Gekwetste kindmodus

Ik zou een vraag willen stellen aan een hulpverlener. Ik heb vroeger enorm veel meegemaakt en ik heb daarvoor therapie gehad, o.a. veel gewerkt met TA, transactionele analyse. Nu ben ik volwassen en als ik mij beweeg (sociaal) in bepaald gezelschap treedt mijn gekwetste kindmodus enorm sterk op. Bijvoorbeeld een bezoek aan mijn schoonouders. Het is zelfs zo erg dat het mij tijdens een bezoek niet lukt om weer in de volwassen positie te komen, oftewel de sterke vervelende gevoelens blijven het gehele bezoek.

Ik heb er best wel een beeld bij hoe dit komt, omdat het hele gesprek door alle patronen van vroeger hier heel sterk aanwezig zijn en blijven. Bijvoorbeeld: geen enkele oprechte interesse in mij, zelfs niet een belangstellende vraag hoe het bijvoorbeeld met mij gaat, helemaal genegeerd worden, alleen aandacht voor de kids. En zo kan ik heel veel meer opnoemen.

De vraag die mij vooral bezig houdt: wat helpt mij nu vooral om hier minder last van te hebben? Is dat dan toch afstand en zo min mogelijk contact? Volgens mij wel, maar zijn er nog meer wegen? Bespreken is onmogelijk. Sterke culturele dingen staan sterk op de voorgrond, ook sterke meningen en oordelen waardoor ik ineenkrimp. Eigenlijk niet geaccepteerd worden zoals ik ben en dat roept zo sterke en vervelende gevoelens uit de kindtijd op.

Wat heeft het kind in mij eigenlijk vooral nodig? Is dat ook: contacten minimaliseren in deze sfeer en contacten zoeken die wel helend zijn? Want eigenlijk kom ik erachter dat veel van mijn contacten in deze sfeer zijn. Ik kwam hier vooral achter toen er tijdens mijn laatste zwangerschap en bevalling hulp kwam vanuit een ander kerkverband. Deze hulp was zodanig anders in haar houding enzo dat ik mij anders ging voelen, anders ging kijken naar God, naar mijzelf en mijn kids. Toen dacht ik: volgens mij is dat wat ik nodig heb en waar uiteindelijk mijn gezin wel bij vaart. Maar ook dan is de kritiek niet van de lucht, want schoonfamilie zal ook daar weer wat van vinden. Eigenlijk kan ik niet eens ademhalen zo insnoerend ervaar ik het.

Beste mevrouw,

Wat helpt mij nu vooral om hier minder last van te hebben?, is uw vraag. Met daarachter aan: “Is dat dan toch afstand en zo min mogelijk contact? Volgens mij wel, maar zijn er nog meer wegen?”

Nou, dan val ik maar meteen met de deur in huis: andere wegen zijn er zeker! Kijkt u alleen maar naar de ervaring die u opdeed toen u hulp kreeg tijdens een zwangerschap: de benadering door deze hulp deed u en uw houding al veranderen! Het is alleen wat lastig om in alle anonimiteit van het Refoweb en tegelijk het openbare van het internet u in één epistel een antwoord te geven dat u en mij tevreden stelt. Ik zou u namelijk graag een aantal vragen willen stellen en daardoor méér van u willen weten voordat ik een persoonlijke reactie gepast vind. Zoals de vraag naar het hoe en wat van genoemde hulp die u kreeg. U schrijft het niet, dus weet ik ook niet wat op u zo’n indruk maakte. 

Maar goed, om een aanzet te geven waarmee u misschien zelf verder kunt komen: Transactionele Analyse is één manier van kijken naar iemand. Een van de vele psychologische zienswijzen. U kunt ook ánders kijken en daarbij denk ik onmiddellijk aan -wat ik maar even noem-  Transgenerationeel Denken. Dat is een heel andere richting in de psychologie die we terugvinden bij Contextuele Therapie, zoals dat is vormgegeven en uitgewerkt door de Hongaars-Amerikaanse psychiater Iván Böszörményi-Nagy. Naar mijn idee is dit een christelijke kijk op relaties, immers God werkt door geslachten heen. Hij heeft ons voorouders gegeven en daarmee een geschiedenis en een plaats in het leven. Niemand is op deze manier als mens een ‘eenling’ die ‘toevallig’ op deze aarde rondloopt. Nee, we mogen ons verbonden weten met anderen. Ook al is die verbondenheid niet optimaal, maar dát heeft met onze zondigheid te maken waardoor er gebrokenheid in de wereld is. Niets en niemand is volmaakt; dat is nog toekomstmuziek! 

Een van de belangrijkste thema’s in de contextuele gedachtegang is dus de onverbrekelijke relatie tussen de verschillende generaties. Wij zíjn kind van onze ouders, kleinkind van grootouders en onze kinderen zijn óns nageslacht. Zó heeft God ons geschapen, juist ook op die ene speciale plaats (als oudste, jongste, enigst kind, broer, zus, meisje tussen jongens, enzovoort) in het gezin waarin we geboren zijn. Bij onze eigen vader en moeder. Deze relaties zijn onverbrekelijk. Zelfs niet te breken als er geen contact is tussen ouder en kind, want je kunt geen ex-kind of ex-ouder worden. Jammer genoeg betekenen die relaties dus níét dat opvoeding vanzelf gaat en vanzelfsprekend ook ‘goed’ is. Maar dat is een ánder hoofdstuk, zal ik maar zeggen. Want de afstand tussen kinderen en ouders kan door allerlei oorzaken helaas heel erg scheef groeien. Ouders, grootouders, kinderen, ja álle mensen, zijn zondig en zeer zeker niet volmaakt. Dat is de gebrokenheid van Gods mooie Schepping, waar we allemaal op verschillende manieren mee te maken hebben en die veel verdrietige gevolgen met zich meebrengt. Dit beseffende hoeven we niet te oordelen over andere mensen.    

Van een andere orde zijn de relaties die we áángaan, bijvoorbeeld met vrienden, een echtgenoot die samen met zíjn familie komt. Dat soort van relaties kunnen in principe allemaal beëindigd worden, nietwaar. Vrienden kunnen uit je leven verdwijnen, een echtgenoot kan je ‘ex’ worden en schoonfamilie kun je best negeren.  

Maar goed, om even bij ú en úw schoonouders terug te komen: u kunt afstand bewaren, maar ín uw kinderen zult u áltijd met hen te maken hebben. Dat kan soms moeilijk zijn, maar verandering is zeer zeker mogelijk! Veranderen van houding door inzicht: níét door naar het ‘TA-kind’ in uzelf te (blijven) kijken, maar door als moeder naar grootouders te leren zien, die natúúrlijk geïnteresseerd zijn in hun kleinkinderen. Alle aandacht gaat bij een bezoek éérst uit naar de ’kleintjes’, maar ú zoekt naar erkenning en waardering (ook thema’s in het contextuele denken!) voor uzelf, voor wie u bent. Dat mag, maar besef dat het te maken heeft met úw verwachting die helaas eindigt in teleurstelling en bitterheid. En ja, dat geeft gevoelens van afwijzing. Het zou fijn zijn als na de verhalen van de kleinkinderen er ook aandacht is voor de volwassenen kinderen, maar soms lukt dat gewoon niet. Bijvoorbeeld door tijdgebrek, of afgeleid worden, of de vóóronderstelling dat ‘geen bericht goed bericht’ is.

U zegt dat ‘bespreken’ onmogelijk is, omdat er snel geoordeeld wordt wat door u als veroordeling ervaren wordt. Toch denk ik dat met elkaar praten de enige manier is om contacten te leggen dan wel te herstellen. De basis van élke relatie is toch dat we als mensen aan elkaar gegeven zijn om elkaar te leren kennen, bijstaan, samen te leven. Daarin beïnvloeden we elkaar en is het átijd zo dat er een géven en óntvangen is binnen bepaalde kaders en grenzen. Wie weet of uw schoonouders niet ná het bezoek van uw gezin denken “och heden, nu heb ik helemaal niet gevraagd...” en ze zich schuldig voelen over hun ‘vergeetachtigheid’. 

Denk er eens over na hoe u zou kunnen géven aan uw schoonouders: bijvoorbeeld door om te beginnen de kinderen naar voren te schuiven bij en daarna aan hen te vragen: “hoe gaat het met u?” Waarna u iets over uzelf vertelt in de trant van: ik vind het zo leuk om te komen vertellen dat zoon/dochterlief volgende week een openbare sport/muziekles heeft, waarvoor ik u mag uitnodigen...
 
Een ‘ik boodschap’, die iets over ú zegt en tegelijk ook over de relatie die u wilt verbeteren. Waarbij u in uw gedachten houdt, dat de réactie van opa/oma niet iets zegt over uw goede bedoelingen of over een oordeel dan wel afwijzing. Opa en/of oma maken de keuze om wel of niet in te gaan op uw voorstel, waarbij u hén respecteert om wie zij zijn (de door God gegeven ouders van uw man, de grootouders van uw beider kinderen) en u niet ‘als een kind in de hoek laat zetten’ door afwijzing c.q. veroordeling te wíllen voelen. Want óók úw reactie is een keuze! 

Waarover ik een verhandeling zou kunnen schrijven door u te vragen naar de daadwerkelijke feiten, die verwachtingen, gevoelens, emoties oproepen. Want ook dáár is te leren hoe een en ander ánders kan. Laat u niet de adem benemen, maar schrijf op wát u zo benauwt en waardoor zulke heftige gevoelens worden opgeroepen. Probeer daarna te analyseren of het reëel is, dat u zo denkt en voelt. Mogelijk geeft een ándere reactie juist wél lucht en lichtere gevoelens (dit is heel in het kort wat de zogenoemde RET-methode zegt).
  
Goed, ik stop hier. Schrijft u me nog maar eens of probeer eerst iets te lezen over hetgeen ik nu heb beschreven.

Marijke Rots

Dit artikel is beantwoord door

C. M. Chr. Rots - de Weger

• Geboortedatum:
  18-02-1947
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Aalten
• Status:
  Actief

1502 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven