Niet meer geloven

Ik denk na over de meest onbeduidende dingen en dus helemaal over de belangrijkste zaken van het leven. En als ik dan na ga denken, bekijk ik dingen van alle kanten, ben ik ontzettend kritisch en zal ik nooit zomaar een standpunt innemen. Zo lang ik me kan herinneren geloof ik (met mijn verstand) in God. Maar de laatste twee jaren is er steeds meer twijfel gekomen. Ik geloof niet meer. Maar ik durf het bestaan van God niet helemaal uit te sluiten. Daardoor heb ik het gevoel zomaar ergens te zweven en nooit meer op mijn plek te komen. Nu weet ik wel dat het heel normaal is om als begin twintiger na te denken en te twijfelen over alles wat los en vast zit, maar het gaat hier voor mijn gevoel over een levensbeslissing. De volgende dingen zetten mij enorm aan het twijfelen: Zoals ik al vertelde geloof ik van jongs af aan in God. Met mijn verstand. Net zoals sommige kinderen ook jarenlang geloven in Sinterklaas of de paashaas tot iemand hen vertelt dat de kado's gewoon door papa en mama gekocht worden. Is het geloven geen 'hersenspoeling', omdat je altijd met de paplepel ingegoten krijgt dat het zo hoort? Ik krijg vaak te horen dat je eens met echt bekeerde mensen moet praten om weer zeker te weten dat het allemaal echt bestaat. Ik heb met bekeerde mensen gepraat. Maar toch blijft de gedachte van het 'hersenspoelen' altijd door mijn hoofd spelen. Ook wordt wel eens gewezen op mensen die geen christelijke opvoeding hebben gehad maar op latere leeftijd tot geloof kwamen. Maar dat gebeurt ook bij de Islamieten. Er is zo lang ik leef nooit onomstootbaar bewijs geweest dat God bestaat. Natuurlijk gebeuren er wel eens bijzondere dingen nadat mensen God hebben aangeroepen. Maar die bijzondere dingen gebeuren ook bij mensen die God nooit aanroepen. In de Bijbel staan wel profetieën die een eind verderop in de Bijbel allemaal uitkomen, maar dat is duizenden jaren geleden. Men zegt wel dat de Bijbel door God is geschreven door middel van de mens, maar wie bewijst dat? Er staan wonderen in de Bijbel beschreven. Maar als er echt zulke machten zijn, waarom zien we daar nu niets van terug? Zijn die toen wel echt gebeurd? Zijn het geen volksverhalen? Het scheppingsverhaal is van generatie op generatie doorverteld. Ook toen bestonden mensen met veel fantasie die verhalen graag wat aandikten. Er is gewoon geen bewijs. Alles valt te betwijfelen. En wat mij dan ook zo bezig houd: als God nu bestaat en echt zoveel om ons mensen geeft en echt wil dat wij in Hem geloven, waarom is er dan niets dat absolute zekerheid geeft? U merkt wel, er zijn veel dingen die mij doen twijfelen. Er zijn er nog meer, maar dit zijn toch wel de grootste dingen. Elke zondag zit ik twee keer in de kerk (Ger. Gem.). Ik lees regelmatig uit de Bijbel en heb ook lang gebeden. Ook toen ik echt nog geloofde dat God bestond. Het heeft me nooit een antwoord of zekerheid gegeven. Het speelt nu al twee jaar door mijn hoofd. Ik heb er met verschillende mensen over gepraat maar ik weet dat niemand mij een bewijs kan geven. Toch wil ik vragen om uw reactie hierop. Als ik er voor kies belijdenis te doen, wil ik dat wel met mijn hart kunnen doen en niet zomaar omdat het nu eenmaal van mij verwacht wordt. Dan zie ik er liever vanaf. Alvast hartelijk bedankt.

Beste vragensteller,

Zo'n 30 jaar geleden liep ik met vrijwel dezelfde vragen rond als jij nu. Jouw vragen en twijfels zijn voor mij zo herkenbaar! Ik hoop dat ik je, deels vanuit mijn eigen nogal heftig ervaringen, een handreiking kan doen.

Voordat ik op mijn eigen manier zal proberen antwoorden te geven, wil ik eerst de zienswijze van een dominee over het onderwerp van je vraag, godsdienstige twijfels, voor het voetlicht brengen. Enkele weken geleden hebben we een preek van ds. Van Campen hier op Refoweb kunnen beluisteren onder de rubriek Preek van de Week. Hoewel die preek nu niet meer via Refoweb is af te luisteren, is dit nog wel mogelijk via de site van de gemeente . Die preek had als thema "Ik twijfel". Ik wil deze preek, die je waarschijnlijk als een geestelijke bevrijding zult ervaren, van harte bij je aanbevelen. In deze preek komt ds. Van Campen eigenlijk aan al jouw deelvragen tegemoet. Ds. Van Campen ontrafelt hier allerhande godsdienstige twijfels, waarbij hij verschillende categorieën twijfel onderkent. Een deel van jouw twijfels wordt door hem aangeduid als "objectieve twijfel" en een ander deel van je twijfel wordt door hem "Nathanaël twijfel" genoemd. Dit zijn twijfels die voortkomen uit oprechte vragen van zoekende christenen. Hierover zegt ds. Van Campen "...mensen met Nathanaël twijfel heb ik hoog staan, oprechte zoekers die ook niet hun hele leven hoeven te zoeken..."
 
