Specifieke waarden en normen in het basisonderwijs
Redactie Refoweb / Geen reacties
Vraag
Zijn er specifieke waarden en normen die in het basisonderwijs voorkomen, vanuit de Tien Geboden?
Antwoord
Om met de deur in huis te vallen: als het goed is, komen alle waarden en normen die voortvloeien uit de Tien Geboden, in het christelijk/reformatorisch basisonderwijs naar voren. Net als in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs op dezelfde grondslag. Wanneer wij belijden in ons onderwijs uit te gaan van de Bijbel als het onfeilbare Woord van God, dan zullen we Gods geboden in ons onderwijs een belangrijke plaats geven en als leidraad nemen. Deze worden natuurlijk behandeld tijdens de Bijbelse geschiedenis- en godsdienstlessen, waarbij van eminent belang is niet alleen de inhoud te behandelen, maar vooral de betekenis ervan voor de kinderen/jeugd concreet uit te werken.
De vraag welke waarden en normen specifiek voorkomen in het basisonderwijs, zal echter waarschijnlijk met een andere bedoeling gesteld zijn. Ik vat hem zo op: Zijn er bepaalde waarden en normen die specifiek de aandacht krijgen in het basisonderwijs?
De norm voor ons onderwijs is Gods Woord, is Zijn wet. Dat zal duidelijk zijn. De waarden die hieruit voortvloeien zijn liefde, respect en eerbied, zowel voor God als voor onze naaste en voor het leven op zichzelf.
Deze waarden staan centraal in het basisonderwijs. Het grote voorrecht van werken in het basisonderwijs is, dat je werkt met kinderen in een heel ontvankelijke leeftijd. Wat de juf of meester vertelt en -heel belangrijk- voorleeft, is waar en goed!
Niet alleen tijdens de Bijbellessen, maar ook daar buiten zullen de bijbelse waarden vorm en inhoud moeten krijgen op school. De laatste jaren is er op de basisschool ook veel aandacht voor de ontwikkeling van sociale vaardigheden bij kinderen. Dit is een vak bij uitstek dat zich leent voor het bespreekbaar en in veel gevallen zelfs beoefenbaar maken van de waarden zoals de Bijbel ons die leert. Thema’s als respect in het omgaan met ouders en leerkrachten (5e gebod) en met medeleerlingen, eerlijkheid, roddel (9e gebod), afkijken (8e gebod), jaloezie (10e gebod), boosheid (6e gebod), komen daarin aan de orde. Op veel basisscholen wordt er in de bovenbouwgroepen al aandacht besteed aan seksuele voorlichting, waarbij ook de waarden van het 7e gebod uitgebreid aan de orde komen. En vergeet daarbij niet dat de vrije momenten (pauzes) vaak een goede, concrete aanleiding geven tot het aanspreken van kinderen op de Bijbelse waarden en normen, wanneer hun gedrag daarmee niet in overeenstemming is.
Kort samengevat zou ik het misschien zo kunnen verwoorden: als het gaat om de waarden die verbonden zijn met de eerste vier geboden, waarin God de relatie tussen de mens en Hem beschrijft, dan komen die het meest naar voren tijdens de bijbellessen. Bij jonge kinderen zijn dit vaak de vertellingen, maar bij de oudere kinderen worden er ook regelmatig bijbelleeslessen gegeven, waarbij de leerkracht met de kinderen in gesprek gaat over de betekenis van Gods Woord voor ons leven. Als het gaat om de waarden die verbonden zijn met de tweede zes geboden, waarin God de relatie tussen de mensen onderling beschrijft, dan kan gezegd worden dat die voortdurend aan de orde komen tijdens de lessen, in het bijzonder die waar aandacht is voor de omgang met elkaar.
Directie Joh. Calvijnschool Amersfoort
Dit artikel is beantwoord door
Redactie Refoweb
Bijzonderheden:
Mailadres: vragen@refoweb.nl
