Vraag
Via mijn ouders ben ik te weten gekomen dat een vroegere schoolvriendin kanker heeft. Het gaat helemaal niet goed met haar. Ze is geen christen en vooral daarom heb ik contact met haar gezocht via Facebook. Ik heb al een keer kort met haar gechat en we gaan dit nog vaker doen. Het is wel heel moeilijk, want wat zeg je tegen iemand die zo ziek is? Ik ben van plan om de volgende keer of keren alleen maar te luisteren. Maar ik zou haar ook graag het evangelie uitleggen. Ik heb alleen geen idee hoe ik dit moet brengen. Ik kan haar toch moeilijk vragen hoe ze het leven na de dood ziet? Zij heeft nog hoop dat ze beter wordt en dan over de dood beginnen lijkt mij nogal luguber. En wat zeg ik als ze vraagt waarom God dit allemaal in haar leven toelaat? Ze is 36, maar heeft al heel wat meegemaakt. Ik vind het zo moeilijk allemaal omdat ze zo ziek is. Maar ik weet ook wel dat ik het haar moet zeggen. Hebben jullie tips hoe je zoiets aanpakt?
Antwoord
Beste vragensteller,
Bedankt voor je vraag. Er spreekt bewogenheid uit met je vroegere schoolvriendin. Ze is heel ernstig ziek, ze gaat door een heel diep dal... zonder dat ze de Herder kent. Hoe moet ze daar doorkomen? Maar wat je ook aangrijpt: ze zal misschien snel sterven... en dan is het eeuwigheid. Ik ben blij dat je hier bewogen onder bent en zoekt naar mogelijkheden om haar te bereiken. Ik zal proberen je wat handreikingen te doen, maar voordat ik inga op het gesprek nog twee dingen:
Ten eerste: om met je vriendin te kunnen spreken moet je een getuige zijn. Iemand die zelf weet dat Christus leeft. Een christin. Kun je haar op de Heere wijzen, omdat je Hem kent? Kun je haar op het gebed wijzen, omdat je zelf antwoorden op het gebed ontving? Want hoe kunnen we getuige zijn zonder levend geloof? Wat als je vriendin vragen aan jou terug stelt? Als je haar vraagt naar troost of hoop - heb je die zelf? Als je haar vraagt naar het sterven - hoe staat het met jou? In de onderstaande antwoorden en suggesties ga ik ervan uit dat je een levende getuige, een christin bent.
Ten tweede: je vraag illustreert voor mij dat we (ik ook!) vaak pas (opnieuw) doordrongen raken van de eeuwigheid als we er in onze omgeving mee geconfronteerd worden. Als we berichten horen over een ernstige ziekte of een plotseling sterven, dan is het weer even realiteit. Maar als het leven voortkabbelt, kijken we geestelijk vaak niet verder dan onze neus lang is. Wij leven helaas zo vaak bij het zichtbare. Terwijl wat wij zien niet de echte werkelijkheid is. "De dingen die men ziet, zijn tijdelijk, maar de dingen die men niet ziet, zijn eeuwig" (2 Kor. 4:18b). Ook als onze ogen in de wedergeboorte zijn open gegaan voor die andere werkelijkheid, kijken wij in het alledaagse leven vaak zo weinig door die bril. Dat moet jou en mij steeds op de knieën brengen. Daarom bad Jonathan Edwards (de bekende opwekkingsprediker): "Heere, graveer de eeuwigheid in mijn ogen!" Dat hebben we dag aan dag nodig. Want het is genade als de Heere geeft dat het voor ons een levende realiteit is. Om het met andere woorden te zeggen: wij hebben een bril nodig waarop het ene glas een kruis is gegraveerd en op het andere glas de rechterstoel van Christus. Als we die bril door de Heilige Geest opgezet krijgen, zien we heel het aardse leven en alle mensen om ons heen in het licht van de liefde van God in Christus én in het licht van de aangrijpende eeuwigheid.
Dan zien we de betrekkelijkheid van het leven. Dan zien we het grote gevaar waarin alle onbekeerden verkeren. Dan zien we het grote voorrecht dat Gods kinderen hebben. Dan zien we dat niet alleen jouw vriendin, maar jij en ik en alle mensen om ons heen eens zullen staan voor de rechterstoel van Christus. Dan zien we onze collega's en familieleden niet alleen als sympathieke mensen, maar zien we hen ook in de diepte van hun verlorenheid en hun opstand tegen God.
Maar met die 'bril' op zien we ook dat God Zijn liefde bevestigd heeft in het kruis, waar Zijn Zoon stierf toen wij nog zondaars waren (Rom. 5:8). Daar zien we dat verzoening en vrede met God mogelijk zijn voor vijanden, zoals jij en ik. Dus ook voor mensen die wij misschien al lang hadden opgegeven, voor mensen die niets van God willen weten. Die bril met twee gegraveerde glazen had Paulus ook op. Hij zegt in 2 Korinthe 5 dat de "schrik des Heeren" (11) én "de liefde van Christus" (14) hem dringen om het evangelie te preken. Laten wij daarom steeds dat gebed van Jonathan Edwards bidden, zodat we niet alleen in deze aangrijpende situatie, maar steeds en overal, gedrongen worden om te spreken, te getuigen, te bidden en "de mensen te bewegen tot het geloof."
Dan naar de praktijk. Uit je vraag begrijp ik dat jullie contact alleen digitaal is. Om dieper met elkaar door te spreken lijkt het me beter om je vroegere vriendin eens op te zoeken. De chat lijkt me niet zo geschikt om diep door te praten over haar ziekte, het naderende einde en het evangelie. Omdat je elkaars emotie niet ziet en intonatie niet hoort, ontstaat er dan al gauw misverstand, juist omdat het zulke tere dingen zijn. Als het echt niet mogelijk is om haar te bezoeken kun je misschien skypen? Dat heeft al meer weg van echte communicatie dan chatten...
Je vraagt hoe je moet antwoorden op eventuele moeilijke vragen over het christelijk geloof. Hoewel het goed is om van te voren over bepaalde antwoorden na te denken, moet je wel helder hebben dat je in de eerste plaats komt als vriendin en christin. Je komt niet als theoloog en zeker niet als 'Christelijke Encyclopedie'. Je hoeft dus niet op al haar vragen antwoord te hebben. Ik denk dat ze daar ook niet echt naar verlangt. Er gaat veel meer kracht vanuit als je eerlijk bent over de vraagtekens en worstelingen die je hebt, maar als je dan ook kunt getuigen hoe je je vragen aan de Heere mag overgeven. Getuig maar uit je eigen leven van de troost van "Zijn Vaderlijke hand" (HC Zondag 10). Laat maar zien dat een christen niet heel het leven begrijpt, maar wandelt door geloof. Getuig er maar van hoe Hij getrouw is, hoe Hij Zijn beloften vervult, juist langs wegen die wij niet begrijpen en die wij niet hadden uitgedacht. Als je vriendin iets mag proeven van dat kinderlijke leven en die Vaderlijke zorg, heb je veel meer bereikt dan met tien correcte antwoorden.
Je vindt het moeilijk om met haar te spreken over het sterven en de eeuwigheid daarna. Vooral omdat zij nog hoop heeft op herstel. En dan beginnen over de dood? Jij noemt dat luguber. Maar volgens mij is het juist liefdevol! Al hangt het er vanaf op welke manier je dat bespreekt. Omdat zij nog hoop heeft op herstel, moet je geen vraag stellen waarin de verwachting doorklinkt dat ze binnenkort zal sterven. Maar je kunt toch vragen: "Denk je er wel eens over hoe het zal zijn als je niet beter wordt?" Of: "Ben je nooit bang dat de behandelingen niet zullen helpen?" Op die manier vraag je naar haar eigen gedachten en gevoelens daarbij. Misschien is het voor je vriendin wel heel bevrijdend dat er iemand in alle eerlijkheid en kwetsbaarheid naar vraagt. Want vaak is het juist een gebied waar bijna niemand naar vraagt. Rond veel ziekbedden wordt de dood te lang verzwegen, terwijl de zieke wel degelijk met bepaalde angsten en onbeantwoorde vragen worstelt. Als de zieke niet gelovig is, zullen die angsten vooral gericht zijn op het aardse leven. Er spelen vaak vragen over het geleefde leven: "Is mijn leven wel zinvol geweest? Was ik wel een goede moeder? Ik had nog zoveel dromen en plannen..." Maar ook zijn er angsten voor de toekomst van de nabestaanden: "Hoe moet het met mijn man, mijn kinderen? Zullen mijn (jonge) kinderen mij wel goed herinneren? Ik had ze zo graag zien opgroeien..." Het kan voor jullie beide heel waardevol zijn als je met je vriendin over deze dingen kunt praten.
Gaandeweg zo'n gesprek komt er misschien wel opening om door te vragen naar haar gedachten over het sterven. Bid om die opening en om wijsheid om de juiste woorden te vinden. Maar bid ook om eerlijkheid, om die 'bril' waarover ik schreef. Want als het over de eeuwigheid gaat, moet je toch ook eerlijk zijn? Dan wil je haar toch ook wijzen op de ontmoeting met de Heere? Dan wil je toch spreken over behoud, over vrede met God door de Heere Jezus Christus. Wat zou het heerlijk zijn als er opening is om te vertellen uit je eigen leven! Hoe de Heere je tot Christus leidde, je schuld wegnam en je vrede gaf. Hoe je nu mag leven uit de troost "in leven en sterven het eigendom van Christus te zijn" (HC Zondag 1). Wat zou dat een genade zijn! Echt genade, want zo’n getuigenis kunnen we niet in eigen kracht, kunnen we ook niet forceren. Laat het daarom echt een zaak van gebed zijn! Niet dat het dan geen moeite kost om dit gesprek te zoeken, maar in onze zwakheid doet de Heere wonderen en gebruikt Hij ons.
Je vroeg naar het gesprek over het sterven en de eeuwigheid. Je merkt dat ik het in het bovenstaande wat breder trek dan dat. Want het is belangrijk om te beseffen dat het leven met de Heere niet alleen betekenis heeft voor de eeuwigheid, maar ook voor het aardse leven! De scheiding die na dit leven plaats vindt, begint hier op aarde al. Gods kinderen hebben een Vader, ongelovigen leven als wezen. Een christen heeft troost, het leven zonder de Heere is troosteloos. Daarom zou ik in de gesprekken niet alleen zoeken naar opening om over de eeuwigheid te spreken, maar ook proberen te spreken over haar ziekte, haar zorgen, haar vreugden en het alledaagse leven. Zoek daarin naar opening om vertellen hoe rijk het leven met de Heere is. Hoe rijk het is om te weten dat God mij heeft liefgehad, hoe het is om in kinderlijke afhankelijkheid te leven, hoe het is om te midden van zorgen toch vrede bij God te hebben, hoe het is om getroost te zijn "in léven en sterven."
Tot slot: laat het je ootmoedig maken én bemoedigen dat de Heere vrijmachtig werkt. Hij werkt altijd zo anders dan wij denken. Een veelheid van woorden hoeft niets uit te werken, terwijl een paar stamelende woorden misschien haar hart raken. En misschien is er in drie gesprekken geen opening en in het vierde wel. Lever daarom je eigen wil, eigen gedachten en krachten bij Hem in, zodat je in afhankelijkheid van Hem, mag uitzien naar wat de Heere doet. Hij doet wonderen, Hij alleen!
Veel wijsheid en vrijmoedigheid toegebeden, om te getuigen van de levende God!
Ontvang een hartelijke groet van
Kand. R. J. Jansen
Dit artikel is beantwoord door
R. J. Jansen
- Geboortedatum:04-02-1987
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Scherpenisse
- Status:Inactief
