Prediking benadrukt steeds het gemis

Geachte dominee G. A. van den Brink. Uw lezing, maar vooral uw heldere beantwoording van de vragen op Refoweb, hebben mij enorm aangegrepen. Zo helder, zo eenvoudig, maar vooral zo Bijbels. Hartelijk dank voor al uw onderwijs. Echter: ik ben al meer dan 50 jaar gebakerd in de Gereformeerde Gemeente. Het voelt vaak als een gevangenis waar je niet uit kunt ontsnappen.

Als ik de boodschap in onze behoudende Gereformeerde Gemeente zou moeten samenvatten, zou ik het als volgt doen: het draait met name om het woord missen. Een mens wordt stilgezet of gearresteerd. Je wordt verondersteld de tekst te kunnen noemen die dat bewerkt heeft. Dit horen of ‘krijgen’ van een tekst gaat gepaard met een krachtig gevoel. Je gaat beseffen dat je God kwijt bent, je ervaart Gods gemis en je gaat bidden en smeken, wenen, je nachten doorbrengen met klagen. Hier kun je jaren in leven. Maar je hebt wel liefde tot een onbekende God. Soms krijg je iets van Christus te zien, maar zien is nog geen hebben. Later volgt een openbaring van Christus aan het hart, enz.

Waar het mij om gaat is het volgende: het wordt zo gepresenteerd dat zo nu en dan een punt is, een bijzonder belevingsmoment, altijd gekoppeld aan een tekst. Maar dat geeft maar een tijdelijke rust. Je komt daarna weer in het gemis. Men doet het voorkomen alsof het geestelijke leven een voortdurend missen is, afgewisseld met bepaalde kruispunten (die een kort moment van rust geven). Het geestelijke leven lijkt te draaien om het voortdurende gebed om de vervulling van het gemis tussen bepaalde kruispunten. Je zou bijna denken dat er maar twee daden zijn die een Christen praktiseert, dat is het gebed en het zelfonderzoek (of het geloofsvermogen is ingestort).

Ik weet van het moment dat vijandschap veranderd is in geloof. Alleen ik kan geen specifieke tekst noemen die de aanleiding hiervoor was. Dus ik twijfel. Ik kan geen teksten noemen en ik ervaar niet dat voortdurende gevoel van gemis, wat zo essentieel lijkt te zijn. Heel graag zou ik van u willen weten hoe u hier tegen aan kijkt. Wellicht kunt u ook titels van boeken noemen die hier licht over kunnen werpen.

Ik hoop dat er veel vragen aan u gesteld blijven worden. Elke antwoord geeft nieuwe inzichten.

Beste vragensteller,

Dank voor uw vraag (meestal schrijf ik mijn antwoorden in de jij-vorm, maar gezien uw leeftijd doe ik dat nu maar niet). U schetst een beeld van de prediking en het bijbehorende geestelijke leven. Ik ben dankbaar dat u uw vraag via Refoweb stelt, zodat elke lezer van deze vraag kan lezen hoe uzelf, van binnenuit, de situatie in uw kerk en gemeente duidt. Dat is niet mijn interpretatie maar uw eigen ervaring.

Daarbij komt nog iets belangrijks. U heeft heel veel moeite met dit klimaat en deze prediking, maar ondanks dat maakt uzelf ervan deel uit. Het lukt u niet zich eraan te ontworstelen. De geestelijke vreugde, rust, vrijheid en vrijmoedigheid die in de prediking niet worden verkondigd, ervaart uzelf ook niet. Dit sterkt mij in mijn overtuiging dat vrijwel in alle gevallen een verkeerde prediking een directe en aanwijsbare oorzaak is van de geestelijke duisternis bij veel mensen.

U vraagt om de titels van boeken, en die zal ik zo wel geven. Maar het is opvallend dat u ervan uit lijkt te gaan dat u sowieso in deze gemeente lid blijft. Terwijl, wat mij betreft, uw eerste opdracht is om tegen deze prediking te gaan protesteren, desnoods door er als lid weg te gaan. Als u niet van dit systeem deel wilt uitmaken, moet u ook niet van de gemeente deel uit willen maken. Want de gemeente wenst en wil een dergelijke prediking! Waarom blijft u daar dan?

Wat betreft de titels: het is sneller om te vermelden wat u niet moet lezen dan wat u wel kunt lezen. Elke goede gereformeerde schrijver uit de 16e of 17e eeuw zal de theologie en de visie op het geestelijke leven zoals u die schetst, ontkennen en weerleggen. Gaandeweg in de 18e en de 19e eeuw wordt het anders. De wortels van de genoemde visie zijn bij de latere Comrie te vinden, by Myseras, bij Schortinghuis en Verschuir. Van der Groe is vaak dogmatisch wel helder maar pastoraal heeft hij een harde, ietwat bittere en wantrouwende toon. Bij een andere vraag op Refoweb heb ik afgeraden om Philpot te lezen en hetzelfde advies geef ik ook voor Warburton en Huntington. Het theologisch inzicht was bij predikanten in de kruisgemeenten (19e eeuw) en bij de afgescheiden predikanten (20e eeuw) dermate gering, dat ook bij hen zelden een evenwichtige, heldere evangelieverkondiging te vinden is. In ieder geval met veel minder helderheid dan bij de kundige theologen uit eerdere eeuwen. Bij iemand als ds. G. H. Kersten zie je verschuivingen optreden; in de vroegere jaren sprak hij veel onbekommerder over het aanbod van genade dan in de laatste jaren voor zijn dood.

Als je een hedendaagse schrijver wilt lezen, dan raad ik je J. I. Packer aan. Denk aan boeken als “God leren kennen”, “Groeien in Christus”, “Wandelen door de Geest”. Packer was een zeer kundig gereformeerd theoloog, maar kon tegelijk met een bewonderenswaardige helderheid schrijven. Hij is wel “de laatste der puriteinen” genoemd.

Met hartelijke groet,
Ds.G. A. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G.A. van den Brink

• Geboortedatum:
  05-01-1974
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

242 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven