Vraag
Hoe kan je weten of een preek door de Heilige Geest is ingegeven? We wisten niet beter of dit gebeurde altijd en we geloofden altijd alles wat van de kansel kwam.
Antwoord
Je vraag is even kort als complex, zeker vanwege de opmerking die je daarna maakt. Daarmee suggereer je, als ik het goed begrijp, dat je het geloof in de prediking zo’n beetje bent kwijtgeraakt of in elk geval de naïviteit als het gaat om het geestelijk gezag van de prediking te boven bent.
Laten we beginnen te zeggen dat niet alles wat zich als prediking aandient volledig overeenstemt met “wat de Geest tot de gemeente zegt.” Daarvoor zijn de inhoudelijke verschillen te groot en worden er te veel tegengestelde meningen en opvatting vanaf kansels verkondigd.
Dan je vraag: Hoe kun je nu weten of een preek door de Heilige Geest is ingegeven? Ik noem een aantal zaken die m.b.t. dit onderwerp van belang zijn:
1: Elke preek hoort te zijn voorafgegaan door gebed, zowel het persoonlijk gebed van de prediker als van de hoorder. In het collectieve gebed voor de preek mag het gebed om de (door)werking van Gods Geest niet ontbreken.
2: Criterium voor het echt ‘geestelijk’ zijn van een preek is niet afhankelijk van mensen (prediker en hoorder) maar van God. Het is immers Gods Geest. Hij schenkt Zijn Geest. En God gebruikt daarbij mensen. Dat moeten we niet omdraaien. Niet mensen (noch prediker, noch hoorder) gebruiken de Geest om hun boodschap door te geven. NEE, God gebruikt door Zijn Geest mensen om ZIJN boodschap door te geven. Alzo spreekt God!
3: Een preek is pas ingegeven door de Geest als deze in overeenstemming is met het Woord. Als er zaken worden verkondigd die indruisen tegen Gods Woord kan de Geest daar onmogelijk in werken.
4: Probleem is niet zo zeer het Woord maar de uitleg van het Woord, of de accenten die door de prediker worden gelegd. Dat kan vragen oproepen. Met name de vraag of naast het sola-scriptura wel het tota-scriptura aan de orde komt (niet alleen de Schrift maar ook heel de Schrift). De vraag is dus of de prediking wel overeenstemt met de hele (!) bijbelse boodschap, ook al kan in een preek niet de hele Bijbel in al zijn facetten aan de orde komen. Hierbij mag je als kerkganger best kritisch zijn. Neem je Bijbel erbij. Lees mee en preek mee. Zit niet als consument in de kerk maar als belanghebbende. Het gaat tenslotte wel ergens over. Het gaat over jou!
5: Van Gods Geest is bekend dat deze werkt in veelkleurigheid. Die vrijheid neemt God. Hij gaat Zijn ongekende gang. Soms, of zelfs vaak zeer verrassend en onverwacht. Iets ouderwets gezegd: God kan door Zijn Geest met een kromme stok een rechte slag doen.
6: Terecht spreek je in je vraag over ‘ingeven’ Dat is de bijbelse aanduiding voor het werk van Gods Geest. Ingeven of inspireren. Zo werkt God in de prediking. Hij gebruikt mensen met al hun eigenschappen, hebbelijkheden en onhebbelijkheden, gaven en talenten, ervaringen en afwijkingen om ZIJN Woord te verkondigen. Daarbij werkt God door mensen heen. Hij stuurt geen engel de kansel op, er klinkt geen stem uit de hemel. God werk door mensen. Dat deed Hij bij de profeten, psalmisten en bijbelschrijvers, en toen de Geest werd uitgestort door middel van de apostelen (te beginnen bij Petrus). Zo doet God dat nu nog.
7: Daarbij komt dat God zelf in Zijn Woord de prediking aanwijst als HET middel om tot geloof te komen (Rom. 10). God zelf kent er dus grote waarde aan toe. Het is daarom altijd zaak om voorzichtig te zijn met je oordeel over een preek. Als je meent dat dat niet van God is, of door Gods Geest verkondigd is, dan is het altijd zaak in gesprek te gaan met de prediker, of nog beter met de kerkenraad die uiteindelijk samen met de predikant verantwoordelijk is voor de inhoud van de verkondiging.
8: Ook in de Bijbel was sprake van dwaalleer, dat is heden ten dage niet anders. Zaak is dat we elkaar als christenen, kerkgangers, hoorders en predikers in liefde blijven aanspreken op het Woord van God. Dat is het instrument van Gods Geest. Ook als we op een goede manier over verschillen in bijbeluitleg met elkaar in gesprek zijn kan er verrassend veel zegen vallen.
Ik hoop dat ik je wat handvatten heb aangereikt om verder over de inhoud van je vraag door te denken.
Ds. J. J. van Holten
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.J. van Holten
- Geboortedatum:22-12-1956
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:IJsselstein
- Status:Inactief