Ik heb je ook hoog staan. Je vragen zijn zo reëel en aan een groot deel van je vragen valt echt niet te ontkomen nu je als jong volwassene je weg in deze wereld en in dit leven moet vinden. Als je verwacht dat ik je antwoord zal geven op al je deelvragen, dan moet ik je teleurstellen: dat kan ik niet. Wat ik wel kan is om samen met jou van iets meer afstand naar je vragen te kijken en dan valt mij als eerste op dat je vragen voortkomen uit je ratio. Het zijn verstandelijke vragen naar bewijzen voor het bestaan van God en de inhoud van de Bijbel. Door het uitblijven van antwoorden op je rationele vragen overweeg je om afscheid te nemen van je geloof. Bovendien ben je teleurgesteld in God omdat Hij, ondanks je gebeden, niet verschenen lijkt te zijn in jouw leven. 

In het volgende stukje wil ik wat van mijn eigen zoektocht met je delen. Net als jij heb ik gedurende mijn jeugdjaren veel godsdienstonderwijs ontvangen, waardoor ik in technische zin van de godsdienstige hoed en de rand wist. Ook bij mij leidde dat niet tot nader inzicht of tot een besef dat God in mijn leven aanwezig was. Ik heb, net als jij, God gebeden om sturend in mijn leven aanwezig te zijn, maar het bleef muisstil. God reageerde niet, waarbij ik Hem in feite een soort ultimatum had gesteld. Ik heb er toen maar de brui aan gegeven. Ik heb God en de kerk vaarwel gezegd en ik ben verder het leven ingestapt, daarbij  geheel vertrouwend op mijn eigen gevoel, verstand en ratio. Van die keuze had ik geen enkele spijt en met mijn gezonde verstand wist ik me een prima sociaal-maatschappelijke positie te verwerven. Af en toe drong zich nog wel eens de vraag op of mijn leven nou echt compleet was, maar ik wist die vraag eigenlijk altijd wel in de kiem te smoren met allerhande aardige zaken die deze wereld ons biedt.

Dat ging zo dertig jaar door tot mijn eigen aanzienlijke tevredenheid, totdat ik enkele jaren geleden op een kwade dag vrijwel alles van wat mij het meest dierbaar was op deze wereld verloor. De eenzaamheid die daarop volgde, bracht mij zowel figuurlijk als letterlijk op m’n knieën en ik realiseerde me dat ik als mens weer met vrijwel lege handen stond. De niet-gelovigen die hier op Refoweb aanwezig zijn zullen misschien op basis van rationele overwegingen denken dat ik aan een posttraumatisch stress syndroom leed, maar ik wist gelijk dat God zich aandiende, 30 jaar nadat ik erom gevraagd had, op een moment toen Hij dit kennelijk nodig achtte. Je kunt dit inderdaad zien als een geloofsbelijdenis van een verstokte niet-gelovige, waarbij het keerpunt door God werd afgedwongen toen Hij in mijn perceptie letterlijk "basta" tegen me zei. Ik ben er door mijn eigen ervaring, waar ik hier een fragment van weergeef, van overtuigd geraakt dat God echt keihard in iemands leven kan ingrijpen. God heeft mij keihard aangepakt om mijn hart open te breken. Hij wenste niet op de plek te zitten die ik Hem in mijn jongere jaren had aangeboden: mijn hoofd, mijn ratio. Immers op die plek deed ik Hem eigenlijk alleen maar tekort door mijn menselijke, beperkte en verduisterde verstand.

Ik vertel je dit om aan te geven dat geloven in God en de Bijbel niet iets is wat je met je verstand kunt doen. Ik heb van iemand hier laatst op Refoweb de volgende reactie gelezen: "ik loop achter God aan zoals mijn hond blindelings achter mij aanloopt." Een mooie uitspraak die duidelijk maakt dat de essentie van het geloof gebaseerd is op vertrouwen. Vertrouwen doe je met je hart en niet met je hoofd. Wij mogen erop vertrouwen dat de inhoud van de Bijbel, Gods onfeilbaar Woord, correct is. God wenst niet in je hoofd te zitten, maar in je gevoelscentrum; je hart. Van daaruit werkt Hij in de vorm van de Heilige Geest.

Dus, beste vraagsteller, ik heb heel veel tekst nodig gehad om als antwoord op al je vragen te komen met: stop met de rationele benadering van je geloof. Dat is een heilloze weg. Open je ziel, je gevoelscentrum, je hart en vraag nogmaals aan God of Hij daar zitting wil nemen. Hij verschaft je vervolgens de antwoorden op je vragen of neemt gewoon je vragen weg, omdat deze dan geen prioriteit meer hebben.

Voor dit moment, nu je nog zo twijfelt, wil ik je adviseren om je pad te volgen, gebruik makend van de genadetijd, het bovenstaande in gedachte houdend. Blijf trouw aan jezelf, maar sla ook je ogen op naar boven (zie ook Ps. 123:1, Dan. 2:28, Dan. 4:34, Hand 7:55). Je bent gedoopt, waardoor God een verbond met jou heeft gesloten en je mag er op vertrouwen dat God ook jouw naam in beide handpalmen heeft gegrift (conform Jes. 49:16).
 
Met vriendelijke groet,
Evert van Garderen

Dit artikel is beantwoord door

Dr. E. van Garderen

• Geboortedatum:
  22-07-1960
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Deventer
• Status:
  Inactief

5 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven