Vrouw(on)vriendelijke Bijbel

Ik heb een vraag over 1 Timótheüs 2: 9-15. Het kwam pas voorbij en ik heb wel vaker zulke teksten gehoord. Ik ben het er zelf niet mee eens, maar ik heb er nu wel een vraag over. Er staat: “...dat de vrouwen in een eerbaar gewaad met schaamte en matigheid zichzelve versieren...” Waar slaat dat op? Waarom in schaamte? Waarvoor moet ik me schamen? Omdat ik een vrouw ben? Mannen hoeven zich niet te schamen en vrouwen wel? Waarom komt bij mij dit altijd zo ongelooflijk discriminerend en vrouwonvriendelijk over? Is er een reden dat een vrouw zich moet schamen en een man niet?

Een vers later staat er: “...een vrouw late zich leren in stilheid en alle onderdanigheid...” Waarom in stilheid? Waarom moeten vrouwen stil zijn? En waarom mannen niet? Dit klinkt misschien oneerbiedig, maar dit is gewoon eerlijk wat ik denk. Waarom houdt God er geen rekening mee dat er heel erg veel meiden zijn die zich hier vreselijk ongelijkwaardig door gaan voelen? Omdat Eva een appel at, moet ik mezelf schamen en stil zijn? Voor mij komt dit zo raar over. God zei dat als ze van de boom zouden eten, dat we alleen zouden sterven. Waarom komt dit er dan allemaal bij? Dat heeft God niet eens gezegd in het paradijs.

Ik snap er vrij weinig meer van en ik weet dat er al heel veel vragen over zulk soort teksten zijn gesteld en ik heb ze al allemaal gelezen, alleen zijn mijn vragen niet beantwoord. Ik hoop dat u de moeite wil nemen om deze vragen te beantwoorden.

Een 17-jarig meisje.

Fijn dat je jouw vragen durft en wilt stellen! Want Gods Woord is met geen ander boek te vergelijken. Het is een Woord dat zo rijk is, door de Heere gegeven om ons te onderwijzen, om ons te doen groeien, om ons een spiegel voor te houden en ons terecht te wijzen. De Heere wil met Zijn Woord aan het werk. Maar Gods gedachten zijn niet onze gedachten en Zijn wegen zijn niet de onze. Daarom vraagt het lezen van Gods Woord ook de nodige studie. Niet dat je een bepaalde mate van intelligentie nodig hebt, maar wel dat je grondig en nauwkeurig Gods Woord leest met deze ene vraag in je achterhoofd: Wat wil de Heere mij met dit Woord zeggen? 

Zo wil ik ook samen met jou (en hen die meelezen) kijken naar de tekst die je noemt. Ik wil eerst het hele stuk even aanhalen en er vervolgens dieper op in gaan. Ik gebruik hier de Herziene Statenvertaling. 
 
“Evenzo wil ik dat de vrouwen zich tooien met eerbare kleding, ingetogen en bezonnen, niet met het vlechten van het haar of met goud of parels of kostbare kleren, maar met goede werken, wat bij vrouwen past die belijden godvrezend te zijn. Een vrouw moet zich laten onderwijzen in stilheid, in alle onderdanigheid. Want ik sta niet toe dat een vrouw onderwijs geeft,  en ook niet dat zij de man overheerst, maar ik wil dat zij zich stil houdt. Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva. En niet Adam is misleid, maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen. Maar zij zal in de weg van het baren van kinderen zalig worden, als zij blijft in geloof, liefde en heiliging, gepaard met bezonnenheid.”
 
Paulus begint in dit gedeelte met een kledingadvies voor alle vrouwen in de christelijke gemeente. In die tijd (net als de onze eigenlijk) straalde een vrouw door haar kleding uit hoe ze in het leven staat. Paulus waarschuwt voor uiterlijke versieringen die geen ander doel dienen dan een bepaalde boodschap uit te stralen. Hij beschrijft ook een aantal uiterlijke kenmerken (vlechten van het haar en kostbare kleren) die zeker in die tijd uitstraalde dat je als vrouw rijk was en dus erg belangrijk.
 
Door deze manier van kleding eiste de vrouw de aandacht op voor zichzelf. Het gaat Paulus hier dus niet alleen om een bepaalde manier van kleding, maar vooral ook hoe je als gelovige vrouw in het leven staat. Wat straal je uit? Daarom maakt Paulus de overstap in vers 10 van de buitenkant naar de binnenkant. Als een vrouw zich graag wil ‘versieren’ doe dat dan met goede werken waarbij niet jijzelf maar de Heere alle eer krijgt. Aan de buitenkant past kleding die in de Statenvertaling wordt beschreven “met schaamte en matigheid.” Nu reageer jij in je vraag op dat eerste woord: schaamte. Dat roept een bepaald negatief gevoel bij je op. Maar als je de Herziene Statenvertaling ernaast legt zie je niet “schaamte” staan maar “ingetogen”. Het Griekse woord dat Paulus hier gebruikt heeft in dit vers de betekenis van ingetogen, waardig, met respect gekleed gaan. Dus van schaamte zoals jij dat beschrijft is hier geen sprake. Stel je voor, de Heere heeft de man én de vrouw beide geschapen! We hoeven ons niet te schamen omdat we een schepel Gods zijn! 
 
Dan gaat Paulus verder en komen we bij die lastige verzen over de positie van de vrouw in de gemeente. Ik noem het lastig omdat wij in een tijd opgroeien en leven die op dit punt heel anders functioneert dan wat Paulus hier beschrijft. En dan is het de vraag hoe wij naar deze woorden van Paulus luisteren. Heeft onze tijd en ons gevoel hierin het laatste woord? Of komt dat laatste woord de Heere toe? 
 
Ik geloof van harte dat laatste, namelijk dat de Heere in Zijn Woord ons de weg tot het eeuwige leven wijst. Het is een smalle weg die je in deze wereld geen vrienden of roem oplevert. Het geeft juist vaak wrijving en weerstand, onbegrip en spot. Maar het is de weg die ik in geloof wil gaan, ook in het beantwoorden van jouw vragen. 

Laten we bij het begin beginnen. De Heere heeft de man en de vrouw geschapen. Daarin zit wel een bepaald onderscheid, want Eva is Adam niet en omgekeerd. Maar in het geloof in Christus kun je niet volhouden dat de ene ‘meer waard’ zou zijn dan de ander. Zie hiervoor Galaten 3 vers 27 en 28: “Want u allen die in Christus gedoopt bent, hebt zich met Christus bekleed. Daarbij is het niet van belang dat men Jood is of Griek; daarbij is het niet van belang dat men slaaf is of vrije; daarbij is het niet van belang dat men man is of vrouw;  want allen bent u één in Christus Jezus.”
 
Eén in Christus Jezus. Gelijkwaardig. Dat is het uitgangspunt. Maar dat betekent niet dat mannen en vrouwen op alle terreinen gelijk zijn. Ze zijn verschillend geschapen. Elk heeft zo zijn/haar eigen gaven en talenten gekregen. 
 
Matthew Henry zegt het heel treffend ergens zo: “De vrouw werd geboren uit een rib van Adams zij; niet uit zijn hoofd om hem te overtreffen, niet uit zijn voeten om door hem vertreden te worden, maar uit zijn zij om zijns gelijke te wezen, onder zijn arm om door hem beschermd te worden en nabij zijn hart om door hem bemind te worden.”
 
In vers 11 heeft Paulus het erover dat de vrouw zich in stilte moet laten onderwijzen. Het woord dat Paulus gebruikt voor onderwijzen wijst op het (formele) onderwijs door een leraar/voorganger zoals dat in de eredienst gebeurt. Het gaat Paulus om de rol die de vrouw dient aan te nemen als Gods Woord wordt uitgelegd in de eredienst. Die rol is er eentje van de leerling die (stil/rustig) luistert naar de leraar. Paulus sluit dit in vers 12 af met dat het niet past dat de vrouw in de eredienst Gods Woord verkondigt of geestelijk gezag voert over een man. De vrouw mag niet als predikant of ouderling optreden in het midden van de gemeente. Dat Paulus deze woorden inleidt met “ik sta/laat niet toe” wil niet zeggen dat het hier om zijn persoonlijke mening gaat. In het Grieks kun je zien dat Paulus hier alle nadruk op laat vallen maar dat hij hier spreekt met apostolisch gezag. Als apostel spreekt hij hier de gemeente toe. 

In vers 13 gaat Paulus dit onderbouwen. Net als in 1 Korinthe 11 vers 8 en verder gaat hij er hier ook vanuit dat op grond van de scheppingsorde in Genesis 2 er een verschil in plaats en verantwoordelijkheid is voor de man en de vrouw. Die orde die de Heere erin gelegd heeft is er niet zomaar. De vraag is wel hoe wij met deze, door God erin gelegde, (volg)orde omgaan. Dat is ook het punt dat speelde in die tijd. Want er kwamen meerdere ketterse ideeën voorbij waarbij men een andere scheppingsorde aannam. Gevolg hiervan was dat men de rollen van man en vrouw soms ging veranderen of zelfs omdraaien. Vrouwen die de traditionele rol van huisvrouw en moeder loslieten op basis van een valse leer. Maar Paulus neemt zijn lezers terug naar het begin van Gods Woord. Voor de gemeente van Christus is er maar één orde belangrijk en dat is Gods orde.
 
En dan zien we dat Paulus in vers 14 verder gaat op dit punt. Want de vrouw is, in tegenstelling tot wat sommigen in die tijd dachten, zelf ook niet perfect. De vrouw heeft een eigen rol gespeeld in de zondeval. De slang verleidde Eva om zelf te stralen. Om gelijk aan God te worden. Om zelf uit te maken wat goed en fout is. Daar ging het fout. Want Eva hield geen rekening ermee dat Adam de eerste was. Ze ging niet met hem overleggen. Doordat ze met die orde geen rekening hield werd ze juist de eerste die zondigde. 
 
En ze verleidde Adam, overtuigde hem, om ook gelijk aan God te willen zijn. Zij was zijn steun en zijn kracht. Maar tegelijk zijn zwakke plek. Daarmee wil Paulus de vrouwen in de gemeente waarschuwen: Denk aan Eva! Zij heeft de scheppingsorde losgelaten en is daardoor ten val gekomen. Dat niet alleen, maar ze heeft de man in haar val meegenomen. 
 
Dat Paulus hier reageert op een specifieke situatie en daarom de aandacht vraagt voor de rol van de vrouw in de zondeval zie je terug in Romeinen 5. Daar schrijft dezelfde Paulus ook over de zondeval maar dan na aanleiding van een hele andere vraag. En daar in Romeinen 5 zie je dat hij juist Adam als verantwoordelijke voor de zondeval. Het is dus niet zo dat Paulus per definitie een vrouwenhater was die alle vrouwen zonder onderscheid zo aan de kant schoof. Maar in 1 Tim. 2 zien we een Paulus die, ondanks de waan van de dag, vasthoudt aan Gods Woord als de enige autoriteit die het in ons leven voor het zeggen heeft. En dat staat los van wat de mensen denken of zeggen om ons heen. 
 
Er is nog zoveel meer te zeggen en misschien roept het bovenstaande antwoord weer nieuwe vragen op maar omwille van de helderheid en bondigheid zet ik hier (voorlopig) een punt. 
 
Ik hoop dat dit antwoord jou verder kan helpen en dat het tot een zegen mag zijn. Maar bovenal dat je door het bestuderen van Gods Woord en het stellen van jouw vragen mag groeien in jouw persoonlijk geloof en omgang met de Heere.  

Ds. D. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

Ds. D. van der Wal

• Geboortedatum:
  06-05-1987
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Aalten
• Status:
  Actief

40 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven