Vraag
N.a.v. het interview (vanaf minuut 25) in "Het oog op morgen" van 18 september over het 3D-printen van bloedvaten en organen. Graag de reactie van een van de deskundigen. Samengevat: Het is sinds kort mogelijk om met een 3D-printer bloedvaten te maken. Het gaat om een computergestuurd ‘lijmpistool’ dat van kunststof (eventueel deels organisch materiaal) volgens een bepaald patroon een driedimensionaal voorwerp kan maken. Dat kan zeer klein, op moleculair niveau. Het enige wat er nodig is, is een ‘bouwtekening’ van het voorwerp. De verwachting is dat er ook prints van organen zullen volgen. Volgens de geïnterviewde kan dat het einde betekenen van de honger in de wereld, het einde van de dood en het creëren van leven. Vragen die dit oproept: “Wat zijn de (ethische) gevaren/bezwaren?” en “Gaan we zo voor God spelen?”
Antwoord
Beste vragensteller/-ster,
Twee dingen wil ik vooraf zeggen: ik heb het interview niet kunnen luisteren, want er gebeurde niet zoveel toen ik de uitzending probeerde te openen en ik ben geen bioloog of biochemicus, maar theoloog en taalkundige. Vanuit die achtergrond praat ik mogelijk enigszins als leek, hoewel ik wel biologische en biochemische boeken heb gelezen.
Ik vind de claim van de geïnterviewde (volgens de geïnterviewde kan dat het einde betekenen van de honger in de wereld, het einde van de dood en het creëren van leven) heel krachtig. En de claim van deze geïnterviewde zet hem inderdaad op de stoel van God, Die leven geeft en leven neemt (vergelijk 1 Sam 2:6). Hiermee is ook de vraag beantwoord wat de ethische gevaren en bezwaren zijn: deze claim is de reinste hoogmoed. Hierover kan ik heel duidelijk zijn.
Ik vermoed echter dat bovenstaande niet helemaal een antwoord op je vraag is. Want mogelijk is deze techniek wel bruikbaar. Vooraf wil ik wel stellen dat de claim van de geïnterviewde heel hoogmoedig is: ik hoop niet dat dit de bron is voor de hele techniek, want dan zou ik me er verre van houden. Hoe dan ook wil ik enkele overwegingen geven en dat doe ik vanuit ethisch standpunt en daarna -voor zover ik daar verstand van heb- biologisch/biomedisch standpunt.
Ethisch gezien is deze techniek alleen verantwoord als het erop gericht is om schade in het lichaam te herstellen: een medicijn heeft, grofweg gezegd, die functie en in dat kader zou deze techniek ook kunnen functioneren. Ik moet denken aan een uitspraak van ds. R. van Kooten bij het zesde gebod en dan specifiek het onderwerp orgaandonatie. Het geven van een orgaan is levensverlengend, nooit levensreddend: ons leven is van God en ligt in Zijn voorzienende Vaderhanden en alleen Christus redt! Wie zegt dat welke medische behandeling ook levensgevend of -reddend is, vloekt met de belijdenis van Zondag 1 en Zondag 10 en ontkent de Almacht van God. Er gaat niets tegen Zijn toelating en beschikking in: maar voor wie in de Vaderhanden van God ligt door het geloof in Jezus Christus, is deze wetenschap een troost.
In het kader van deze zalige kennis kan gebruik gemaakt worden van deze techniek om het leven te verlengen onder de voorzienigheid van God. Zoals je gebruikt maakt van medicijnen, operaties en medische kennis om het leven te verlengen, zo mag je hiervan gebruik maken, mits het vertrouwen staat op God en niet op de medicijnen of arts: “HEERE, wilt U de medische wetenschap zegenen?”, dat alleen is de juiste houding.
Als het gaat over het maken of behouden van leven, is deze techniek ethisch en theologisch verwerpelijk: het leven is van God! Maar biologisch en biomedisch gezien heb ik ook mijn twijfels bij de uitspraak van de geïnterviewde. Hij spreekt namelijk over een “bouwtekening” van het voorwerp (= lichaamsdeel of orgaan [?]: hij spreekt wel heel technisch over wat God zo wonderlijk heeft gemaakt!?). Het is namelijk maar zeer de vraag of de medici die hebben en/of ooit zullen krijgen. Ik ben getrouwd met een IC-verpleegkundige en als medisch geïnteresseerd (ik wilde vroeger altijd dokter worden: de Heere heeft dit anders geleid) vraag ik die soms de oren van het hoofd. Het was voor mij verrassend om te horen dat er soms middelen worden gegeven, waarvan ze alleen weten dat ze werken, maar niet waarom en hoe. De medische wetenschap weet gewoon nog heel veel niet.
Bovendien komt de uitspraak mij heel evolutionistisch gekleurd over: het leven is maakbaar door de factor heel veel tijd en ontwikkeling van stapje voor stapje. Hoewel evolutionisten in de hardheid van hun harten en verblindheid van hun verstand (want zo ligt het feitelijk) dat niet willen toegeven, kunnen we met alle kennis die wij zo langzamerhand hebben echt niet meer volhouden dat het menselijk lichaam ontstaan is door de factor heel veel tijd en stapsgewijze ontwikkeling: na tien weken (!) is het menselijk lichaam compleet en hoeft het alleen nog maar te groeien. De processen die vanaf de conceptie tot vlak na de geboorte plaatsvinden, zijn zo onherleidbaar complex dat niemand kan beredeneren waarom en hoe dat zo gebeurt, men kan alleen vaststellen dat het gebeurd is. Hetzelfde geldt voor de processen na de geboorte: we weten dat ze zo gaan, maar niet hoe of waarom.
Hoe meer wij over het menselijk lichaam weten, hoe meer wij weten dat wij heel veel niet weten. Het probleem van ziekte en sterfelijkheid wordt niet opgelost, doordat wij afzonderlijke elementen zouden kunnen maken: het haakt zo complex in elkaar dat alles precies moet kloppen. Ik twijfel eraan of er ooit een bouwtekening gemaakt kan worden van een afzonderlijk onderdeel, laat staan dat dit in het geheel van het menselijk lichaam functionerend kan worden ingepast. Ik zou alleen de hersenen willen noemen: deze kunnen we niet eens transplanteren, laat staan namaken. Ik zou ook willen noemen de ziekte kanker, waar nog steeds geen 100 procent genezing van plaatsvindt: bij een hersentumor overlijdt 99,5 procent van de mensen binnen vijf jaar, omdat chemokuren en/of bestralingen veel te weinig of niets doen: zelfs een goedaardig gezwel kan toch dodelijk blijken, omdat ze de tumor niet kunnen weghalen.
Misschien dat ik in het biologische en biomedische gedeelte wat kort door de bocht ga, maar al met al komt de uitspraak van de geïnterviewde mij hoogmoedig, maar ook naïef over. Als ik eerlijk ben, zou ik niet eens willen dat hij gelijk heeft. Laat mijn hemelse Vader mij maar maken zoals ik ben; mijn leven leiden, inclusief een ziekte -hoe moeilijk dat ook kan zijn, daar wil ik niets vanaf doen!-, zoals Hij wil: als in Zijn leiding de hand van de dokter past, is het mij goed; als de hand van de dokter faalt, mijn oog blijft op God. God kan middellijk (door de dokter) genezen en ook onmiddellijk (in een weg die de dokter niet begrijpt) genezen. In dat kader past de medische wetenschap. Maar het is aan God om mijn organen en bloedvaten te vormen: zie Psalm 139: 13-16. Dat is niet aan een dokter of medisch techneut.
Ik hoop dat dit een antwoord op je vraag is, maar vooral dat in jouw leven bevindelijk waarheid is: “Want ik ben verzekerd dat noch dood, noch leven,…. Noch enig ander schepsel ons kan scheiden van de liefde Gods, welke is in Jezus Christus, onzen Heere" (Rom. 8 het slot)
M. W. Muilwijk
Dit artikel is beantwoord door
Ds. M.W. Muilwijk
- Geboortedatum:23-12-1980
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Aalst
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Bekijk ook:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
De geinterviewde laboratoriumman heeft een heel optimistische wereldvisie: uiteindelijk zullen we geen geld meer nodig hebben en de mensen zullen zich geen herbezinnen op wat belangrijk is in het leven. Er zal geen honger meer in de wereld zijn, enz. Helaas wordt zijn optimisme niet door concrete argumenten onderbouwd.
We leven nu al in een wereld, waar zo veel mogelijk is, dat theoretisch niemand meer honger zou hoeven te lijden. Theoretisch.
Dit is het oorspronkelijke bericht van de universiteit van Tübingen over de 'bloedvaten'.
http://www.regmed.uni-tuebingen.de/?q=de/blutgefaesse-aus-dem-drucker
De techniek van het 3D printen is al langer bekend, en in Tübingen zijn ze er blijkbaar in geslaagd strukturen van polymeer te maken, die eventueel (moet meer onderzoek worden gedaan) de functie van een bloedvat kunnen vervullen.
Dat is niet eng, en dat is niet gek, dat kennen we allang van bijvoorbeeld de kunstlens in je oog of je nieuwe heup. Dat bloedvaatje is alleen zo klein, dat het op zo'n speciale manier moet worden gemaakt.
Natuurlijk willen wetenschappers graag weefsel kunnen maken. Er zijn namelijk heel veel mensen met ongeneeselijke lever-, hart- en nierkwalen en te weinig organen, zodat maar weinigen geholpen kunnen worden. Bovendien heb je na een transplantatie een probleem met afstoting.
Al jaren lang wordt er daarom op verschillende gebieden gewerkt aan nieuwe en betere prothesen en hulp voor organen die het niet meer doen. In het Onderzoekscentrum (regeneratieve geneeskunde, adulte kardiale stamcellen), waar ik tot voor kort werkte hadden we ook een cel-printer. Dat is niet raar. Cellen zijn zo klein, dat je ze niet met de hand of met een naald naast elkaar kunt leggen. Als je bepaalde soorten cellen op een bepaalde manier naast elkaar wilt leggen om ze zo te kweken en te proberen in de buurt van een weefselkweek te komen, is dit de enige manier.
De geinterviewde in dit radioprogramma heeft ten onrechte de indruk gewekt, dat we op moleculair niveau kunnen printen en hele organen kunnen creeren. Dit is nog lang niet het geval. Maar uiteindelijk is voor veel wetenschappers het vernieuwen van (een deel van) organen wel het doel, om mensen te kunnen helpen (denk aan betere kunsthuid voor brandwondenslachtoffers, hartspierweefsel na een hartinfarkt, enz.).
Het is op dit moment absoluut niet mogelijk nieuw leven te scheppen, of zelfs maar een nieuwe cel. Daar waar weefsel wordt gekweekt, nu en in de toekomst, gebeurt dit met behulp van bestaande cellen van degene die dit weefsel nodig heeft en weer moet ontvangen. Cellen worden ontnomen bij een patient, worden op een bepaalde manier behandeld zodat ze zich buiten het lichaam kunnen vermeerderen en/of bepaalde celeigenschappen (die al in de cel aanwezig zijn) sterker naar voren te laten komen. Denk aan beenmergtransplantatie bij leukemie.
Zoals je misschien weet, kan de menselijke lever zich weer 'regenereren' als er een deel wordt ontnomen. Een hagedis heeft een staart die weer aangroeit. De toekomstdromen van de wetenschappers zijn er in het algemeen op gericht zoiets ook voor andere organen mogelijk te maken. Wie weet, of we over 20 jaar na het trekken van onze kies een klein 'kieskiempje' van onze eigen cellen krijgen ingeplant, zodat er een nieuwe kan groeien.
Daar waar de geinterviewde het over een bouwtekening had, die je 3D kon uitprinten met de 'lijmpistool'-printer, daar had hij het over heel normale 3D-printers. Kun je ook op het internet kopen om zelf een fluitje of een boordeknoopje te maken.
Organen, of nieuw leven, of een wereld zonder honger, pijn en verdriet - dat zijn de utopien van deze wetenschapper en hebben weinig van doen met het oorspronkelijke onderwerp.
Natuurlijk blijft bij elke nieuwe technologie de vraag hoe ver we moeten gaan met het toepassen ervan. Dat geldt deste meer voor technologie"en die werkelijk tot doel hebben nieuw leven te creeren zoals (klonen). Deze bloedvaten horen daar naar mijn mening niet bij.
DrJ
