Omgaan met schriftgezag

Al mijn hele leven ben ik lid van de Christelijke Gereformeerde Kerken. De laatste tijd is er steeds meer spanning in ons kerkverband. Een van de zaken die ik probeer te begrijpen is het stuk rondom het schriftgezag. De een zegt: je moet de Bijbel lezen in de tijd van toen en vooral niet door de bril van nu en daarmee de tijdgeest teveel invloed geven. De ander zegt: jawel, je moet alles in de context zien van de tijd waarin je leeft. Of, soms nog ingewikkelder... De een zegt: deze geschiedenis kun je niet letterlijk overnemen, terwijl de ander dat wel vindt.

Maar waarom het één wel en het ander niet? Waarom is de ene wet uit het Oude Testament wel verlopen om het zo maar te zeggen en de andere ineens niet? Hoe weet ik wat God werkelijk bedoeld heeft als zoveel mensen die er verstand van (zeggen) te hebben, zoveel tegenstrijdige dingen zeggen? Hoe kan het dat die mensen dezelfde tekst als totaal tegenovergesteld uitleggen? Hoe kan ik zelf ontdekken hoe de Bijbel gelezen hoort te worden, wat de bedoeling is, zonder een uitgebreide kennis van hermeneutiek te hebben? Ik heb immers ook zelf de opdracht gekregen de dingen te onderzoeken, valse leraars te kunnen herkennen enz.

Is het mogelijk dat een CGK-predikant deze vraag beantwoordt? 

Een zoekende jongere.

Beste jongere,

Bedankt voor je vraag – een belangrijke vraag, een vraag waar iedere serieuze Bijbellezer mee zit. Ik wil je vraag allereerst even loskoppelen van je eerste zin, spanningen in de CGK. Ik kom daar straks nog wel op terug. Maar ook als je zou leven in de tijd van Origenes, de kerkvader Augustinus of Luther zou je dezelfde vraag kunnen stellen. Verder is het van belang om voor jezelf even scherp te hebben dat er een verschil is tussen uitleg van de tekst en het verstaan van de bedoeling ervan voor ons vandaag (de toepassing, zogezegd). 

Ik wil je vraag proberen te beantwoorden door op een paar dingen te wijzen.

1. Op een bepaalde manier is het eigen aan de Bijbel dat er soms verschil van interpretatie kan zijn. Dat begint al met het feit dat de Bijbel ons gegeven is in twee oud-oosterse talen, het Hebreeuws en het Grieks. Dat roept zo dikwijls de vraag op: wat betekent dit of dat woord in deze context? Soms zijn er verschillende vertaalkeuzes mogelijk (zie de kanttekeningen op de Statenvertaling) en maak je een keus op grond van de beste argumenten die je kunt bedenken. Maar zo’n verschillende vertaalkeuze kan soms leiden tot een verschil in de uitleg.
  
2. De uitleg van een bepaald gedeelte zal altijd in overeenstemming moeten zijn met de bedoeling van de eerste auteur en zijn hoorders.

3. De uitleg zal in overeenstemming dienen te zijn met het geheel van het Bijbelboek.

4. De uitleg zal in overeenstemming dienen te zijn met het geheel van de Schrift. Dit brengt tot de grondregel: Schrift met Schrift vergelijken.
 
5. Je snijdt ook het probleem aan hoe zich de wetten van het Oude Testament verhouden tot het Nieuwe Testament. Het lastige is dat daarbij wetten zijn die te maken hebben met de liturgie en eredienst van Israel in de tempel, maar die is vervuld in Christus. Er zijn ook wetten die te maken hebben met de  samenleving zoals die gold voor Israel als theocratie. Artikel 25  van de Nederlandse Geloofsbelijdenis (NGB) geeft hiervoor een mooie verstaanssleutel: ook als een bepaalde wetgeving zijn vervulling ervan heeft gekregen in Christus, blijft de essentie ervan voor ons van waarde. 

6. Dan het punt van de historiciteit. Hiervoor geldt als uitgangspunt dat geschiedenissen die zich als geschiedenis aandienen in de Bijbel ook als historisch gelezen dienen te worden. Toch is het ook hier nodig om het verschil te beseffen tussen het maken van een foto en een schilderij. In de Bijbel hebben we dikwijls geen exacte en haarscherpe foto’s van de gebeurtenissen, maar wel betrouwbare schilderijen. 

Je begrijpt wel, als je deze enkele gezichtspunten op je laat inwerken, dat de Bijbel geen boek is dat thuis hoort in de exacte wetenschappen. Het Bijbellezen vraagt een gelovig, ootmoedig en gehoorzaam hart en het gebed: spreek HEERE, uw knecht hoort.
 

Wat betreft de zorgen en ontwikkelingen in de CGK – die deel ik met je. Als het over het Schriftgezag gaat, hebben we in artikel 3-7 NGB een uitgangspunt dat we allen onderschrijven. Tegelijk stuit je soms op uitingen die de vraag oproepen of dit gedeelde uitgangspunt niet wordt opgerekt. Tot een keer de rek er helemaal uit is.

Maar als het over je eigen Bijbellezen gaat: het is de beloofde Geest Die in alle waarheid leidt. Laat je zoeken van de wil van de Heere voor jouw leven bij een open Bijbel gebeuren met gevouwen handen en een biddend hart. De Schrift heeft gezag, maar alleen door het geloof wordt het erkend en zullen we naar Zijn geopenbaarde wil leren handelen. 

Ik bedoel maar: er is niet alleen een ‘probleem’ in de complexiteit van de Bijbel, maar er zit ook een probleem in mijn hart, dat tot gehoorzaamheid aan God en Zijn gezag gebracht moet worden. Welk van die twee zou het grootste zijn?

Wie eenmaal heeft ontdekt dat dit gezag het gezag is van een liefhebbend Vader, gaat zich schamen dat het ons zo veel moeite kost om zich daaraan toe te vertrouwen. Maar gelukkig: Wie Hem nederig valt te voet, zal van Hem Zijn wegen leren.  

Ik wens je veel zegen bij het biddend onderzoek van Gods getuigenis, dat eeuwig zeker is en slechten (eenvoudigen) wijsheid leert.

Een hartelijke groet,
Ds. H. Korving

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Korving

• Geboortedatum:
  01-12-1954
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Urk
• Status:
  Actief

194 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven