Strijd van Christus’ Kerk

Op welke fronten heeft Christus’ Kerk vandaag strijd te leveren?

Velen zullen zeggen dat de kerk heeft te strijden tegen de secularisatie. Maar wat versta je daar onder? Secularisatie is verwereldlijking, wereldgelijkvormigheid, ontkerkelijking of ontgoddelijking. Al in de jaren ‘90 wees Graafland (“Gereformeerden op zoek naar God”) er echter op dat secularisatie niet iets is om te bestrijden, maar meer te vergelijken is met een ‘zonsverduistering’ (hij sprak van ‘Godsverduistering’). Het gebeurt, het is een verschijnsel dat je overkomt, een gegeven werkelijkheid. Je kunt dat natuurlijk een ‘frontlinie’ noemen waar de kerk strijd heeft te voeren, maar de vraag is dan hoe. Volgens Graafland is dat vooral een manier van omgaan met die situatie. Zoals een regenbui: je houdt die niet tegen, wel kun je een paraplu opsteken.

Daarom vroeg Graafland zich af: kan er ook een Godsoordeel in die secularisatie zijn? Dat God zich zelf terugtrekt om ons ertoe te brengen Hem weer te zoeken? Het voltrekt zich, maar ontslaat ons dat van verantwoordelijkheid? Daarom moeten we ook niet zeggen dat die werkelijkheid van de secularisatie een soort noodlot is dat ons treft. We zullen er adequaat op moeten reageren.

Hoe men secularisatie omschrijft en taxeert, dat verschilt nogal. Algemeen is men wel van oordeel dat de Verlichting van de 17e eeuw de grote motor achter secularisatie is. Toen immers kwam de ratio van de mens op de troon te zitten. Dit heeft doorgewerkt in verdere individualisering en dominantie van het menselijke subject. Vaak ging dit gepaard met een andere visie op de Bijbel en Schriftgezag (in de vorige eeuw bijvoorbeeld in de vorm van z.g. Schriftkritiek, leidend tot liberale theologie en een vrijblijvender verkondiging en leefwijze).

Vandaag zien we een verdere individualisering, waardoor het individu leidend is geworden. Dat wil zeggen: de eigen beleving van het geloof kreeg voorrang boven een gezamenlijk beleden en geleerd geloof. Gevoel kreeg voorrang boven kennis of zekerheid. Dit leidde soms tot een oppervlakkiger geestelijk leven of zelfs een consumptieve houding.

Toch zou het een te simpele of beperkte reactie zijn als we deze ontwikkelingen alleen maar zouden willen benaderen in het kader van ‘strijd’ of ‘bestrijding’. Secularisatie en individualisering zijn een gegeven. Individualisering is zelfs onomkeerbaar: er zal geen tijd meer komen dat we terug kunnen naar een collectief opgelegde of aanvaarde waarheid. Het is veel beter om die ‘strijd’ te vertalen in een manier van omgaan met deze ontwikkelingen.

Dat zou voor mij betekenen dat we de individualisering erkennen en ‘gebruiken’. Door samen te zoeken naar hoe we persoonlijk geloof kunnen delen. Door met elkaar te zoeken naar verdieping van de geloofsband met God. Door aan te sluiten bij de behoefte aan stilte en overdenking, gebed en echte ontmoeting van God en elkaar. Daar ligt een uitdaging of roeping voor de kerk vandaag. Bouwen aan betekenisvolle relaties in een veilige sfeer, waarin ieder zijn/haar zoektocht kan delen en ruimte voelt voor vragen en twijfels. Dat ‘helpt’ beter dan confronteren en massief tegen in prediken.

Ik moet hierbij ook denken aan een boekje van J. Kamphuis: “Godsvrucht een kracht” (over geloven dicht bij Christus in een eeuw van secularisatie). Godsvrucht komen we tegen in I Timotheus 4:7: “Oefen u in de godsvrucht” (zie HSV). Het woord dat daar staat betekent Godvrezendheid, zoals de Schrift daarover spreekt in Spreuken 9 vers 10: “Het beginsel van wijsheid is de vreze des HEEREN.” Godvrezendheid is niet leven in angst, want God heeft zijn ware aard volledig laten zien in Jezus Christus (Johannes 1:18). Zijn genade, vergeving en Geest geeft Hij aan allen die Hem daar met eerbied en ontzag om bidden en aan hen die zich waarlijk voor Hem verootmoedigen.

En juist die vreze, leven in heilig ontzag voor de God die vergeeft, is het ‘antwoord’ op dat geseculariseerde levensgevoel. Want van daaruit groeien geloof en gehoorzaamheid, geloof, hoop en liefde. Als de kerk strijd heeft te voeren, dan is het de strijd om het hart. Om echte toewijding aan onze Heere, door de inwoning van zijn heilige Geest. Dan is ‘Godsvrucht een kracht’, tegen geloofsafval en Godsvervreemding.

Over de strijd van de kerk is ongetwijfeld meer te zeggen. En wellicht had de vraagsteller een ander antwoord verwacht. Er wordt echter zoveel strijd geleverd tegen vermeende vijanden. Terwijl de echte vijand die is van ons eigen boze hart, dat door de Geest van Christus veranderd en vernieuwd moet worden. Laten we daar om bidden: nieuwheid van leven voor Gods aangezicht. Dan zullen wij bestand zijn tegen de aanvallen van de Boze en in Christus overwinnen.

Ds. K. van den Geest

Dit artikel is beantwoord door

Ds. K. van den Geest

• Geboortedatum:
  12-10-1957
• Kerkelijke gezindte:
  Nederlandse Gereformeerde Kerken
• Woon/standplaats:
  Deventer
• Status:
  Actief

123 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven