Betalen in de kerk

Waarom moet je betalen voor het dopen en lid zijn van een kerkgemeenschap? Iedereen moet toch zijn verbintenis met God kunnen sluiten, ook de arme mensen of mensen die de weg naar God hebben gevonden zonder de kerk? Johannes de Doper vroeg toch ook geen geld?

Mij is niet bekend dat je voor dopen zou moeten betalen, maar mogelijk is dat wel een gebruik in met name de PKN (Ned. Hervormde Kerk). Maar het eenvoudige feit dat niemand van de wind kan leven dwingt de kerken om ook een financiële administratie te hebben.

Inderdaad vroeg Johannes de Doper geen geld, maar hij was dan ook een bijzondere man met een bijzondere roeping. Wie zou er in onze tijd alleen leven van sprinkhanen en wilde honing? Zijn situatie als enkeling is niet te vergelijken met het bestaan van de kerk tegenwoordig.

Voor de beantwoording van de vraag letten we natuurlijk eerst op de bijbelse gegevens. In het OT kunnen we al lezen dat mensen geld of goederen gaven voor de instandhouding van de eredienst aan God. Israël moest volgens de wet tienden van hun inkomsten aan de priesterdienst afstaan. In het NT lezen we dat de Heere Jezus ziet hoe een arme vrouw haar ene penninkje in de offerkist bij de tempel doet. Hij merkt op dat zij verhoudingsgewijs een groter offer brengt dan de rijken (Mark.12:43).

Wanneer er overal christelijke gemeenten ontstaan worden er collectes gehouden voor de arme gemeenteleden in Jeruzalem, die de moedergemeente is van deze wereldwijd groeiende kerk. Paulus schrijft dat iedereen wordt geacht eens in de week iets opzij te leggen (1 Kor.16:2). Let wel: dit geld was dus speciaal voor de armen. In Hand. 4 en 5 lezen we van gemeenteleden die hun bezittingen verkochten ten behoeve van de armen in de gemeente.

In de loop van de tijd moesten plaatselijke gemeenten een groter gebouw voor hun samenkomsten hebben dan de ruime huiskamer van een gemeentelid. Zo ontstonden er kerkgebouwen. Die moesten natuurlijk ook worden onderhouden. Dat alles kostte geld. Ook kregen de rondtrekkende evangeliepredikers geld of goederen om in hun levensonderhoud te voorzien. Paulus zegt met het oog daarop in 1 Kor. 9:14 dat zij die het Evangelie verkondigen van het Evangelie mogen leven. Datzelfde ging natuurlijk ook voor de “vaste” predikanten gelden. Die hadden vaak ook een eigen stuk grond om van wat erop groeide te leven (zoals de priesters in Israël dat ook hadden). Ook gaf men (bijv. door erfenis) geld of land aan kerken en kloosters. Gaandeweg kwam er dus een administratie die alles regelde wat er voor de goede voortgang van het kerkelijk leven nodig was. Uitwassen waren er helaas ook. Het bekendste voorbeeld was de aflaathandel waar Luther zo tegen protesteerde.

Tegenwoordig hebben alle gemeenten die tot een landelijk kerkverband behoren financiële verplichtingen om dingen te betalen die niet alleen voor de plaatselijke gemeente van belang zijn. En nogmaals: een gemeente, een kerkgenootschap kan niet van de wind leven. Daarom wordt van ieder lid die het kan betalen (!) een vrijwillige bijdrage verwacht. Oudtestamentisch bedroeg dat een tiende deel van je inkomen. In het NT wordt er geen percentage aangegeven.

Paulus schreef: Laat ieder doen zoals hij in zijn hart heeft voorgenomen. Niet met tegenzin of uit dwang, want God heeft de blijmoedige gever lief (2 Kor. 9:7).
 
Ds. H. D. Rietveld

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. D. Rietveld

• Geboortedatum:
  06-11-1947
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Nijkerk
• Status:
  Actief

106 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven