Balans vertrouwen en verantwoordelijkheid

Ik vind het moeilijk om de balans te vinden in vertrouwen op God en eigen verantwoordelijkheid. Hoe kan ik dit doen? In werk dat God van mij vraagt maar mij niet verantwoord lijkt (ik kan het niet) bijvoorbeeld? Niet doen of toch doen in Zijn kracht? En als ik een antwoord krijg, hoe weet ik dan of dat echt het antwoord van God is en niet iets dat mijn eigen hart bedacht heeft of de duivel mij wijsmaakt?

Beste vraagsteller, dank je wel voor je vraag, die voor velen herkenbaar zal zijn: hoe verhoudt zich het leven door het geloof in restloze overgave aan de Heere tot het hebben en nemen van eigen verantwoordelijkheid? Eerst maar even een algemene opmerking daarover.

Vertrouwen op God sluit onze eigen verantwoordelijkheid niet uit, maar in. Iemand als Nehemia wist zich geroepen om (de muur van) Jeruzalem te herbouwen; daarbij wist hij zich volkomen afhankelijk van de HEERE en zou hij Psalm 127:2 hebben nagebeden – “zo de HEERE de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.” Dat weerhield hem er echter niet van zijn verantwoordelijkheid te nemen om wachters aan te stellen.

In jouw vraag klinkt een spanning door tussen datgene wat God van je vraagt (roeping) en je eigen verantwoordelijkheid om daarin mee te gaan. Mag ik je een tegenvraag stellen: Zal God je roepen tot een taak die niet verantwoord voor je is? Kun je een voorbeeld uit de Bijbel noemen van iemand die geroepen werd en niet de belofte kreeg: “Hij Die u roept, is getrouw, Die het ook doen zal?” (1 Tess. 5).

Denk ook eens aan 1 Kor. 10: “Ulieden heeft geen verzoeking bevangen dan menselijke; doch God is getrouw, Welke u niet zal laten verzocht worden boven hetgeen gij vermoogt, maar Hij zal met de verzoeking ook de uitkomst geven, opdat gij ze kunt verdragen.”

Als jij spreekt van een werk van God dat jou niet verantwoord lijkt, kan dat twee dingen betekenen: of je oordeel “onverantwoord” is terecht, maar dan kan het geen werk van God zijn - of je oordeel is niet terecht en zul je het eens moeten gaan worden met de weg die de HEERE met je gaat.

Hoe weet je dat God heeft gesproken en de duivel je niet heeft ingefluisterd, of dat je eigen vlees je parten speelt? Onderzoek je hart. Hoe is het met je gebedsleven gesteld? Leef je dicht bij de Heere en verlang je er dagelijks naar Zijn stem te verstaan (Bijbellezen)? De Heere Jezus zegt: “Zonder Mij kunt gij niets doen”; alleen als wij als rank verbonden zijn aan de Wijnstok, dragen wij vrucht. Onze eerste verantwoordelijkheid is dichtbij de genade van God in Christus Jezus te blijven. Een leven dichtbij Hem kent slechts één verlangen: Zijn wil te doen. 

In “verantwoordelijkheid” zit het woord “antwoord”: de verantwoordelijkheid van Gods kind is een antwoorden in gehoorzaamheid door een leven in dankbaarheid. Ook voor ons dagelijks werk mogen we biddend zingen: Gun door ‘t geloof in Christus krachten, om dat te doen uit dankbaarheid.

Hopelijk heb je iets aan dit antwoord. Ben je in twijfel of de duivel je iets wijsmaakt? Onderzoek je hart op gebed en gebod. Een trouw en innig gebedsleven zal hij je niet willen ‘wijsmaken’, evenmin een hartelijk verlangen om Gods wil te doen. Laat het je eerste verantwoordelijkheid zijn dát te zoeken bij Hem, Die beide het willen en het werken in ons werkt naar zijn welbehagen (Fil.2:13 - en lees ook eens vers 14 en 15).

De Heere schenke je Zijn wijsheid en vrede.

Ds. D. M. Elsman