Ambtskleding op de kansel

Aan een dominee van de Ger.Gem. Het valt mij op dat er onder predikanten verschillende soorten 'ambtskleding' wordt gedragen op de preekstoel. De ene predikant draagt een 'preekjas', de ander niet. Sommigen dragen een witte stropdas, anderen een zwarte, of een witte strik. Sommige predikanten dragen een jacquet. Ook dragen sommige (voor zover ik weet niet alle) predikanten een hoed wanneer zij buiten zijn. Is hier een bepaalde 'regel' voor? Zijn er bepaalde redenen voor het dragen van het één of het ander? In andere kerkverbanden wordt bijvoorbeeld een toga gedragen. Dat is binnen de Ger. Gem. niet gebruikelijk (ik denk dat dit te maken heeft met het feit dat de theologische school geen universitaire opleiding is?). Vanwaar het verschil in kleding onder predikanten?

Wat ambtskleding betreft, klop je wat het Nieuwe Testament betreft, tevergeefs aan bij de Bijbel.  Het Oude Testament kende nauwkeurig omschreven kleding voor priesters en levieten, maar het Nieuwe Testament kent dit niet. Het Nieuwe Testament stelt het geestelijke van de religie meer op de voorgrond. Lees in dit verband Jeremia 31:31. Schaduw is werkelijkheid geworden.

De christelijke  kerk heeft stap bij stap en vooral onder de invloed van bisschoppen, bepaalde gewaden voor bepaalde liturgische gebeurtenissen ingevoerd. Ambtsgewaden is echt iets geworden van de Rooms-Katholieke Kerk. De reformatoren en vooral Zwingli hebben zich er sterk tegen verzet. Calvijn achtte een deftig gewaad voor de predikant voldoende. De reformatoren achtten dat het onderscheid tussen leken en geestelijken onder het NT is weggevallen. Opmerkelijk is dat in tijdens Afscheiding er heel wat is getwist  over het ambtsgewaad. Eén van de redenen waarom ds. Boone niet is meegegaan met de vereniging van 1907 was dat hij wilde dat alle predikanten de bef, mantel en kuitbroek zouden dragen. Onder invloed van de Franse mode begonnen veel afgescheiden predikanten de ‘lange jas’ te dragen.

Nu dragende meesten een jacquet, witte stropdas enz.  Het zijn dus menselijke inzettingen. In de PKN draagt men de toga. Dit is in de 19e eeuw aangeraden om tijdens de ambtsuitoefening zich te onderscheiden als ambtsdrager en omdat het een kleed van geleerdheid was. Om die laatste reden wilde ds. Kersten de toga niet voor de predikanten van de Ger. Gem. Zij hebben geen universitaire opleiding gehad.

De Heere Jezus droeg waarschijnlijk geen apart gewaad. Judas moest Jezus aanwijzen en kussen, anders zouden de soldaten niet weten wie Hij was. Blijft het advies van Calvijn over om je als ambtsdrager netjes en niet opvallend te kleden. Om de broeder niet te ergeren kun je dan denken aan zwarte of donkere kleding. Maar bijbels gezien is er geen regel voor. We moeten een dominee niet beoordelen naar zijn hoed of kleding. De ootmoed noemt de apostel het beste gewaad (1 Petr. 5:5).

Ds. C. Harinck