Vraag
Deze vraag is gericht aan iemand die meegewerkt heeft aan de totstandkoming van de HSV. Hoewel ik nooit veel moeite heb gehad met het lezen van de 'gewone' SV, zie ik de HSV als een betrouwbare vertaling in het hedendaags Nederlands. Ondanks dat het archaïsche "gij zijt" en "des Heeren" van mij bijvoorbeeld (vaker) gehandhaafd hadden mogen blijven -zoals ook de NBG51-vertaling heeft gedaan, terwijl dit toentertijd ook al verouderd spraakgebruik was- herken ik in de HSV nog steeds de authentieke taal van de Statenvertaling. Mijn complimenten daarvoor. Ik weet dat aan dit project allerlei theologen en Neerlandici hebben meegewerkt en dat eerbied voor Gods woord centraal stond. Vele beslissingen inzake het hertalen zullen ongetwijfeld zijn heroverwogen en beargumenteerd. Ik heb echter één ding waar ik echt mijn vraagtekens bij heb. Handelingen 16:17 is in de HSV namelijk als volgt weergegeven: "Zij liep achter Paulus en ons aan en riep voortdurend: Deze mensen zijn dienstknechten van God, de Allerhoogste, die ons een weg naar de zaligheid verkondigen." Die "weg naar de zaligheid" in dit vers is -zoals u weet- de weg die tot Jezus leidt. Er staat in de HSV echter "een weg". Dit vind ik te vrijblijvend. Hiermee kan de illusie worden gewekt -al weet ik dat dit niet de bedoeling is- dat er, in lijn met de moderne tijdsgeest, meerdere wegen tot behoudenis zouden zijn. Niet alleen de Statenvertaling, maar ook de NBG51-vertaling en de modernere Groot Nieuwsbijbel en de Willibrordvertaling vertalen dit daarentegen als "de weg", zoals u hieronder kunt zien: NBG51: "Deze liep Paulus en ons achterna, luid roepende: Deze mensen zijn dienstknechten van de allerhoogste God, die u de weg tot behoudenis boodschappen." Willibrord: "Zij liep Paulus en ons achterna en schreeuwde aldoor: Deze mensen zijn dienaren van de allerhoogste God. Ze verkondigen u de weg naar de redding." GNB: "Ze liep Paulus en ons achterna en riep: Deze mannen zijn dienaren van de allerhoogste God. Zij maken u de weg bekend die tot redding leidt!" Ook moderne vertalingen komen dus tot dezelfde vertaling als de oude Statenvertalers. Zoals u kunt zien wijkt de HSV hier echter van af. Wat is de reden waarom inzake deze kwestie voor de vertaling "een weg" is gekozen in plaats van het gedecideerde "de weg"? Want er staat toch in datzelfde Bijbelboek geschreven -en laat ik de HSV-vertaling gebruiken- dat de zaligheid in geen ander is "want er is onder de hemel geen andere Naam onder de mensen gegeven waardoor wij zalig moeten worden" (Handelingen 4:12). Meer wegen zijn er dus niet. Misschien dat iemand deze vertaalkeuze in Handelingen 16 vers 17 kan toelichten? Bij voorbaat hartelijk dank hiervoor.
Antwoord
Hartelijk dank voor de waarderende opmerkingen, en ook voor deze vraag.
Wij hebben gewoon vertaald wat er in het Grieks staat. Er staat gewoon geen lidwoord en we vinden het niet verantwoord om iets te vertalen wat er niet staat. Waarom moderne vertalingen dat wel doen is ons niet duidelijk. We proberen alleen onze vertaalmethodes consistent door te voeren. En dat er meerdere wegen tot behoud zouden zijn, wijzen we natuurlijk duidelijk af. Er is maar één Weg. We moeten echter niet uit het oog verliezen wie deze woorden spreekt: een vrouw met een waarzeggende geest, in de macht van de duivel. Verwachten we uit haar mond een theologisch verantwoorde uitspraak? Het zou best kunnen dat dit ook één van de redenen was dat Paulus haar het zwijgen oplegde.
Met vriendelijke groet,
Reinier de Blois
Dit artikel is beantwoord door
Herziene Statenvertaling
- Kerkelijke gezindte:Divers
- Woon/standplaats:Divers
- Status:Actief
