Dood van moeder verwerken

Mijn moeder is bijna drie jaar geleden aan Alzheimer overleden. Ik kon zo goed met mijn moeder opschieten en ben de zes jaar dat ze in het verpleegtehuis zat bijna dagelijks bij haar op bezoek geweest tot letterlijk het einde. Ik voelde me schuldig als ik door ziekte of erge hoofdpijn haar niet een dag kon bezoeken. Eerlijk gezegd had ik gehoopt dat ik tijdens het overlijden van mijn moeders iets van een hartstilstand zou krijgen en ik gelijk haar achterna kon gaan. Dit gebeurde niet en ik werd zo zwaar depressief dat ik maanden alleen maar in bed gelegen heb en me moest verzetten om geen zelfmoord te plegen.

Inmiddels zijn we bijna drie jaar verder en ik ben ik er nog niet overheen. Als ik aan mijn moeder denk begin ik nog steeds te huilen. En op plaatsen waar we vroeger samen kwamen ben ik niet meer geweest omdat ik dat niet op kan brengen, omdat al de herinneringen bovenkomen. Ook droom ik nog elke nacht over haar, waarin ze dan al vergevorderde Alzheimer heeft en dit geen leuke dromen zijn. Is het normaal dat ik er na bijna drie jaar nog niet overheen ben? Verder denk ik vaak aan zelfmoord en vraag me af of ik dan weer bij mijn moeder zal zijn voor eeuwig? Hoor graag van u goede adviezen!

U hebt (veel) meer gedaan voor uw moeder dan redelijkerwijs verwacht mocht worden. Er is objectief gezien geen enkele reden om u schuldig te voelen dat u een enkele keer er niet kon zijn. Ik zeg dit ten overvloede, om daar geen misverstand over te laten bestaan. Maar als ik uw vraag een beetje proef, ligt daar niet het kernprobleem. Dat lijkt veel meer te liggen op het vlak van een chronisch ondraaglijk verlies van uw moeder.

U vraagt of het normaal is dat u na drie jaar nog niet over het verlies heen bent. Daar kan ik een tweeledig antwoord op geven. Het eerste is dat je nooit helemaal heen komt over het verlies van een dierbare. Uiteraard verschilt dit per persoon en per situatie. Maar in meer of mindere mate heb je meestal ook na vele jaren nog gevoelens van gemis, verdriet of welke gedachten en gevoelens ook verbonden zijn aan de overledene. Rouw gaat nooit over. Het tweede antwoord is dat de reacties die u beschrijft sterk buiten het gangbare patroon vallen. U bent niet alleen nog overmatig bezig met het verlies, ook uw leven is er ernstig door verstoord. U schrijft over voortdurend verdriet, vermijden van gemeenschappelijke plaatsen, nare dromen en zelfmoordgedachten. Uw rouwproces is duidelijk vastgelopen en het risico op erger is aanwezig. 

Mijn dringende advies is dan ook dat u dit bespreekbaar maakt en wel liefst met meerdere personen. Daarbij denk ik om te beginnen aan vertrouwde naasten en uw predikant of ouderling. Maar zeker ook aan een psycholoog. Ik raad u aan om vandaag nog te bellen met hen en met uw huisarts. Bij uw huisarts kunt u een verwijzing vragen naar een psycholoog. Als dat in uw omgeving mogelijk is, is een verwijzing naar een christen-psycholoog aan te bevelen. Als u dat niet weet, kan uw predikant of huisarts u daarin mogelijk adviseren.

Dr. J. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

dr. J. van der Wal

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven