Psalmberijming van 1773 en 1968

Ds. C.J. Meeuse / 23 reacties

05-11-2013, 08:24

Vraag

Mijn vraag heeft betrekking op de psalmberijming van 1968 die staat in het LvdK. Vanuit huis en kerk uit zijn wij gewend deze psalmberijming te zingen naast de berijming van 1773. Nu heeft mijn vraag betrekking op de vertaling. In bevindelijk-gereformeerde kring lijkt het wel of de berijming van 1773 heilig is verklaard en dat het de vertaling zou zijn die het meest dicht bij de grondtekst staat. Ik ben het eens met de stelling dat je het best zo dicht mogelijk bij de grondtekst van de Bijbel zou moeten blijven. Maar juist de vertaling van 1773 vertoont m.i. meer gebreken als het gaat om Bijbelgetrouwheid dan de berijming van 1968. Met name ook omdat de berijming van 1773 in de tijd van de verlichting is ontstaan. Neem bijv. Psalm 136 SV: 1. Looft den HEERE, want Hij is goed; want Zijn goedertierenheid is in der eeuwigheid; Berijming 1773: “Looft den HEER, want Hij is goed; Looft Hem met een blij gemoed; Want Zijn gunst, alom verspreid, Zal bestaan in eeuwigheid.” Berijming 1968: “Looft den Heer, want Hij is goed, trouw in alles wat Hij doet. Want zijn goedertierenheid zal bestaan in eeuwigheid.” Naar mijn mening staat de berijming van 1968 dichter bij de grondtekst dan de berijming van 1773. Nu is het niet mijn bedoeling om de berijming van 1773 af te kraken, maar ik vraag mij dan af: mensen uit de gereformeerde gezindte wijzen massaal de NBV (en in mindere mate ook de HSV) af omdat het te ver weg van de grondtekst zou staan. Maar ondertussen omarmen ze wel de berijming van 1773, terwijl bepaalde psalmen van deze berijming minder dicht bij de grondtekst staan dan andere berijmingen. Bij ons in de gemeente worden beide berijmingen gebruikt en wordt bij elke psalm gekeken welke het dichtst bij de grondtekst staat. Waarom is dit niet mogelijk in bijv. de (Oud) Ger. Gem. (in Ned.)? Is traditie in dit geval dan wel belangrijker dan vast houden aan de grondtekst?


Antwoord

Mijn mening over 1773 staat in de verantwoording van mijn Psalmberijming, die ook op internet te vinden is bij Ripepublishing. Van 1968 heb ik geen studie gemaakt. Verder ontbreekt me nu helaas de tijd om daar verder in te duiken. Verwijs de vraagsteller graag naar mijn Psalmberijming.

http://www.psalmboek.nl/cj-meeuse-verantwoording.php

http://www.psalmboek.nl/recensie-berijming-meeuse.php

Met vriendelijke groet,
Ds. C. J. Meeuse

Lees meer artikelen over:

Psalmen
Dit artikel is beantwoord door

Ds. C.J. Meeuse

  • Geboortedatum:
    05-10-1945
  • Kerkelijke gezindte:
    Gereformeerde Gemeenten
  • Woon/standplaats:
    Apeldoorn
  • Status:
    Inactief
12 artikelen
Ds. C.J. Meeuse

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
23 reacties
sydneylover
05-11-2013 / 09:36
Ik heb altijd een beetje moeite met dit soort discussies... een gigantische schibboleth over psalmberijmingen en welke wel en niet goed zijn.

Maar hoe doen ze dat in Duitsland dan? Of Engeland? Of Malawi, om zo maar een paar landen te noemen.. Het komt op mij zo ongelooflijk navelstaarderig over eerlijk gezegd.

En richting vraagsteller: dit is een van die dingen die misschien wat in de periferie liggen als het over het beleven en uitdragen van het geloof gaat, maar helaas is mijn ervaring dat traditionele standpunten zó zijn vastgeroest dat een echte discussie niet mogelijk is.

Ik heb best waardering voor de posing van ds. Meeuse om dit een keer aan te zwengelen, maar het is alweer 2 jaar geleden en sinds die tijd is het weer oorverdovend stil.
dkw
05-11-2013 / 10:03
Ik heb eens nagenoeg dezelfde vraag gesteld.
http://www.refoweb.nl/vragenrubriek/17885/psalmberijming-van-1773/
John61
05-11-2013 / 10:11
Ik laat me graag leiden door De Bijbel. Bijbels is psalm 33 : 3: " Zing voor hem een nieuw lied, speel en zing met overgave". De berijmde psalmen van 1773 zijn niet nieuw, maar al bijna 250 jaar oud. Als iemand van je houdt, is het toch het mooist als die persoon dat op zijn of haar eigen manier uit en niet op een standaard manier die iemand anders 250 jaar geleden heeft bedacht? Ik kan me voorstellen dat dit voor de Heere God ook zo is.

Ik heb niets tegen welke berijmde psalmen dan ook. Een bepaalde berijming zien als het enige dat gezongen MAG worden gaat veel te ver en is bovendien niet bijbels.
Ruben92
05-11-2013 / 10:50
@John61 helemaal mee eens! En heb daarnaast ook helemaal niks tegen de psalmberijming maar vind het wel jammer als dat het enige is wat gezongen mag worden.
Gjkh51
05-11-2013 / 11:28
Ben zelf de vragensteller,

Had de vraag van dkw nog niet gezien tussen de vragen aangezien ik zocht op: liedboek etc.
Dkw stelde inderdaad precies dezelfde vraag als ik nu gesteld heb. Ik vind zowel het antwoord wat dkw gekregen heeft als het antwoord dat ik gekregen heb wel erg magertjes.

Ben gewoon benieuwd waarom de berijming van 1968 zo snel word afgewezen terwijl die in vele psalmen beter vertaald is dan de berijming van 1773. Vooral omdat dezelfde argumenten door dezelfde groep mensen gebruikt word met betrekking tot de Bijbelvertalingen.

Blijkbaar is dit onderwerp nog erg controversieel in de gereformeerde gemeenschap, en durven ze hierover nog niet echt een uitspraak te doen. Soms lijkt het wel of de traditie voor sommigen belangrijker is dan de vertalingen. Erg jammer.
Gjkh51
05-11-2013 / 11:30
Bovendien lijkt een hele studie naar de berijming van 1968 een beetje overbodig. Iedereen kan toch de statenvertaling en de berijmingen naast elkaar leggen om te concluderen dat de één dichter bij de statenvertaling staat dan de ander?
dkw
05-11-2013 / 13:09
@Gjkh51, ik houd het maar op onzuivere motieven.
Traditie is belangrijker als de vertaling.
Gevoelsargumenten zoals: "er zijn zovelen van Gods kinderen gestorven met 1773 op de lippen" zijn gewoon niet bruikbaar, maar worden wel volop gebruikt.

1773 mocht er geen Heere in de berijming staan, op een enkele uitzondering na staat er ook altijd Heer, dat was gewoon zo opgedragen.
De GBS heeft daar leuke apostrofjes bijgeplaatst, maar dat is gewoon onzin, het moets Heer zijn destijds, moet je nu mee aankomen, dan wordt je gelijk als vrijzinnig en oneerbiedig weggezet in sommige gereformeerde gemeenschappen maar wel gewoon Heer zingen, vreemd hoor...

De angst om te veranderen is erger en groter en belangrijker dan een goede vertaling, en dat geld niet alleen voor 1773....
Positivo
06-11-2013 / 21:12
Als 'niet refo' lees ik regelmatig jullie discussies en vraag me oprecht af van welke planeet sommige vragenstellers/reageerders komen. Hoe kunnen christenen anno 2013 nu bakkeleien of je liederen moet zingen uit 1773 of 1968? Ik zou zeggen: zing die liederen die God groot maken. Of ze nu in de vorige eeuw, vorig jaar of gisteren zijn geschreven! Er is toch geen buitenstaander (die je als christen ook graag zou willen bereiken met 't evangelie) die je aanspreekt met taal van 240 jr. geleden. Ik zou zeggen: kijk eens wat Hillsong voor hedendaagse liederen heeft uitgebracht en zing deze met elkaar! Iedereen in de kerk zal deze tekst begrijpen en met volle overtuiging kunnen meezingen. (En misschien wel meeklappen!)
Zijn jullie vergeten hoe er in de Psalmen wordt gesproken over het gebruik van instrumenten, het God loven met alles wat in je is, het dansen, het klappen?
vlokje
06-11-2013 / 22:49
Positivo: je oprechte vraag van welke planeet sommige refo's komen is nu simpel te beantwoorden. Van de onbekende planeet. Er zijn nog miljarden onbekende planeten weten we inmiddels, dus gelukkig weten we nu dat het er maar net aan ligt van welke planeet je komt, welke berijming je wilt zingen. Volgens mij is het anno 2013 juist erger dan welk anno jaar ooit. Anno jaar 10 was er nog niet zoveel keus, dus misschien komt het door de veelheid aan mogelijkheden dat bakkeleien zo normaal is?
Ik zou zeggen: Zing alleen met je hart. Blij blij, mijn hartje is zo blij. Nee beste kind, dat is geen erkende berijming, stil jij...
Ruben92
07-11-2013 / 10:24
@Positivo , het feit dat er geen andere liederen dan psalmen worden gezongen heeft ook vooral te maken met het feit dat ze rechtstreeks uit de Bijbel komen en daardoor ook "veiliger" zijn om te zingen dan geestelijke liederen die deze tijd worden geschreven waarvan niet alle teksten uit de Bijbel komen, daarom wordt er kritisch gekeken naar dit soort liederen. Aan de ene kant terecht , maar ik deel je mening dat mensen vol vreugde liederen voor God zouden zingen die Hem groot maken! Dat is (zoals je zelf al aangaf immers ook Bijbels)
dkw
07-11-2013 / 10:59
@Positivo, zo werkt het natuurlijk niet.
Stel dat je dingen aan het zingen bent die lijnrecht tegen de bijbel ingaan, dat kan toch niet?

Daarom is onderzoek van de teksten en gedichten en liederen echt wel belangrijk.

Maar dat het vaak onnodige discussie is, ben ik met je eens, het lijkt Nederlands te zijn.
Check de discussie van het koningslied bv...
John61
07-11-2013 / 16:08
@Ruben92 en dkw: in de psalmen van David staan ook dingen die ik niet graag zing, met name als het om verpletteren van vijanden e.d. gaat. Of ze altijd in overeenstemming met de Bijbelse boodschap zijn weet ik niet. Dat ze geinspireerd zin door David's relatie met God staat buiten kijf, maar het blijven liederen geschreven door een mens, vanuit menselijke emoties en verwachtingen. Dat geldt ook voor nieuwe liederen.
Ruben92
07-11-2013 / 16:37
@John61, Nee dat is natuurlijk niet altijd leuk om te zingen (het verpletteren van vijanden etc) maar ze staan toch in Gods Woord, en Gods Woord werkt krachtig en werkt ook door de mensen, dus wat dat betreft is het over het algemeen niet verkeerd om psalmen te zingen aangezien het rechtstreeks uit de Bijbel komt. Maar nu is het natuurlijk wel zo (zoals je eerder al aangaf) dat niet elke psalm "Looft den HEERE mijn ziel" is en wat dat betreft snap ik wel als je twijfelt of de aanbidding tot God wel helemaal tot Zijn recht komt wanneer wij zingen over vijanden die we moeten verpletteren. Maar zoals @dkw al aangaf ; onderzoek de teksten! Dat is belangrijk!, en @Positivo ik vind het ook leuk om naar Hillsong te luisteren die teksten zijn ook gewoon Bijbels en vaak ook nog eens rechtstreeks uit de Bijbel dus wat dat betreft ben ik een voorstander om verder te kijken dan de psalmberijming!
Positivo
07-11-2013 / 18:39
Ik heb nog 'n vraag aan alle reageerders: waarom wordt er vaak zo traag en somber gezongen in veel reformatorische kerken? En bijvoorbeeld zo enthousiast gejuicht bij sportwedstrijden? Waarom niet meer blijheid, spontaniteit bij 't loven van onze God? Als 't uitgangspunt is 'alles volgens de bijbel', waarom dan niet juichen, zingen, dansen, met muziekinstrumenten (behalve alleen 'n orgel)? Ben erg benieuwd!
Positivo
07-11-2013 / 18:44
En nog in aanvulling: zoals o.a. David deed. Wellicht kan ook 'n dominee of oudste/ouderling reageren? Ben erg benieuwd!
Ruben92
07-11-2013 / 18:47
@Positivo http://www.refoweb.nl/vragenrubriek/8015
Positivo
07-11-2013 / 18:48
En nog in aanvulling: zoals o.a. David deed. Wellicht kan ook 'n dominee of oudste/ouderling reageren? Ben erg benieuwd!
Positivo
07-11-2013 / 19:11
@Ruben92: maar dat zijn toch geen echte antwoorden op mijn simpele vraag! Het argument 'een muziekinstrument leidt af van de boodschap' is de grootste onzin! Waarom heeft de Mattheus Passion al eeuwenlang zoveel impact? Alleen de tekst? Welnee, de muziek versterkt het! Leg mij nu eens -zonder te grijpen naar traditie- waarom er in de Bijbel wordt gesproken over talloze instrumenten (o.a. harp, cimbaal, fluit) en de refo's een orgel al bijna 'too much' vinden?
Ruben92
07-11-2013 / 19:55
@Positivo: Dat is het antwoord wat eerder (door refoweb) is gegeven. Of ik het er mee eens ben of mij er in kan vinden is het tweede. Het komt inderdaad ook allemaal neer op traditie, meer kan ik er ook niet over zeggen. Zoals ik net al aangaf ; ik sta wel positief tegenover andere instrumenten dan alleen een orgel.
dkw
08-11-2013 / 08:46
@Positivo, het heeft verschillende oorzaken.

Allereerst een traditie, dat is absoluut! Ga je naar Schotland, is een orgel weer uit den boze en begrijpen zij niet dat wij dat in Nederland gewoon vinden.

Daarnaast is het ook een praktisch probleem, een grote kerk is nu eenmaal niet te begeleiden met een gitaar of een piano.

De psalmen waren in eerste instantie ritmisch bedoeld, echter met de vrij kromme manier van dichten van Petrus Datheen hadden de kerken een psalmberijming die ritmisch niet te zingen was, wat automatisch leidt tot wat trager niet ritmisch zingen, en dan heb je weinig aan andere instrumenten, behalve een trompet misschien als er iemand trompet zou kunnen spelen.

Met de berijming van 1773 is het ritmisch zingen deels teruggekomen, maar lang niet overal. Ook in de kerken moet de capaciteit zijn om dit ritmisch te begeleiden door een voorzanger of instrument, en destijds waren er echt geen mensen die een instrument konden bespelen, zeer weinig in ieder geval die ook nog eens naar de kerk gingen, daar was geen tijd en geld voor, hooguit op een oud harmonium van opa, dus maar weer op een orgeltje in de kerk. Ritmisch zingen was er niet bij, die capaciteit had men niet, dus ook maar met 1773 traag niet ritmisch zingen.

De laatste tijden is er een goed ritmisch zingbare berijming gekomen, namelijk 1968. Echter de angst om te veranderen is helaas ook zo groot dat dit vaak niet wordt ingevoerd.
1773 en niet ritmisch zingen wordt dan als norm gehouden, want het is altijd al zo geweest.
Los van de capaciteit van de organisten en muzikanten om ritmisch te laten zingen, want dat schort er ook nog wel eens aan. Er is niet voor niets een ernstig tekort aan organisten die dit kunnen, een beetje niet ritmisch aanrommelen kunnen er een hoop, maar gedegen ritmisch begeleiden volgens de muzikale kerktoonsoorten kunnen er maar weinig.

En een trommel/drum in de kerk kan leuk klinken, maar zoals ik al zei, grote kerken hebben er niets aan, daarnaast moet het niveau van een muzikant hoog zijn, anders is het gewoon een rommeltje.

Zelf ben ik een organist en heb geen moeite met andere instrumenten, mits het op hoogwaardig niveau gedaan wordt, en het in combinatie met een orgel kan, want een orgel vind ik een geweldig mooi historisch instrument die erg geschikt is om de zang te begeleiden.

Overigens, veel mensen uit de zogenaamde trage orgelkerken zullen er echt geen moeite mee hebben om thuis met piano, gitaar of weet ik wat liederen en psalmen te zingen.
In de kerkdiensten is het vaak onpraktisch, danwel door de grootte, dan wel door de capaciteit van de muzikanten als deze er uberhaupt zijn.

Terug in de tijd

Vaak hoor je vallen dat je iets niet zomaar mag 'toeëigenen'. Ik zit hier best wel mee, want anderzijds mag je toch ook niet altijd blijven denken dat het voor een ander is? Ik vind dit best wel moeil...
3 reacties
05-11-2010
Waarom vindt een man het fijner om te geven en iets voor een vrouw te doen, en een vrouw om te ontvangen?
Geen reacties
05-11-2007
Ik vind iemand heel leuk en ik weet nog niet hoe hij over mij denkt. Hij kent me alleen van gezicht maar heeft me nog nooit echt gesproken. Nu heb ik de afgelopen jaren twee keer gehad dat ik verliefd...
Geen reacties
05-11-2007
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering