Geschiedenissen vergeestelijken

Naar aanleiding van de vraag over Ruth. Bij ons (Gereformeerde Gemeente) wordt de geschiedenis van Naäman momenteel bepreekt. Wat mij opvalt is dat het gehele verhaal vertaald wordt naar hoe een mens bekeerd wordt. Ik ben van harte lid van de Gereformeerde Gemeenten, maar heb er altijd veel moeite mee gehad dat zulke geschiedenissen vergeestelijkt worden. Het gaat om het genezen van een lichamelijke ziekte. Dat daar overeenkomsten in zijn met de bekering valt niet te ontkennen, maar om dit letterlijk te vertalen naar de bekering gaat toch veel te ver? Mijn gevoel zegt me dat predikanten geen raad weten met zulke geschiedenissen en het dan maar vergeestelijken. Overigens weet ik zelf ook niet altijd raad ermee, maar om het te vergeestelijken vind ik veel te ver gaan. Als het bedoeld zou zijn om te vergeestelijken, zou de Bijbel daartoe toch wel een aanzet geven? Op internet kwam ik een preek tegen van een Gereformeerd Vrijgemaakt predikant, waarin ik me een stuk meer kan vinden. Er worden wel bepaalde lijnen getrokken, maar de ziekte van Naäman staat niet model voor de bekering van een mens. Het is naar mijns inziens zelfs gevaarlijk om de genezing van een lichamelijke ziekte op één lijn te stellen met de bekering van iemand. Mij is altijd geleerd dat we niet verder mogen, dan wat de Bijbel zelf als geestelijk voorbeeld gebruikt. Graag zou ik wat meer willen horen waarom er binnen de Gereformeerde Gemeenten wordt gekozen om zulke geschiedenissen geheel te vergeestelijken.

In de eerste plaats wil ik me graag van harte aansluiten bij het antwoord van ds. C. Harinck. We kunnen heel gevaarlijke wegen inslaan als we de Bijbel willen laten zeggen wat wij zelf graag zeggen. We horen dat soms zo mooi goedpraten door het gezegde: “Exegese is vrij”. Maar het is niet waar! Exegese moet vallen onder het toezicht van het Woord van God en de bedoeling van dat Woord.

Een voorbeeld: De preek was over de Moorman uit Handelingen. Aan het eind was de kamerling gedoopt. Filippus werd weggenomen. “Maar waar is nu toch die Moorman?”... “Ja, daar zie ik hem; op de bodem van de wagen ligt hij zijn zonden te bewenen.” En de luisteraars smulden! ( tenminste een deel). De Bijbel zegt dat hij zijn weg met blijdschap vervolgde.  Maar daar mag je dan niet teveel over zeggen. Dan heb je weer kans dat mensen denken dat je een blij christen bent... Vaak worden deze dingen gezegd om het kerkvolk een beetje naar de mond te praten. En men vergeet dan een ander probleem: dat we de Bijbel aanpassen aan onze opvattingen en ideeën.

Toen we vroeger in Tilburg werkten hadden we contact met een man die zei: “We moeten altijd maar weer oppassen dat we de Bijbel niet laten buikspreken.” Het is een wezenlijk gevaar om de Bijbel te gaan gebruiken om dingen te zeggen die wij zo voelen of graag willen horen. Vanuit deze invalshoek kan ik een heleboel begrijpen.

We hebben het dan eigenlijk niet over “vergeestelijken”, maar we stellen natuurlijke gebeurtenissen model voor geestelijke belevenissen. Dan kan voor een deel heel goed. Maar slechts voor een KLEIN DEEL. En we moeten bedenken dat dit in het geheel niet de bedoeling van de Bijbel is.

In de Bijbel wil God Zichzelf aan ons openbaren. Hij wil ons ook de geschiedenis laten zien opdat we er uit leren Wie en Hoe Hij is. En wie Hij wil zijn en is voor Zijn volk Israël en voor allen die in Hem geloven. Hoe meer studie we van de Bijbel maken in de voorbereiding van de preek, hoe minder tijd er over is voor allerlei vergeestelijkingen. De Bijbel vraag niet om vergeestelijking. Ook niet in de vorm die wij “bevinding” noemen. Dan proberen we de Bijbel onze bevindingen te laten zeggen. Vaak zelfs om een ander aan te geven hoe het allemaal “moet gaan”. De Bijbel wil “verkondigd” worden. Aan rijk en arm, aan klein en groot, aan heiden en Jood, aan ongelovig en gelovig; als het liefdevolle evangelie dat gepredikt wordt tot vergeving van zonden.

Ik denk dat je ook niet mag zeggen, zoals u als vraagsteller doet, “graag zou ik wat meer willen horen waarom er binnen de Gereformeerde Gemeenten wordt gekozen om zulke geschiedenissen geheel te vergeestelijken.” Met deze vraagstelling doet u geen recht aan onze kerk. Het is niet “de leer van onze kerk”, om zo te preken. Het is de manier van preken van verschillende predikers. En zeker niet alleen in de Gereformeerde Gemeente.
 
Ik hoop dat je wat hebt aan mijn poging om een antwoord te geven.

Hartelijke groeten en Gods zegen,
Evangelist J. W. N. van Dooijeweert

Dit artikel is beantwoord door

J.W.N. van Dooijeweert

• Geboortedatum:
  23-01-1938
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Waddinxveen
• Status:
  Actief

262 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven