zegenen om jouw geloof in wat Hij gedaan heeft te versterken en wat Hij nog doet voor hen die op Hem vertrouwen. Bid dat je niet in jezelf gaat zitten wroeten en gaat zitten letten op wat je voelt of niet voelt, maar dat je in het hart van Christus Jezus en Zijn Vader mag zien en daardoor dat je geloof, hoop en liefde mag worden versterkt.
“Ja, maar, als het nu niet echt is. Dan eet ik mijzelf een oordeel!” Hoe vaak heeft de duivel deze woorden niet gebruikt om de tere ziel te beangstigen. Vriendin, als je de Heere wilt bedriegen met een geveinsd geloof of je kerk om de tuin te leiden met een hypocriete belijdenis, dan zal je alleen maar een geestelijk oordeel over je zelf halen. Maar als jij als een tobbende, zoekende en zwakgelovige het Avondmaal gebruikt, dan hoef je niet bang te zijn dat je een oordeel over jezelf haalt. De woorden zijn gesproken om mensen van het Avondmaal te weerhouden die er op los leefden. Lees de context van 1 Kor. 11. Maar je erkent in je vraag dat je niets pretendeert en ik neem aan dat je in oprechtheid voor God probeert te leven. Je schiet in alles tekort, maar toch kan je je liefde tot de Heere niet ontkennen. Zulke zielen zal de Heere niet oordelen maar juist versterken.
Een waar kind van God kan een ‘geestelijk oordeel’ over zich heen halen. Stel je voor dat David, na zijn huwelijksontrouw en moord, zonder berouw en bekering aan het Avondmaal zou gaan zitten. Hij zou over zichzelf een geestelijke oordeel afgeroepen hebben. Er zal dan geen profijt tot versterking van zijn geloof ervaren zijn. Begrijp je? Dat is wat Paulus bedoelde met die woorden. Hij weert niet de tere, oprechte, zoekende, hongerige, twijfelende zielen, maar hen die in zonden leven.
Dat de Heere dit antwoord gebruikt om je te laten leiden door Zijn Woord en de rijke belijdenissen en onderwijs zoals het gegeven is in de Heidelberg Catechismus en onze geloofsbelijdenis.
Gods zegen,
Pastor A. T. Vergunst
Dit artikel is beantwoord door
Ds. A.T. Vergunst
- Geboortedatum:22-09-1961
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Carterton (Nieuw-Zeeland)
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Bekijk ook:
