Liefhebben en assertief zijn

Aan ds. A. T. Vergunst. Ik heb pas van u een preek geluisterd over het thema “Liefde” die u in Rotterdam  Zuidwijk hebt gehouden. Ik vond dat er veel onderwijs in zat. Een beetje aan het eind heeft u het over “vriendelijk zijn”. U noemde hier dat je mensen moet liefhebben (dus liefde betonen, werkwoord) aan hen die niet liefelijk zijn, geven aan hen die ondankbaar zijn. Dienen zonder iets terug te verwachten, helpen terwijl je weet dat de ander er gewoon misbruik van maakt. Ook noemde u dat dit alleen mogelijk is als we aan de voeten van de Heere Jezus liggen en Hem volgen. Het is nodig dat we in de Wijnstok zijn en blijven, want zonder Hem kunnen we niets doen. Ik vroeg me af hoe ik dit moet zien in verband met de huidige trend dat je assertief moet zijn en niet over je heen moet laten lopen. Is dat sowieso wel bijbels te verantwoorden, dat assertief zijn? Ik heb zelf vaak wat moeite met voor mezelf opkomen en assertief zijn omdat ik dat al gauw egoïstisch vind en ook het idee heb dat ik dan sowieso niet het beeld van de Heere Jezus vertoon. Maar er wordt vaak tegen me gezegd dat ik meer moet laten weten wat IK wil (bah, het voelt zo egoïstisch) omdat andere mensen weten of merken dat ze ‘gebruik’ van mij kunnen maken. Het komt bijvoorbeeld best weleens voor dat ik dingen voor de jeugdvereniging o.i.d. doe die niet mijn taak zijn en als taak aan iemand anders gegeven was, maar die mensen kunnen dan plotseling die taak niet uitvoeren en bellen mij. Ik doe het dan meestal wel voor hen. Hoe moet ik zulke situaties zien in het licht van de preek die u hield? Is het dan mijn taak om het wel te doen (dienen zonder iets terug te verwachten en helpen terwijl je weet dat de ander er gewoon misbruik van maakt), of mag ik dan best weleens zeggen: “Nee, dat had je beter moeten regelen, ik ga dat niet voor je doen?” Ik vind dit heel moeilijk, want ik wil tot eer van de Heere leven en Hem alleen dienen. Alvast bedankt voor uw antwoord!

Beste vraagsteller,

Mijn excuses voor de wat trage reactie.  Nadat ik je vraag kreeg, wilde ik eerst wat lezen over assertief zijn. Maar door allerlei neventaken ben ik er nog niet aan toegekomen. Dus hier is mijn eerste reactie en gedachten over deze vraag.  

Het is duidelijk dat ‘nee’ zeggen ook genade vraagt.  Mensen die altijd ‘ja’ zeggen kunnen dat ook uit verkeerde motieven doen.  “Ik wil gewoon alles doen wat er van mij gevraagd wordt omdat ik niet wil dat iemand negatief over mij oordeelt...”  is natuurlijk geen oprechte liefde tot mijn naaste.  Het is daarom belangrijk om je motieven te blijven doordenken.

In het beoordelen van wanneer ‘ja of nee’ te zeggen, moeten we ook onderscheiding maken tussen echte nood en gemakzucht van iemand anders. Als anderen rondom ons zeggen “hij/zij zal het wel doen” terwijl ze zelf er gewoon geen zin in hebben en toch wel weten dat hij/zij het zal oppakken, is het duidelijk dat er misbruik gemaakt wordt van iemands goedheid of zwakheid. Het lijkt een beetje jouw geval. In dat opzicht is ‘nee’ zeggen niet egoïstisch. Als ik het goed heb begrepen, wordt die houding ‘assertief’ genoemd. Het lijkt me gewoon gezond om een duidelijke lijn te trekken en anderen ook hun taak te laten doen. Je ziet het in het ‘kerkelijke leven’ ook heel vaak dat de taken alleen door een aantal personen gedaan worden. Dat aantal ‘staat altijd klaar, geeft zich altijd op als vrijwilligers, kan geen ‘nee’ zeggen en met die houding geven ze anderen te gelegenheid om niets te doen.  De vraag is of die ‘vrijwilligers’ werkelijk dit doen uit naastenliefde of dat ze het doen uit plicht of dat ze eenvoudig geen ‘nee’ kunnen zeggen.

Ik heb deze vraag in de laatste weken meegenomen in het lezen van Markus. Hoe ging de Heere Jezus Zelf om met al de verzoeken voor hulp of andere vragen? Het viel mij weer op dat Hij nooit echte vragen van nood afwees. Zelfs als de personen die tot Hem kwamen geen echte liefde of geloof in Hem hadden. Die genas Hij ook, stond hen te woord en deed hen goed.  Ik zie dan geen ‘assertief’ afwijzen. Daar moeten we van leren. Hij is ons daarin tot voorbeeld en ik denk dat ik dat ook zo gesteld hebt in mijn preek.

Maar aan de andere kant ‘weigerde’ Hij ook bepaalde verzoeken. Dat waren geen verzoeken om hulp. Het waren soms ‘verzoekingen’ om tekenen te doen en Zichzelf te bewijzen als de ware Messias.  Op zo’n moment trad te Heere Jezus bewust terug. Het waren in elk geval geen ‘noodzaken’ die Hij afwees.  

In conclusie ben ik daarom wat huiverig om ‘assertief’ te zijn als er werkelijk een hulpvraag komt.  Moeten we dan juist niet meer in de voetstappen van de Heere Jezus lopen? Dat zal een spanningsveld blijven waarin telkens weer ‘case by case’ moet worden geëvalueerd.

Tot zover mijn gedachten over dit onderwerp. Uiterst belangrijk en waardevol om hier nog verder over te denken. Ik ga althans proberen dat boekje over “Moet ik altijd helpen?” door te nemen.

Hartelijke groeten,
Pastor A. T. Vergunst,
Waupun, USA

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A.T. Vergunst

• Geboortedatum:
  22-09-1961
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Carterton (Nieuw-Zeeland)
• Status:
  Actief

165 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven