Vraag
Ik wil graag het leger in. Tijdens een discussie met een links georiënteerde collega kwamen er een paar vragen boven waar ik geen antwoord op weet. Hoe denkt God nou precies over oorlog? Waarom wordt er zo verschillend gedacht over oorlog tussen het OT en het NT? Waarom moest Israël in opdracht van God volken uitmoorden in het OT en moesten ze zo zondigen tegen het zesde gebod? God is toch een God van liefde?
Antwoord
Je stelt wel meerdere vragen tegelijk. Dat maakt de beantwoording er niet gemakkelijker op.
Hoe denkt God nou precies over oorlog? Zonder te willen beweren dat ik weet hoe God "precies" denkt, kan ik wel zeggen dat God een wereld zonder oorlog heeft geschapen. Oorlogen zijn er vanwege de verstoorde verhoudingen tussen mensen onderling (Gen. 4: een oorlogje in het klein, Kaïn en Abel) nadat de verhouding met God is verstoord (Gen. 3). In die zin is oorlog dus uiting en gevolg van de zonde, net als bijvoorbeeld ruzie, criminaliteit en fraude dat zijn.
Intussen is die gebrokenheid wel een feit. Je hebt ermee te maken. Overheden hebben in die gebrokenheid de taak regulerend op te treden. Dat hebben ze ook bij bijv. fraude en criminaliteit. De overheid is er om haar burgers te beschermen en de orde te bewaren. Dat betekent, dat oorlog voeren uit agressie, rassenhaat, hebzucht, patriottisme, etc. af te keuren is. Dat is een misdaad tegen de menselijkheid, zoals ook het internationale recht tegenwoordig terecht stelt.
Maar oorlog kan ook nodig en gerechtvaardigd zijn: om een agressor af te slaan, om burgers in hun veiligheid te verdedigen, om de wereldorde niet in gevaar te laten komen. Daarvoor dan ook een preventieve oorlog (zoals in Irak) nodig zijn om groter leed in de toekomst te voorkomen. Het is vanwege de gebrokenheid door de zonde een noodzakelijk kwaad. Net zoals het gevangennemen van een dief en het levenslang (of doodstraf) voor een misdadiger. Ik mag persoonlijk niet iemand in hechtenis zetten. Maar de overheid (justitie, politie, defensie) heeft de taak en de roeping omdat in bepaalde gevallen wel te doen. Zo blijft er enige orde in de chaos.
Over het verschil tussen O.T./ N.T.: dat verschil is er niet. Dingen als "het toekeren van de linkerwang" slaan op de persoonlijke ethiek. Ook het O.T. roept om af te zien van wraak. En in het N.T. staat dat de overheid het zwaard niet tevergeefs draagt. De indruk dat er wel verschil is ontstaat wellicht omdat het N.T. in tegenstelling tot het oude Testament geen geschiedenis van Israël beschrijft als staat en volk. Maar een principieel verschil is er beslist niet.
Het uitmoorden van de volken (Jozua) heeft te maken met het oordeel van God over deze volken. Zij hebben de maat vol gemaakt. Abraham kreeg het beloofde land nog niet in handen "omdat de ongerechtigheid van de Amoriet nog niet volkomen was". God gaf hen nog vier eeuwen de tijd. Over liefde gesproken! Wat een geduld! In Jozua's dagen was echter de maat vol. Israël is middel geweest om het oordeel van God daarover te voltrekken. Maar let wel: Als Israël zelf afwijkt van God, gebruikt Hij omgekeerd ook de Babyloniërs om hen te oordelen (ballingschap). Of eerder al: Filistijnen, Moabieten, Syriërs etc. Het mes snijdt aan beide kanten.
Was dat uitmoorden zondigen tegen het zesde gebod? Nee, in het zesde gebod gaat het om moorden en doodslag. Niet alle doden is moord en doodslag. Bij straf, zelfverdediging of oorlog is dat niet het geval. Het Hebreeuws gebruikt dan ook bij het zesde gebod een ander woord voor "doden" dan het gewone. Terecht met "doodslaan" weergegeven in de Statenvertaling, niet met "doden". Je kunt dus niet met een beroep op het zesde gebod bijvoorbeeld de doodstraf of het gebruik van geweld in oorlog afwijzen.
Ik hoop dat je hier iets mee kunt! Heb je nog meer vragen, dan hoor ik het graag.
Ds. J. L. Schreuders
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.L. Schreuders
- Geboortedatum:24-08-1957
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Boven-Hardinxveld
- Status:Actief
